Domowe sposoby na zatoki – jak leczyć zatkane zatoki w domu?

Jakie są objawy przewlekłego i ostrego zapalenia zatok?

Zatoki to niewielkie przestrzenie w czaszce, w warunkach prawidłowych wypełnione powietrzem. Pokryte są błoną, która produkuje śluz wspomagający oczyszczanie górnych dróg oddechowych z zanieczyszczeń i alergenów.

Zapalenie zatok polega na wystąpieniu stanu zapalnego tych tkanek. W wyniku występującego obrzęku i nadprodukcji śluzu dochodzi czasem do zablokowania zatok (pacjenci określają ten stan jako zatkane zatoki), co powoduje ból oraz uczucie ciśnienia w okolicach nosa i czoła, wzmagające się w niektórych pozycjach, przede wszystkim przy pochyleniu do przodu.

Zwykłe zapalenie zatok może przerodzić się w bakteryjne zapalenie zatok – istnieje ryzyko bakteryjnego zakażenia gromadzącej się w zatokach wydzieliny i rozwój poważnej infekcji.

W zależności od czasu trwania dolegliwości, wyróżnia się ostre zapalenie zatok (zwykle do 4 tygodni) i przewlekłe zapalenie zatok. Objawy są podobne:

• uczucie ucisku w okolicy twarzowej (nosa, skroni, czoła);
• ból zatok – nasilający się przy pochylaniu głowy lub przy wysiłku;
• żółta wydzielina z nosa;
• uczucie zatkanego nosa.
• katar, obecność wydzieliny w jamach nosa,
• uczucie płynięcia wydzieliny po tylnej ścianie gardła,
• bóle głowy i bóle w okolicy oczodołu, bóle policzka i zębów w przypadku zajęcia zatok szczękowych,
• uczucie rozpierania w obrębie zatok zajętych stanem zapalnym,
• obrzęk i uczucie rozpierania w okolicy nasady nosa,
• zmiana głosu,
• pogorszenie samopoczucia.

Często objawy w początkowym stadium można pokonać przy użyciu prostych, domowych sposobów na zapalenie zatok. Odpowiednie postępowanie zmniejszy również ryzyko wystąpienia poważniejszej infekcji, przejścia choroby w przewlekłe zapalenie zatok, a także pojawienia się groźnych powikłań.

Domowe sposoby na zatoki

Nie zawsze w przypadku objawów zapalenia zatok konieczna jest natychmiastowa wizyta u lekarza. Oczywiście, to postępowanie jest wskazane w przypadku, kiedy objawy zapalenia zatok trwają kilka dni.

Wskazaniem do konsultacji lekarskiej są przypadki, kiedy objawy utrzymują się przez kilka dni oraz kiedy się nasilają. Warto zgłosić się o pomoc w przypadku, gdy pojawia się nawracające zapalenie zatok.

Podjęcie leczenia zaordynowanego przez specjalistę nie wyklucza stosowania domowych sposobów na zatoki. Często niewielkie modyfikacje w codziennej aktywności pozwalają na dużo łagodniejszy przebieg zapalenia zatok, jednocześnie zwiększając komfort życia oraz niwelując ryzyko rozwoju przewlekłej infekcji.

Domowe sposoby na zapalenie zatok, łagodzące objawy to, m.in.:

• odpoczynek – wskazany właściwie w większości infekcji. Oprócz współistniejącego ogólnego osłabienia organizmu przez zapalenie, pozostanie w domu, w cieple, zmniejsza ryzyko wystąpienia nadkażenia bakteryjnego dodatkowymi drobnoustrojami chorobotwórczymi;
• spożywanie dużej ilości płynów – przede wszystkim wody, herbaty z cytryną. Umożliwia to rozrzedzanie produkującej się wydzieliny oraz jej łatwiejsze usuwanie z zatok;
• płukanie zatok (irygacja zatok);
• inhalacje na zatoki;
• ciepłe, wilgotne okłady na twarz – zmniejszają odczuwanie bólu, przynoszą ulgę;
• spanie z uniesioną głową – ułatwi to grawitacyjne odpływanie nadmiaru wydzieliny z zatok; zwykle wystarczy podłożyć drugą poduszkę pod głowę.

Płukanie zatok i inhalacje na zatoki – skuteczne sposoby na zapalenie zatok

Wśród domowych sposobów na zatoki warto wypróbować irygacje. Płukanie zatok to wysoce skuteczna metoda w walce z zapaleniem zatok. Wprowadzany do nosa płyn (woda morska, sól fizjologiczna, woda destylowana) przepływa przez kanały nosowe, zatoki, wypłukując je z zalegającego śluzu, bakterii i innych alergenów.

Przynosi to natychmiastową ulgę, wspomaga nawilżanie śluzówek i przede wszystkim ułatwia oddychanie. Gotowe płyny dostępne są w aptekach bez recepty. Płukanie zatok powinno odbywać się nad zlewem.

Irygator lub gumowy wlewnik wprowadza się do nosa, głowę należy przechylić na bok, pod kątem 45°, aby płyn wprowadzać do górnego przewodu nosowego. Płyn przepływa przez przewody i zatoki, wypływa „dolnym” otworem nosowym, następnie czynność powtarza się dla drugiej strony.

