Guzki śpiewacze – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie

Czym są guzki śpiewacze?

Guzki śpiewacze najczęściej obserwowane są wśród osób, które nadużywają, bądź niewłaściwie korzystają z głosu. Typowo spotyka się je u dzieci (obu płci) oraz u dorosłych kobiet między 18 a 40 rokiem życia. Skłonności do występowania tego schorzenia u tej grupy pacjentów wynika z faktu, że na wystąpienie guzków głosowych narażone są w sposób szczególny osoby dysponujące głosem o wysokiej częstotliwości. Wydaje się, że dodatkowym czynnikiem sprzyjającym powstawaniu guzków głosowych jest nałogowe palenie tytoniu.

Czytaj również: Zapalenie strun głosowych – przyczyny, objawy, leczenie

Guzki śpiewacze – przyczyny

Guzki głosowe są zmianami powstającymi na podłożu przewlekłego procesu zapalnego, toczącego się w obrębie fałdów głosowych. Mając na uwadze definicję zapalenia (odpowiedź tkanek organizmu na czynnik uszkadzający), można wytłumaczyć ich tendencję do najczęstszego powstawania na styku przedniej i środkowej 1/3 długości fałdów głosowych. Otóż jest to obszar, który narażony jest na największy nacisk podczas fonacji, gdy fałdy głosowe są przywiedzione do siebie i wibrują.

Przewlekły proces zapalny powoduje pogrubienie warstwy nabłonka wielowarstwowego płaskiego pokrywającego ten obszar, jak również zwiększenie grubości znajdującej się pod nabłonkiem tkanki łącznej. Zmianom towarzyszy miejscowy obrzęk wywołany lokalną zwiększoną przepuszczalnością naczyń krwionośnych. Pod mikroskopem widoczny jest naciek zapalny. Na tym etapie można mówić o tzw. guzkach śpiewaczych miękkich. Zmiany tego typu są w znacznym stopniu odwracalne, pod warunkiem, że pacjent nie wykonuje nadmiernego wysiłku głosowego, nie nadużywa głosu oraz właściwie korzysta z głosu.

Zaawansowane zmiany mogą ulegać procesowi włóknienia. Dochodzi wtedy do powstania tzw. guzków śpiewaczych twardych. Zmiany tego typu nie ulegają regresji, zatem na tym etapie choroby postępowanie zachowawcze jest nieefektywne i nieskuteczne. Konieczna jest interwencja zabiegowa.

Guzki śpiewacze przeważnie są zmianami występującymi symetrycznie. Ich wielkość nie przekracza zwykle kilku milimetrów, rzadko również zdarza się sytuacja kiedy jeden z guzków jest znacznie większy od drugiego, znajdującego się po przeciwległej stronie szpary głośni. Zmiany chorobowe swoim kształtem przypominają kulkę bądź stożek.

Guzki śpiewacze – objawy

Objawy chorobowe związane z obecnością guzków śpiewaczych mogą znacznie się różnić w zależności od stopnia eksploatacji głosu przez daną osobę. Osoby „zawodowo” używające głosu (tj. wokaliści, aktorzy, lektorzy głosu) zauważą u siebie znacznie więcej objawów niż pozostali. Do najczęściej obserwowanych symptomów można zaliczyć:

• chrypkę podczas mówienia;
• nieregularne, niepłynne prowadzenie głosu;
• zmniejszenie się skali głosu (problemy z „czystym trafianiem w dźwięk” przy wyższych rejestrach);
• niemożność szeptania, niemożność cichego śpiewania;
• ciemniejszą barwę głosu i utratę żywotności głosu;
• nieproporcjonalnie nasilone uczucie zmęczenia głosu, zwłaszcza po okresach jego eksploatacji;
• uczucie dyskomfortu w gardle, dolegliwości bólowe, uczucie ucisku;
• ból szyi – rzadko.

To też może Cię zainteresować: Guzek na szyi – co może oznaczać?

Guzki śpiewacze – badania diagnostyczne

W celu postawienia diagnozy, niezbędne jest uwidocznienie guzków śpiewaczych w badaniu laryngoskopowym (wziernikowaniu krtani). Lekarz przeprowadzający badanie może zaobserwować obustronne, symetryczne, bladoróżowe zgrubienia w obrębie wolnego brzegu fałdów głosowych na granicy ich przedniej i środkowej 1/3 części. Guzki te stykają się ze sobą przy próbie fonacji, a ponieważ nieznacznie wystają spoza wolnego brzegu fałdów głosowych, dochodzi do rozwoju wtórnej niedomykalności szpary głośni. Czasem można zaobserwować cechy toczącego się procesu zapalnego, w postaci zaczerwienienia oraz obrzęku.

