Spuchnięte kolano – jakie mogą być przyczyny opuchlizny kolana?

Ból kolana i obrzęk – jakie są przyczyny?

Obrzęk kolana może być spowodowany różnymi czynnikami. Wśród najczęstszych przyczyn wymienia się tu przeciążenie kolana intensywnym treningiem: długotrwałym biegiem, ćwiczeniami siłowymi związanymi z podnoszeniem dużych ciężarów, wspinaczką wysokogórską i ściankową, noszeniem ciężkich rzeczy. W tej grupie dochodzi do przeciążenia i z czasem do urazów, co niewątpliwie prowadzi do bólu kolan.

Przeciążenie kolana i nadmierne obciążenia aktywnością ruchową u osób niewytrenowanych, które aplikują sobie zbyt duży wysiłek w krótkim czasie (codzienny brak aktywności, która pojawia się zwykle weekendowo, niewytrenowany staw kolanowy, zbyt słabe mięśnie prowadzą do przeciążeń), również prowadzą do obrzęku kolan.

W przebiegu chorób o podłożu reumatycznym i tych o podłożu zwyrodnieniowym pacjenci uskarżają się na ból i obrzęki kolan. Pacjenci często mylą deformację stawów (związaną z bardziej zaawansowanymi procesami reumatycznymi) z opuchlizną. Urazy kolana (wszelkiego rodzaju czy stopnia), takie jak: skręcenie, zwichnięcie i stłuczenie kolana, są nieodłącznie związane z bólem w kolanie czy opuchlizną kolana.

Również urazy struktur wewnętrznych kolana (chrząstki stawowej, łąkotki) i zewnętrznych (przyczepów mięśniowych, np. mięśnie tzw. gęsiej stopy –potocznie gęsiej stópki, gęsiej stopki) prowadzą do obrzęku kolana.

Do innych przyczyn obrzęku kolan należy zaliczyć mikrourazy na skutek sumowania się małych urazów powstałych w określonym czasie, w trakcie codziennych aktywności i funkcjonowania, ostre i przewlekłe przeciążenie stawu, a także zakażenia oraz zapalenia bakteryjne, zarówno te izolowane (umiejscawiające się tylko w stawie kolanowym), jak i te uogólnione, obejmujące cały organizm.

Pozostałe przyczyny spuchniętych kolan, bólu i obrzęku to m.in.: uszkodzenia na tle chorób metabolicznych i układowych, np. dna moczanowa, toczeń, uszkodzenia i degeneracje na tle chorób reumatycznych, chorób przewlekłych (reumatoidalne zapalenie stawów, choroba zwyrodnieniowa stawów) czy przeciążenia ze względu na nadmierną masę ciała (nadwaga, otyłość), kiedy staw zostaje mechanicznie zbyt mocno obciążony.

To też może Cię zainteresuje: Uszkodzenie łąkotki – przyczyny, objawy, leczenie

Obrzęk kolana – lokalizacje i objawy

Jeżeli chodzi o lokalizację, to najczęściej obserwuje się wysięki w kaletkach maziowych okołostawowych – zachyłek nadrzepkowy (lub przedrzepkowy) – rejon występowania znajduje się bezpośrednio nad rzepką, a także wysięk w obrębie samej jamy stawu spowodowany zapaleniem błony maziowej (np. reaktywne zapalenie stawu – infekcje dróg moczowych, układu oddechowego czy nawet pokarmowego).

Do najczęstszych objawów opuchniętego kolana zaliczamy:

• wodę w kolanie (to potoczne określenie uczucia pełności w stawie, uczucie wypełnienia jamy stawu płynem),
• ból w kolanie i jego osłabienie,
• sztywne kolano, tj. ograniczenie pełnej ruchomości w stawie,
• zaczerwienienie okolicy stawu kolanowego,
• ocieplenie skóry na powierzchni kolana.

Spuchnięte kolano może powodować także utrudnione poruszanie się i sztywność poranną.

To też może Cię zainteresować: Uderzenia gorąca w młodym wieku – przyczyny

Spuchnięte kolano a idiopatyczne zapalenie stawów

Do jednej z najbardziej podstępnych chorób zaliczamy młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów. Jest to choroba układowa o nieznanej jak dotąd etiologii. Jej istotę stanowi toczący się proces zapalny o charakterze autoimmunologicznym. Proces chorobowy uszkadza chrząstkę stawową, nasady kości długich, prowadząc także do zaburzeń pozastawowych
i licznych powikłań. Idiopatyczne zapalenie stawów u dzieci rozpoczyna się od zapalenia jednego stawu, zwykle jako pierwszy dotknięty jest staw kolanowy.

Pierwszym objawem jest z reguły obrzęk kolana bez jego zaczerwienienia. W późniejszym czasie dostrzegalne jest, oprócz opuchnięcia kolana, wyraźne ograniczenie jego ruchomości (np. ból kolana przy zginaniu). Wczesnym rankiem można zaobserwować utrudniony rozruch kolana (tzw. sztywność poranna, niechęć do wstawania) połączony z lekkim utykaniem. Nieleczenie i bagatelizowanie schorzenia może być bardzo niebezpieczne w skutkach.

