Zapalenie kaletki – przyczyny, objawy, badania, leczenie, operacja, rehabilitacja

Kaletka maziowa – co to jest i u kogo występuje zapalenie?

Czym jest kaletka maziowa? Przypomina ona worek wypełniony płynem, który znajduje się w miejscach, w których mięśnie przesuwają się po kościach. W ludzkim ciele znajduje się 150 kaletek. Są one niezwykle ważnymi elementami stawów, gdyż zmniejszają tarcie pomiędzy tkankami, wypełniają stawy oraz produkują płyn maziowy, który nawilża ich chrząstkę stawową.

Zapalenie kaletki maziowej (bursitis) jest nieprzyjemnym i ograniczającym sprawność fizyczną schorzeniem, które dotyczy najczęściej stawów: łokciowego, barkowego, biodrowego i kolanowego (kaletka w kolanie) oraz ścięgna Achillesa.

Zapalenie najczęściej rozwija się między 15. a 50. rokiem życia u osób pracujących w niedogodnych pozycjach oraz sportowców nie dość przygotowanych do aktywności fizycznej.

Z leczeniem zapalenia kaletki nie należy czekać, warto udać się do specjalisty jak najszybciej, gdyż zaniedbane zapalenie kaletki maziowej może utrzymywać się przez dłuższy czas i znacznie obniżyć sprawność ruchową chorego stawu, a w najgorszym wypadku doprowadzić nawet do całkowitego zesztywnienia stawu.

Zapalenie kaletki maziowej – jakie są przyczyny?

Do częstych przyczyn zapalenia kaletki maziowej zaliczamy: urazy i mikrourazy (stłuczenie, upadek, nieleczone obrażenia tkanek miękkich, zmiany degeneracyjne), a także przeciążenia (wykonywanie intensywnych ćwiczeń siłowych, niewłaściwe wykonywanie ćwiczeń, nagłe zwiększenie aktywności fizycznej).

Przyczyny zapalenia kaletki to również:

• utrzymywanie stawów w nienaturalnej, wymuszonej pozycji – długie podpieranie na łokciach (zapalenie kaletki łokciowej), długie siedzenie na twardym podłożu (zapalenie kaletki kulszowej), długie klęczenie na twardej powierzchni (zapalenie kaletki maziowej kolana, nadrzepkowej lub przedrzepkowej), noszenie zbyt ciasnych butów (zapalenia kaletki ścięgna Achillesa),
• infekcja (kiła, gruźlica),
• schorzenia ogólnoustrojowe (reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczycowe zapalenie stawów, dna moczanowa),

Do możliwych przyczyn należy również brak odpowiedniej regeneracji chrząstki stawowej.

Zapalenie kaletki – objawy i badania

Na skutek zapalenia kaletki maziowej pojawia się: tkliwość stawu, ból okolic stawu nasilany poprzez ruch (może on promieniować wzdłuż całej kończyny). Dochodzi do obrzęku chorej okolicy.

Objawem zapalenia kaletki maziowej kolana czy stawu biodrowego jest również:

• zaczerwienienie,
• ograniczenie ruchomości stawu lub sztywność,
• zbiornik płynu nad uszkodzonym stawem.

Pacjent z zapaleniem kaletek może skarżyć się ponadto na pogorszenie stanu ogólnego (gorączka, dreszcze).

Z dolegliwościami stawu należy udać się do lekarza ortopedy lub reumatologa. Specjalista przeprowadzi wywiad oraz wykona badanie fizykalne. Aby wykluczyć złamanie, może zlecić zdjęcie RTG. Badaniem USG potwierdzi obecność płynu w kaletce i wykluczy inne schorzenie, a badaniem krwi lub pobraniem płynu stawowego wykluczy infekcję.

Właściwie postawiona diagnoza może zmniejszyć dolegliwości bólowe mięśni i stawów już po tygodniu.

Zapalenie kaletek maziowych – leczenie

Leczenie zapalenia kaletki maziowej obejmuje farmakoterapię – niesteroidowe leki przeciwzapalne (doustne lub stosowane miejscowo w formie maści lub żelu), antybiotykoterapię w przypadku infekcji. Jeśli ból jest intensywny, wykonuje się bezpośrednie zastrzyki z glikokortykosterydów do chorej kaletki oraz zaleca się przyjmowanie preparatów bogatych w kwas hialuronowy oraz chondroitynę.

Ważny jest odpoczynek i odciążenie chorego miejsca oraz unikanie pozycji i ruchów prowokujących dolegliwości. Można wykonywać także zimne okłady bolesnego miejsca.

Ponadto w leczeniu zaleca się stosowanie zabiegów fizykoterapeutycznych, takich jak krioterapia (zmniejszy ból), laseroterapia, ultradźwięki, fala uderzeniowa i magnetoterapia – w celu regeneracji uszkodzonej kaletki maziowej, oraz prądy TENS, by poprawić ukrwienie chorej okolicy.

Przewlekłe i nawracające zapalenie kaletki – operacja

Jeśli zachowawcze leczenie zapalenia kaletki stawu biodrowego nie przynosi efektów, lekarz może podjąć decyzję o leczeniu chirurgicznym. Polega ono na wykonaniu punkcji stawu, czyli nakłuciu kaletki i usunięciu z niej płynu w celu zmniejszenia dolegliwości. Innym zabiegiem jest drenaż kaletki – po nacięciu skóry i kaletki zakłada się dren, którym płyn wypływa z kaletki.

Ostatecznie przy nawracających zapaleniach uszkodzoną kaletkę maziową można usunąć. Kiedy mamy do czynienia z zapaleniem bakteryjnym, chirurg musi wykonać nacięcie, aby umożliwić ewakuację ropy z kaletki. Po tym choremu przepisywane są antybiotyki oraz preparaty z chondroityną i kwasem hialuronowym.

Zapalenie kaletki maziowej – rehabilitacja i ćwiczenia

Przy zapaleniu kaletki łokciowej czy biodrowej pacjenci mogę korzystać z zabiegów zaproponowanych przez fizjoterapeutę. Są to np. ćwiczenia lecznicze – wykonywane po przejściu ostrej fazy dolegliwości mają na celu zachowanie pełnej ruchomości chorego stawu i zabezpieczenia przez ubytkami mięśniowymi. Zaleca się ćwiczenia rozciągające przykurczone grupy mięśniowe, ćwiczenia izometryczne zwiększające siłę mięśniową oraz ćwiczenia poprawiające stabilizację i stymulację nerwowo-mięśniową.

Zaleca się również masaż tkanek głębokich, który poprawi ukrwienie i odżywienie tkanek miękkich oraz zmniejszy nadmierne napięcie mięśniowe, a także terapię manualną w celu przywrócenia prawidłowej gry stawowej (mobilizacje, ślizgi stawowe).

Na kaletki maziowe pomoże również kinesiotaping – w celu zmniejszenia dolegliwości bólowych i usprawnienia procesów gojenia, oraz terapia PNF, aby przywrócić prawidłowe wzorce ruchowe.