Guzki śpiewacze – diagnostyka różnicowa

Guzki śpiewacze należy różnicować z takimi stanami patologicznymi jak:

• polipy fałdów głosowych – obustronne lub jednostronne z przeciwległą zmianą reaktywną; są to najczęstsze guzy niezłośliwe, występujące przeważnie u dorosłych mężczyzn, między 30 a 50 rokiem życia;
• torbiele zastoinowe – obustronne lub jednostronne z przeciwległą zmianą reaktywną; wywodzą się one z gruczołów śluzowych, są koloru białego, szklistego lub niebieskiego.

Czytaj również: Ból migdałka – jakie są przyczyny bolących migdałków?

Jak się leczy guzki śpiewacze?

Guzki śpiewacze typowo są leczone z użyciem metod niechirurgicznych, w tym za pomocą terapii głosu, odpoczynku głosowego, jak również leczenia współistniejących schorzeń. Do tych ostatnich można zaliczyć refluks żołądkowo-przełykowy oraz dużą grupę chorób alergicznych. Bardzo rzadko zdarza się sytuacja, w której guzki śpiewacze nie reagują pozytywnie na wymienione zabiegi. Najczęściej gdy po leczeniu zachowawczym, nadal obecne są obustronne guzki na fałdach głosowych, okazuje się że zmiany podejrzewane o charakter guzków śpiewaczych w rzeczywistości nimi nie są.

Postępowanie chirurgiczne w przypadku guzków śpiewaczych jest zarezerwowane tylko i wyłącznie dla zmian utrwalonych, dających objawy w postaci ciągłej i znacznego stopnia dysfonii (czyli nieprawidłowych drgań fałdów głosowych ujawniających się zwykle w postaci chrypki) oraz w sytuacji kiedy wszelkie możliwe nieinwazyjne opcje lecznicze zostały wyczerpane. Chirurgia guzków śpiewaczych w obrębie fałdów głosowych bez gruntownie i właściwie przeprowadzonej terapii zachowawczej jest błędem w sztuce lekarskiej.

Względne przeciwwskazanie do zabiegu operacyjnego na fałdach głosowych stanowi pacjent, który nie jest w stanie poddać się terapii głosowej, ani nie będzie mógł zmienić swoich przyzwyczajeń głosowych, traumatyzujących miejsca powstawania zmian.

Metodą z wyboru jest wycięcie guzków śpiewaczych za pomocą mikrochirurgii konwencjonalnej, z użyciem tradycyjnych narzędzi chirurgicznych. Jednak w rzadkich przypadkach, przy dużym doświadczeniu operującego oraz optymalnych możliwościach technicznych, możliwe jest zastosowanie lasera CO_2, w celu usunięcia zmian chorobowych.

Odpoczynek głosowy po zabiegu jest zalecany przez różny okres czasu – zależy to nie tylko od wielkości i charakteru usuniętych zmian, ale również od możliwości pacjenta do stosowania się do zaleceń lekarskich. Bezwzględnie konieczne w tym okresie jest zaprzestanie palenia tytoniu. Ogólnie rzecz biorąc, jeśli pacjent ściśle przestrzega odpoczynku głosowego, okres ten może zostać skrócony nawet do 1-2 tygodni, jeśli ruchomość fałdów głosowych po tym okresie w badaniu stroboskopowym krtani jest prawidłowa.

Powikłania pooperacyjne

Do powikłań związanych z zabiegiem wycięcia guzków śpiewaczych można zaliczyć:

• nadmierne bliznowacenie w obrębie fałdów głosowych;
• krwotoki podśluzówkowe;
• resztkowe zmiany patologiczne, związane z brakiem doszczętności postępowania chirurgicznego;
• nadmierne usunięcie tkanki fałdów głosowych, dające defekt wizualny w postaci wygryzienia w obrębie wolnego brzegu.

Ostatniego powikłania można uniknąć poprzez bardzo ostrożne podśluzówkowe wycięcie zmiany w obrębie fałdów głosowych, co zapobiega naruszeniu chirurgicznemu głębszych tkanek (blaszki właściwej i więzadeł głosowych).

Czytaj również: Tracheotomia i konikotomia – co to jest? Wskazania i powikłania po tracheotomii

Guzki śpiewacze – opinia laryngologa