Kolejną sprawą są bóle wzrostowe, kiedy dziecko zaczyna intensywnie rosnąć. Młody układ kostny powoduje niewydolność struktur mięśniowo-więzadłowych, czemu towarzyszy często ocieplenie i obrzęk kolan. Objawy potrafią być dość uciążliwe, doprowadzają do wybudzania się dziecka w nocy.

Czasami istnieje uzasadniona konieczność skonsultowania tej sytuacji z lekarzem w celu właściwego rozpoznania i wykluczenia ewentualnych innych nieprawidłowości wzrostowych. Jeśli faktycznie są to bóle wzrostowe, to po pewnym czasie samoistnie mijają i nie wymagają jakiegokolwiek leczenia. Jedynym działaniem staje się tu łagodzenie objawów bólowych (zimne okłady na kolano czy niewielkie dawki leków przeciwbólowych na noc).

Opuchlizna kolana – jakie leki i zabiegi na kolano?

Leczenie farmakologiczne obejmuje przede wszystkich stosowanie: niesteroidowych leków przeciwzapalnych, maści oraz żeli przeciwobrzękowych (obkurczających naczynia krwionośne), a także, w miarę potrzeb, leków przeciwbólowych.

Do leczenia fizykoterapeutycznego zaliczamy: stosowanie krioterapii (zimne okłady, bądź schładzanie ciekłym azotem, magnetoterapii, laseroterapii, ultradźwięków czy elektrostymulacji mięśnia czworogłowego.

Jeśli chodzi o kwestię profilaktyki obrzęków kolan, bardzo pomocne jest układanie nóg powyżej poziomu serca. Pozycja ta ma szczególne znaczenie po dniu, w którym intensywnie chodziliśmy bądź też narząd ruchu był nadmiernie eksploatowany. Ułatwia ona niewątpliwie odpływ krwi i limfy z wypełnionych nadmiernie naczyń krwionośnych.

Co na ból kolana i obrzęk? Jakie ćwiczenia na kolana?

Aby poradzić sobie z bólem i obrzękiem kolana, warto rozpocząć leczenie wspomagające. Pomocne będą tu ćwiczeń mięśnia czworogłowego uda – mają one duży wpływ na zanikanie obrzęku (dzięki ćwiczeniom izometrycznym poprawia się trofika mięśnia). Należy także wykonywać ruchy stopami (naprzemienne zgięcia grzbietowe i podeszwowe stopy przyspieszą resorpcję obrzęku, dzięki wykorzystaniu tzw. pompy mięśniowej czy mięśniowo-naczyniowej).

Nie można zapomnieć także o mobilizacji rzepki, której naturalna ruchomość jest bardzo często zaburzona (zła ruchomość rzepki ogranicza ruchomość całego stawu kolanowego). Mobilizację rzepki wykonuje się poprzez ruchy ślizgu rzepką właściwie we wszystkich możliwych kierunkach i w możliwie pełnym zakresie, czasami można usłyszeć i zobaczyć tzw. objaw balotowania rzepki, kiedy to w jej obrębie zgromadzi się płyn (wówczas należy skonsultować tę sytuację z lekarzem bądź fizjoterapeutą). Niezwykle istotna jest nauka samodzielnego wykonywania mobilizacji rzepki przez samego pacjenta w warunkach domowych.

Nie wolno pomijać także mobilizacji tkanek miękkich wokół rzepki, co zapobiegnie patologicznym rozrostom tkanki włóknistej (po mobilizacjach wykonujemy ruchy czynne stawu kolanowego).

Warto skorzystać także z drenażu limfatycznego , kiedy obrzęk obejmuje większe obszary kolana, co ułatwi odprowadzenie limfy, a także kinesiotapingu na obrzęki kolan (naklejanie specjalnych taśm).

Ból w kolanie i opuchlizna kolana a staw kolanowy – kiedy do lekarza?

W sytuacjach przedstawionych poniżej należy niezwłocznie udać się do lekarza w celu diagnostyki i wdrożenia odpowiedniego leczenia. Do specjalisty należy zgłosić się w przypadku:

• dużego, masywnego obrzęku kolana bez wyraźnej przyczyny,
• nagłego i nasilonego bólu kolana, szczególnie gdy był on poprzedzony urazem lub dużym obrzękiem,
• wystąpienia objawu balotowania rzepki (rzepka „pływa” ze względu na gromadzący się płyn),
• objawu porannej sztywności stawowej, szczególnie tej upośledzającej funkcję poruszania się,

Także uogólnione problemy ze stawami bądź narządem ruchu wymagają odpowiedniej diagnostyki w kierunku innych schorzeń, np. boreliozy.

Zbagatelizowanie problemu może nasilić objawy, a nieodpowiednie leczenie lub jego brak – bardzo często prowadzi do poważnych uszkodzeń stawu kolanowego, który ulega nie tylko dysfunkcji, ale i całkowitej degeneracji.