Balonikowanie zatok – na czym polega zabieg balonoplastyki?

Balonikowanie zatok – sposób na odetkanie zatkanych zatok

Balonikowanie zatok (ang. balloon sinuplasty, balloon catheterisation of sinuses) to zabieg udrażniania zatok z zapalnej wydzieliny. Jest on stosunkowo mało inwazyjną procedurą wykorzystującą technikę endoskopii. Balonoplastyka zatok, potocznie określana jako balonowanie czy balonizacja, wykonywana jest przez lekarza specjalistę laryngologii.

Zabieg trwa około 60–90 minut. Balonikowanie zatok nie boli, pacjent jest znieczulony, zwykle preferuje się znieczulenie miejscowe. W wyjątkowych przypadkach konieczny jest wybór innych metod znieczulenia (znieczulenie ogólne, krótkotrwałe znieczulenie dożylne).

Efektem balonoplastyki jest poszerzenie zwężonego ujścia zatoki, a tym samym jej odblokowanie, umożliwiające swobodny drenaż i odpływ zalegającej wydzieliny w zatokach. Endoskopowe cewnikowanie zatok polega na wprowadzeniu niewielkiej, giętkiej rurki (cewnika) do przewodu nosowego przez dziurkę nosa, na końcu której umieszczony jest balonik. Następnie umieszcza się go w zwężonym ujściu zatoki.

W kolejnym etapie zabiegu pompuje się balonik, który zwiększając swoją objętość, mechanicznie poszerza zwężone ujście zatoki. Po udrożnieniu cewnik zostaje usunięty, a odkształcone struktury pozostają w niezmienionej formie (poszerzone). Często podczas zabiegu dodatkowo przeprowadza się płukanie zatok lub aplikuje się do ich wnętrza odpowiednie leki na chore zatoki.

Ostre i przewlekłe zapalenie zatok – wskazanie do balonoplastyki

Zabieg balonikowania zatok przeprowadzany jest u pacjentów z przewlekłym lub ostrym zapaleniem zatok. Zatkane zatoki to stosunkowo powszechny problem. Objawy zatok zapchanych wydzieliną w czasie stanu zapalnego to: bóle głowy, uczucie ucisku i rozpierania w konkretnych rejonach czaszki.

Zapalenie zatok czołowych objawia się głównie bólem okolicy czoła. Zapalenie zatok szczękowych daje dolegliwości bólowe po bokach nosa. Zapalenie zatok sitowych to przede wszystkim ból po bokach oczu i uczucie rozsadzania. Ból zatok nasila się przy ucisku w ich okolice, pochylaniu głowy do przodu, przy zmianach ciśnienia. Ponadto objawem zapalenia zatok jest katar, czasami ropna wydzielina z nosa, uczucie zatkanego nosa, niekiedy podwyższona temperatura ciała.

Wśród przyczyn zapalenia zatok wymienia się nawracające, nieleczone infekcje górnych dróg oddechowych. Zapaleniu zatok sprzyjają wady anatomiczne przegrody nosa (skrzywiona przegroda nosowa), przerost migdałków podniebiennych, przerost migdałka gardłowego, alergiczny nieżyt nosa.

Problemy z zatokami mają najczęściej podłoże wirusowe, rzadziej bakteryjne lub grzybicze. Przewlekłe zapalenie zatok może rozwijać się również na tle alergicznym jako konsekwencja reakcji uczuleniowej (np. alergia na sierść zwierząt, pyłki roślin).

Leczenie zablokowanych zatok jest początkowo farmakologiczne. W zależności od przyczyny wystąpienia choroby, wdraża się antybiotyk na zatoki (w infekcji bakteryjnej), leki przeciwgrzybicze (w zakażeniach grzybiczych), glikokortykosteroidy lub inne.

Gdy farmakoterapia okazuje się nieskuteczna, aby oczyścić zatoki, konieczne jest skorzystanie z metod zabiegowych. O tym, jak odetkać zatoki, decyduje lekarz laryngolog po wcześniejszej dokładnej rozmowie z pacjentem i zbadaniu go. Balonoplastyka zatok to bezpieczny zabieg, który można wykonywać również u dzieci.

Oczyszczanie zatok – przygotowanie i zalecenia po balonikowaniu

Przed cewnikowaniem endoskopowym zatok pacjent powinien porozmawiać z lekarzem laryngologiem. Podczas rozmowy lekarz dowie się o chorobach współistniejących (alergii, nadciśnieniu tętniczym, cukrzycy, niewydolności serca), dolegliwościach pacjenta i jego stanie ogólnym.

Następnie doktor przeprowadzi badanie fizykalne, ocenę przegrody nosa oraz drożności jamy nosowej. Niekiedy konieczne jest wykonanie dodatkowych badań obrazowych, w szczególności tomografii komputerowej głowy, na której można ocenić stan zatok. Przygotowanie do balonikowania zatok powinno obejmować także wykonanie badań podstawowych krwi.

Po balonikowaniu ujść zatok pacjent musi zostać jeszcze przez kilka godzin pod obserwacją kadry medycznej, a następnie jest wypisany do domu. W dniu po zabiegu zaleca się unikanie wysiłku, uprawiania sportu, dźwigania ciężkich przedmiotów. Niekiedy istnieje konieczność przyjęcia leków przeciwbólowych, aby zniwelować dyskomfort po zabiegu.

Balonoplastyka zatok – refundacja i koszt zabiegu

Balonikowanie to zupełnie bezkrwawy zabieg na zatoki, który nie narusza ciągłości błony śluzowej, a tym samym nie wymaga zakładania opatrunków i szwów. Zaletą balonoplastyki jest także brak trwałych śladów i blizn. Dzięki zabiegowi dochodzi do udrożnienia zatok i swobodnego drenażu.

Wypływ zapalnej wydzieliny i osuszenie zatok korzystnie wpływa na ustąpienie objawów zapalenia zatok. Uczucie ulgi jest często odczuwalne zaraz po zabiegu. Jeszcze tego samego dnia chory może swobodnie oddychać przez nos.

Balonikowanie zatok jest refundowane w ramach NFZ, jednak zabieg można wykonać również w gabinecie prywatnym. W tym przypadku należy jednak liczyć się z dość wysokim kosztem. Cena balonikowania zatok waha się od około 6 do nawet kilkunastu tysięcy złotych.