Szumy uszne a kręgosłup szyjny – jak się ich pozbyć?

Szumy uszne od kręgosłupa – skąd się biorą?

Kręgosłup w odcinku szyjnym składa się z trzonów kręgów, krążków międzykręgowych, więzadeł podłużnych przednich i tylnych, wyrostków poprzecznych i kolczystych. Każdy trzon posiada dwa wyrostki poprzeczne z otworami wypełnione pęczkiem naczyniowo-nerwowym, na który składa się tętnica i towarzysząca żyła kręgowa, które biegną od odcinka dolnego kręgosłupa ku górze do podstawy szyi łącząc się w jamie czaszki w tętnice podstawną, która biegnie wzdłuż mostu dając liczne rozgałęzienia obustronnie do błędnika (ucho wewnętrzne) i móżdżku.

Biegnąc ku przodowi tętnica podstawna dochodzi do początku koła tętniczego mózgu, biorąc jednocześnie udział w autoregulacji przepływu krwi w ośrodkowym układzie nerwowym. Naczynia kręgowe zlokalizowane wzdłuż kręgosłupa szyjnego zaopatrują w krew tętniczą część ośrodkowego układu nerwowego – móżdżek, nerwy przedsionkowe i ucho środkowe. Każda nieprawidłowość w układzie anatomicznym kręgosłupa na odcinku szyjnym i wewnątrzczaszkowo może spowodować zaburzenia ośrodkowe układu ruchu (błędnik i móżdżek), zaburzenia równowagi lub szumy uszne.

Czytaj również: Pulsowanie w uchu – co to znaczy?

Często diagnozowane zwyrodnienie kręgosłupa jest schorzeniem przewlekłym, stopniowo postępującym z wiekiem. Może wywoływać objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego, co jest między innymi konsekwencją zmian w obrębie naczyń kręgowych doprowadzających krew do struktur ucha wewnętrznego i móżdżku. Tętnice kręgowe biegną od podstawy szyi przez kanały kręgowe w wyrostkach poprzecznych kręgów szyjnych do wnętrza czaszki. Liczne odgałęzienia to tętnice błędnikowe i móżdżkowe górne i dolne, przednie i tylne.

To też może Cię zainteresować: Trzaskające kolano – przyczyny, objawy, leczenie

Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa mogą powodować ucisk tych naczyń i zaburzenia ukrwienia wymienionych struktur, co objawia się szumami usznymi, zawrotami głowy i problemami z utrzymaniem prawidłowej postawy ciała. Najliczniejszą grupą chorych są osoby w wieku podeszłym z chorobami towarzyszącymi – osteoporozą, przewlekłymi problemami reumatologicznymi, nadużywające palenia tytoniu.

Czytaj również: Pulsowanie w głowie – jakie są przyczyny uczucia pulsowania w głowie?

Choroby kręgosłupa szyjnego – przyczyna szumów usznych

Szumy uszne i dzwonienie w uszach są zjawiskiem powstającym w obrębie ośrodkowego układu nerwowego i mogą być wynikiem upośledzenia ukrwienia ucha wewnętrznego lub części móżdżku lub płata skroniowego. Zaburzenia krążenia wynikać mogą natomiast z uszkodzenia naczynia krwionośnego – tętnic kręgowych lub podstawnej lub konfliktu kostno-naczyniowego jako efekt chorób kręgosłupa szyjnego (układu kostnego).

To też może Cię zainteresować: Co może być przyczyną ucisku w głowie?

Do przykładów genezy takiego zjawiska zaliczamy tworzenie się tzw. osteofitów, czyli wyrośli kostnych, powstających w przebiegu przewlekłej choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa, których rozrost może doprowadzić do zwężenia światła otworów wyrostków poprzecznych trzonów kręgów, przez które przebiegają naczynia kręgowe. Wówczas pojawia się ucisk na kręgosłup szyjny i na naczynia krwionośne.

Przepływ krwi jest upośledzony i tzw. turbulentny (burzliwy), co powoduje zaburzenia ukrwienia ucha wewnętrznego lub struktur nerwowych móżdżku. Przyczyną szumów w głowie i zawrotów głowy od kręgosłupa poprzez powstawanie zaburzeń naczyniowych są również nieprawidłowości w uwalnianiu substancji biochemicznych naczynioruchowych – prostaglandyn, prostacyklin, endotelin. To sprzyja odruchowemu obkurczaniu naczyń kręgowych, co odbija się w objawach szumów usznych w zaburzeniach błędnikowych.

To też może Cię zainteresować: Ucisk w gardle – przyczyny, badania, leczenie

Szumy uszne a kręgosłup szyjny – objawy dodatkowe

W przebiegu rozrzedzenia struktur kostnych z wiekiem lub w przebiegu chorób przewlekłych może dochodzić do niekorzystnej przebudowy kostnej krawędzi trzonów kręgów, wyrostków poprzecznych, co sprzyjać może prawidłowemu przepływowi w naczyniach krwionośnych. Dyskopatia szyjna, czyli przesunięcia krążka międzykręgowego względem prawidłowej osi kręgosłupa również przyczynia się do opisanego zjawiska.

Przeczytaj: Strzelające stawy – czy wymagają leczenia?

Do objawów towarzyszących, oprócz szumów usznych zaliczamy również:

• zawroty głowy a kręgosłup szyjny – (o częsta zależność występująca razem z szumami),
• ból kręgosłupa szyjnego,
• upośledzenie ruchomości szyi,
• ból mięśni szyi,
• bóle napięciowe okolicy skroniowej głowy,
• problemy z utrzymaniem prawidłowej postawy ciała,
• zaburzenia równowagi,
• ogólne złe samopoczucie i trudności w utrzymaniu koncentracji.