Na objawy zapalenia zatok skuteczne są inhalacje z pary wodnej, które zapewniają nawilżanie górnych dróg oddechowych. Wystarczy nalać do garnka czy miski wrzątku i nachylić się nad naczyniem z głową przykrytą ręcznikiem – wdychanie ciepłej pary powinno trwać przynajmniej kilka minut, kilka razy dziennie.

Po sesji inhalacji oczyszczenie nosa powinno stać się prostsze i bardziej efektywne. Do gorącej wody można także dodawać soli, rumianku lub olejków eterycznych (np. sosnowy, miętowy, eukaliptusowy), które mogą zwiększyć skuteczność i zarazem uczynić inhalację bardziej przyjemnym doznaniem.

Inną metodą jest korzystanie z nawilżaczy powietrza. Są to proste urządzenia zapewniające odpowiednią wilgotność powietrza w zamkniętych pomieszczeniach. Szczególnie istotne jest to w miesiącach zimowych, gdy w domu działają kaloryfery. Należy pamiętać, aby dbać o czystość nawilżaczy, gdyż zanieczyszczone mogą stać się siedliskiem patogenów.

Zioła na zatoki – naturalne leki na zatoki bez recepty

Leczenie zapalenia zatok w domu, bez względu na to, czy jest wskazanie do zastosowania antybiotyku, warto uzupełnić o naturalne sposoby.

Leki ziołowe stosowane w chorobach zatok to:

• ziele tymianku – działa bakteriobójczo, pomaga rozrzedzić wydzielinę, a tym samym odetkać zatoki. Skuteczny jest jest napar stosowany do inhalacji zatok. Można dodać olejek tymiankowy. Wykazuje on działanie rozkurczowe i bakteriobójcze oraz rozrzedza zalegającą wydzielinę. Przy chorobach dróg oddechowych zaleca się picie naparu z tego ziela lub stosowanie inhalacji parowych z olejkiem tymiankowym;
• liść mięty pieprzowej – działa przeciwzapalnie, odkaża. Jeżeli jest stosowany jako element inhalacji zatok, to pozwala je udrożnić i ułatwia oddychanie;
• kwiat bzu czarnego – niszczy wirusy, pozwala pozbyć się gęstej wydzieliny z zatok, chroni błony śluzowe dróg oddechowych;
• kwiat lawendy – pozyskiwany z niej olejek lawendowy ma działanie antyseptyczne i bakteriobójcze – w przypadku leczenia zatok świetnie sprawdzą się inhalacje parowe z wykorzystaniem tego olejku;
• kwiat lipy – dzięki zawartości związków śluzowych wykazuje działanie przeciwzapalne, osłaniające i łagodzące schorzenia układu oddechowego.

Na problemy z chorymi i zatkanymi zatokami sprawdzi się także woda morska do nosa dostępna w postaci kropli do nosa lub sprayu. Również leki za zatoki w postaci tabletek z pseudoefedryną przyniosą ulgę.

Ziołowe, roślinne sposoby na zapalenie zatok i leki na zatoki bez recepty

Poza powyższymi zasadami prawidłowego postępowania w przypadku podejrzewanego zapalenia zatok, wspomagać się można licznymi lekami na zatoki i wyrobami medycznymi dostępnymi bez recepty w aptece.

Sposoby na zapalenie zatok bez recepty:

• niesterydowe leki przeciwzapalne, takie jak ibuprofen czy paracetamol – zmniejszają ból w zapaleniu zatok oraz łagodzą objawy zapalne;
• środki zmniejszające przekrwienie błony śluzowej – zwykle w postaci sprayów do nosa (oksymetazolina, ksylometazolina). Są szczególnie skuteczne na zatkany nos;
• woda morska – używana do płukania zatok oraz przepłukiwania i nawilżania śluzówki nosa;
• środki przeciwalergiczne, antyhistaminowe – jeśli podejrzewane jest alergiczne zapalenia zatok, można rozważyć próbne (kilkudniowe) zastosowanie leków przeciwalergicznych;
• witaminy – przede wszystkim witamina C;
• przyprawy – imbir, kurkuma – dodane do potraw mogą wspomóc organizm w zwalczanie zapalenia dzięki swoim naturalnym efektom przeciwzapalnym. Podobnie ostre przyprawy (np. papryka) mogą pomóc odetkać nos.

Jak zapobiegać zapaleniu zatok?

Jak we wszystkich chorobach, również w zapaleniu zatok przynosowych lepiej jest zapobiegać, niż leczyć. Warto zwracać uwagę na drobne działania, które mogą przyczynić się do znacznego zmniejszenia ryzyka zachorowania na zapalenie zatok, jednocześnie nie utrudniając codziennego funkcjonowania:

• unikanie wychodzenia z domu z wilgotnymi, mokrymi włosami;
• noszenie ciepłych czapek w zimne dni;
• prawidłowe postępowanie i leczenie przeziębienia;
• rzucenie palenia, unikanie dymu tytoniowego i zanieczyszczonego powietrza;
• unikanie pomieszczeń z bardzo suchym powietrzem (np. stale klimatyzowanych).