Jakie są przyczyny chrapania?

Dlaczego chrapiemy? Jakie są najczęstsze przyczyny chrapania?

Chrapanie jest to charakterystyczny dźwięk wydawany w trakcie snu, związany z turbulentnym przepływem powietrza przez drogi oddechowe. Przyczyną chrapania jest zapadanie się wiotkich tkanek gardła i podniebienia miękkiego, które stają na drodze przepływu powietrza, upośledzenie drożności nosa i/lub blokowanie drogi przepływu powietrza, np. przez przerośnięte migdałki.

Chrapanie może pojawiać się okresowo – np. po spożyciu alkoholu czy w trakcie infekcji – wtedy nie stanowi powodu do niepokoju. Sygnałem alarmowym powinno być natomiast częste chrapanie, zwłaszcza, jeśli towarzyszą mu bezdechy senne.

Wśród przyczyn częstego chrapania wyróżniamy:

• rozluźnienie struktur tkanek miękkich gardła, które w trakcie przepływu powietrza wprawiane są w drgania, co jest przyczyną powstawania charakterystycznego dźwięku;
• otyłość i wiotkość tkanek gardła (winowajcą jest nadmiar tkanki tłuszczowej na szyi oraz wewnątrz gardła);
• przewlekłe upośledzenie drożności nosa – np. wskutek przewlekłego zapalenia zatok, skrzywienia przegrody nosowej;
• przerost migdałków: gardłowego i/lub podniebiennych;
• nadużywanie alkoholu, palenie papierosów (używki te powodują wiotczenie i zapadanie się mięśni);
• wady budowy żuchwy;
• przewlekłe stosowanie leków powodujących zwiotczenie tkanek miękkich;
• obturacyjny bezdech senny;
• zespół wzmożonego oporu górnych dróg oddechowych.

Chrapanie a obturacyjny bezdech senny (OBPS)

Obturacyjny bezdech senny to choroba, której istotą jest występowanie powtarzających się epizodów bezdechów (czyli zatrzymania oddechu na minimum 10 sekund) i/lub spłycenie oddechu do poniżej 50% w stosunku do normy, pomimo prawidłowej pracy mięśni oddechowych. Bezdechom towarzyszy chrapanie. Znaczny odsetek chorych cierpiących na obturacyjny bezdech senny stanowią osoby otyłe bądź z nadwagą.

Na obturacyjny bezdech senny znacznie częściej chorują mężczyźni, dlatego też jest to jedna z najczęstszych przyczyn chrapania u mężczyzn. W diagnostyce obturacyjnego bezdechu sennego wykorzystuje się:

• badanie podmiotowe, czyli wywiad (powinno być przeprowadzone także z partnerem pacjenta, który obserwuje bezdechy i chrapanie);
• badanie przedmiotowe (oglądanie, dotykanie pacjenta) wraz z badaniem laryngologicznym;
• badanie polisomnograficzne (badanie przeprowadzane w trakcie snu, rejestrujące pracę ośrodkowego układu nerwowego, impulsy mięśniowe, ruchy gałek ocznych podczas snu, wysycenie krwi tlenem).

Dlaczego chrapanie trzeba leczyć? Jakie są skutki chrapania?

Chrapanie jest wyrazem nieprawidłowego przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Organizm osoby chrapiącej otrzymuje mniej tlenu, czego konsekwencją jest niedostateczna regeneracja organizmu i nieefektywny wypoczynek nocny.

Osoby przewlekle chrapiące uskarżają się na:

• ciągłe zmęczenie,
• uczucie niewysypiania się,
• bóle głowy,
• obniżenie koncentracji, pamięci i uwagi,
• uczucie senności w ciągu dnia pomimo dużej ilości przesypianych godzin w nocy.

Pogarsza się ich kondycja – zarówno fizyczna, jak i psychiczna, nastrój, libido, a także wydajność pracy. Niewyspanie i osłabienie koncentracji przyczynia się do wypadków w pracy, wypadków samochodowych itd.

Dodatkowo organizm, który nie jest dostatecznie natleniany, ma tendencję do spowalniania metabolizmu, co przyczynia się do nadwagi, otyłości, chorób układu krążenia (m.in. nadciśnienia tętniczego) oraz zaburzeń metabolicznych, w tym cukrzycy. Chrapanie jest uciążliwe również dla partnera osoby chrapiącej i może stać się przyczyną problemów w związku.

Jak leczyć chrapanie?

Częste chrapanie jest sygnałem, że w organizmie istnieje patologia upośledzająca prawidłowy przepływ powietrza. Tym samym natlenowanie organizmu staje się niewystarczające w trakcie snu. Nie powinno się tego bagatelizować – konieczna jest diagnostyka i podjęcie odpowiednich kroków celem wyeliminowania przyczyny chrapania (np. osoba otyła powinna zadbać o redukcję masy ciała).

Warto poszukać skutecznej metody na leczenie chrapania. Domowym sposobem są środki medyczne, które zapewniają odpowiednie napięcie tkanek miękkich. Dostępne są w postaci aerozolu. Spray na chrapanie nawilża i zmiękcza błonę śluzową oraz poprawia napięcie tkanek gardła. W leczeniu chrapania wykorzystuje się laseroterapię, radiochirurgię, stosowanie aparatów typu CPAP itd.