Należy powiązać dolegliwości bólowe z takimi okolicznościami jak: uraz, przeciążenie, czynności często powtarzane z obciążeniem asymetrycznym stawów, praca siedząca, brak systematycznej aktywności ruchowej.

Czytaj również: Naczyniak kręgosłupa: rodzaje i leczenie

Szumy uszne a kręgosłup szyjny – jakie badania zrobić?

Szum w głowie od kręgosłupa powinien skłonić pacjenta do poszukiwania sposobów leczenia dolegliwości, a wcześniej odpowiedniej diagnostyki. Choroby kręgosłupa szyjnego najłatwiej zobrazować badania radiologiczne. Często wykonuje się RTG kręgosłupa w projekcji przednio-tylnej i bocznej by ocenić struktury anatomiczne poszczególnych trzonów kręgów, wyrostki poprzeczne i zdjęcia RTG boczne do oceny wyrostków kolczystych.

Badaniem bardzo szczegółowym wnoszącym najwięcej informacji o budowie osobniczej kręgosłupa szyjnego jest tomografia komputerowa. Pozwala na ocenę anatomii patologicznej złamań, pęknięć trzonów, krawędzi trzonów kręgów, szczegółowo umożliwia określenie stopnia zaawansowania choroby zwyrodnieniowej.

Przeczytaj: Strzelające stawy – czy wymagają leczenia?

Rezonans magnetyczny służy do oceny struktur miękkich, łącznotkankowych, takich jak więzadła podłużne, oraz chrzęstnych sprężystych – krążków międzykręgowych. Do wstępnego zobrazowania uszkodzeń zwyrodnieniowych leżących u podłoża konfliktu kostno-naczyniowego służy wykonanie radiogramu kręgosłupa w kliku projekcjach – podłużnej przenio-tylnej, bocznej i skośnej.

Do uzupełnienia diagnostyki wykonujemy również badania naczyniowe służące ocenie przepływu w naczyniach kręgowych, w szczególności USG dopplerowskie tętnic szyjnych i kręgowych. W przypadkach wątpliwych klinicznie rozstrzygające może być wykonanie badań naczyniowych tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego (angio-TK lub angio-MR) z podaniem kontrastu dożylnie. Badanie CT głowy pozwala wykluczyć zmiany naczyniopochodne w obrębie płatów skroniowych ośrodkowego układu nerwowego. Wykonywanie badań diagnostycznych powinno być poprzedzone przez dokładne zebranie wywiadu i badanie przedmiotowe pacjenta.

Jak leczyć szumy uszne od kręgosłupa

Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa powodująca szumy uszne z konfliktem naczyniowo-kostnym należy do chorób postępujących z wiekiem. Przebieg jest nawrotowo-remisyjny (objawy nasilają się i ustępują naprzemiennie) i charakteryzuje się okresowym nasileniem lub zmniejszeniem dolegliwości. Rokowanie jest zależne od czynników dodatkowych i chorób współistniejących – osteoporozy, zaburzeń endokrynologicznych, schorzeń onkologicznych, reumatologicznych. By unikać objawów należy położyć nacisk na profilaktykę.

Ważne jest utrzymywanie prawidłowej postawy ciała, eliminacja palenia papierosów, wzmacnianie mięśni szyi i klatki piersiowej, systematyczne ćwiczenia stabilizujące kręgosłup szyjny, unikanie pozycji nadmiernie przeciążających kręgosłup, prawidłowe podnoszenie ciężkich przedmiotów. Przykładowym sposobem ćwiczenia odcinka szyjnego kręgosłupa jest podparcie tułowia przodem i wykonywanie odchyleń głowy ku górze z jednoczesnym uniesieniem jednej kończyny górnej i jednej dolnej. Leżenie na płasko na twardym podłożu i unoszenie głowy ku górze i kończyn dolnych to kolejny dobry sposób na profilaktykę. Ćwiczenia na kręgosłup szyjny należy dołączyć do codziennego repertuaru gimnastyki.

Zobacz też: Czym różni się wypuklina od przepukliny?

W leczeniu szumów usznych od kręgosłupa należy unikać pozycji powodujących objawy bólowe i nasilone szumy uszne, wykonywać kinezyterapię – ćwiczenia czynne wolne i bierne początkowo pod okiem doświadczonego fizjoterapeuty. Korzystne może być leżenie na twardym podłożu do 24 godzin. Do krótkotrwałego odciążenia kręgosłupa służą gorsety i ortezy. W leczeniu przeciwbólowym korzystne jest stosowanie paracetamolu, niesteroidowych leków przeciwzapalnych, opioidów – tramadol. Leki neuromodulujące, np. gabapentyna stosujemy w przypadku zmian o typie neuropatii (uszkodzenie nerwów).

Leczenie operacyjne kręgosłupa szyjnego zależy od lokalizacji i anatomii zmian. Miejscowo można obstrzykiwać stawy kręgosłupa, wykonać protezę krążka międzykręgowego. Kilka zabiegów ma na celu zmniejszenie lub usunięcie ucisku na nerwy i naczynia – laminektomia, dyscektomia. Zabiegi odtwarzające stabilność kręgosłupa stosujemy celem profilaktyki ucisków i progresji deformacji.