Złamanie awulsyjne – co to jest, jak długo trwa leczenie i rehabilitacja?

Co to jest złamanie awulsyjne?

Złamanie awulsyjne, utrata ciągłości struktury kości z przemieszczeniem/oderwaniem fragmentu kostnego w pobliżu większych grup mięśniowych. W momencie złamania, siła mięśniowa, jest znacznie większa niż wytrzymałość kostna. Do takiego uszkodzenia może dojść na skutek jednorazowego zadziałania siły jak również może to być efekt licznych mikrourazów, przeciążających daną okolicę ciała.

Najczęstszym miejscem lokalizacji są: kości skokowe, kości śródstopia i palców, kość łonowa. Złamanie awulsyjne należy różnicować ze złamaniem zmęczeniowym. Do tego rodzaju złamania dochodzi na skutek wielu powtarzających się przeciążeń, które mogą trwać nawet kilka tygodni. Dotyka głównie biegaczy ale także zdarza się osobom wykonującą długotrwałą prace w pozycji stojącej. Najczęściej przydarza się w okolicy kości miednicy oraz kończyn dolnych a zwłaszcza kości sródstopia. Złamania awulsyjne, możemy często zaobserwować u dzieci w wieku 10-17 lat. W tym okresie ścięgna oraz mięśnie są silniejsze niż struktury kostne ze względu na charakter skostniały części przynasadowych kości.

Przeczytaj też: Złamany palec – objawy, przyczyny, leczenie

Objawy awulsyjnego złamania kości

Do złamań awulsyjnych dochodzi najczęściej w obrębie:

• kości udowej (kolec biodrowy przedni dolny, krętarz mniejszy),
• kości kulszowej (guz kulszowy),
• stawu kolanowego (rzepki),
• stopy (kość skokowa, V kość śródstopia i palców),
• kości łonowej.

Typowe objawy złamania awulsyjnego (z oderwaniem fragmentu kości) to:

• ból oraz tkliwość palpacyjna (przy dotykaniu) w okolicy złamania, obserwowana natychmiast po incydencie;
• brak ograniczenia rozciągania mięśnia, jednak zawsze takiej próbie towarzyszy ból;
• obrzęk tkanek powyżej lub poniżej złamania;
• krwiak (w niektórych przypadkach);
• zniekształcenie i nieco bledsza okolica ciała w obrębie złamania;
• osłabienie siły mięśniowej oraz trudności z wykonywaniem ruchu;
• duży dyskomfort podczas podejmowania prób w poruszaniu się.

Należy pamiętać, iż ryzyko złamania będzie znacznie większe w przypadku: osteoporozy, nowotworów kości, uprawiania sportów wysokiego ryzyka, podeszłego wieku.

To też może Cię zainteresuje: Uszkodzenie łąkotki – przyczyny, objawy, leczenie

Złamanie awulsyjne – przykłady – najczęstsze okolice złamań

Do najczęstszych okolic złamania należą:

• kolec biodrowy przedni dolny (spina iliaca anterior inferior) – towarzyszy temu duża niestabilność stawu biodrowego, ból oraz tkliwość miejsca urazu;
• krętarz mniejszy (trochanter minor) – zauważalny dotkliwy ból zaraz po urazie w oklicy głowy kości udowej;
• guz kulszowy (tuber ischiadicum) – pojawiają się uciążliwe dolegliwości tj. ocieplenie tkanek, ból, dyskomfort podczas obciążania (sidania), kumulują się pod mięśniem pośladowym wielkim;
• kość skokowa (talus) – złamanie awulsyjne kostki bocznej – zauważalny bardzo silny ból, obrzęk, problem z obciążaniem stopy podczas stania;
• kości V śródstopia (metatarsus) – złamanie awulsyjne palca w stopie – widoczny krwiak, zasinienie oraz obrzęk w części grzbietowej stopy i palców; dolegliwości bólowe minimalizuje odciążanie kończyny;
• kość łonowa (os pubis) – zdarza się rzadziej; pojawia się ból lokalizuje się w kości łonowej oraz pobliskich strukturach, towarzysz temu często gorączka.

Zobacz też: Ból kostki – przyczyny bólu w kostce, sposoby leczenia i rehabilitacji

Jakie badania potwierdzą czy to złamanie awulsyjne?

Badaniami, które mogą pomóc w szybszym diagnozowaniu awulsyjnych uszkodzeń są: badanie rentgenowaskie (RTG), rezonans magnetyczny (MRI), tomografia komputerowa (TK), badanie ultrasonograficzne (USG).

Złamania awulsyjne – jak im zapobiegać?

W celu zapobiegania powstawania tego rodzaju złamań należy:

• stosować ortezy (ochraniacze) na stawy podczas wykonywania regularnych aktywności sportowych;
• stworzyć bezpieczne warunki funkcjonowania w domu zarówno dla osób starszych jak i dzieci (bez śliskich podłóg, przesuwających się dywanów);
• stosowanie bezpiecznych mat antypoślizgowych podczas kąpieli;
• nie zapominać o rozgrzewce przed każdym treningiem;
• dobrać odpowiednie obuwie do prowadzenia treningu sportowego;
• zadbać o dietę bogatą w wapń oraz witaminę D.

Czytaj również: Zwichnięcie rzepki – przyczyny, objawy, badania, leczenie, operacja, rehabilitacja, powikłania

Złamania awulsyjne – leczenie, rehabilitacja, fizjoterapia

Po złamaniu typu awulsyjnego, zaleca się odpoczynek i unikanie aktywności, która nadwyręży dodatkowo okolicę złamania. Czas na rehabilitację należy określić na 2 do 3 tygodni. W 4–5 tygodniu od incydentu, zaleca się delikatne rozciągnie poszczególnych grup mięśni.

W leczeniu złamania awulsyjnego początkowo dążymy do tego by nie doprowadzić do zmniejszenia ukrwienia złamanego obszaru, a w skrajnym przypadku nawet do martwicy. Należy zdjąć obuwie, a w przypadku kończyny górnej biżuterię – obrączkę, zegarek, etc.

Następnie należy kończynę unieruchomić w taki sposób, by objęło ono dwa sąsiednie stawy, co zapobiegnie przesuwaniu się odłamów kostnych i wpłynie na zmniejszenie bólu.

Należy także zadbać o wdrożenie rehabilitacji, technik osteopatii, jeśli diagnoza oraz schorzenia współtowarzyszące tego wymagają. Kiedy dojdzie już do zrostu fragmentów kostnych, możemy posiłkować się zabiegami z zakresu terapii manualnej oraz terapii powięziowej.

W procesie leczenia po złamaniu awulsyjnym kości, należy uwzględnić przypuszczalne przyczyny bólu uszkodzonej okolicy, którym może być na przykład nieodpowiednie przygotowanie sportowca do treningów. Takie postępowanie jest gwarantem minimalizacji ryzyka powstawania kolejnego, podobnego urazu w przyszłości. Dlatego tak ważna jest prewencja wtórna. Czynnikami które mogą wpływać na jakość właściwego przygotowania sportowców do codziennych aktywności motorycznych są: siła, dobra elastyczność grup mięśniowych, mikrouszkodzenia, brak regeneracji okolicznych tkanek a także psychika zawodnika.

Czytaj również: Artroskopia kolana – wskazania, przebieg zabiegu, rekonwalescencja, powikłania