Rwący ból nóg – jakie są przyczyny?

Ból nóg – co oznacza?

Ból nóg jest częstym problemem i może mieć bardzo wiele przyczyn. Najczęściej jest skutkiem codziennego zmęczenia, nadwagi, zbyt długiego przebywania w pozycji stojącej lub też zwiastuje zbliżające się przeziębienie lub grypę.

Ból w nogach przez pacjentów opisywany jest różnorodnie – jako mocny, silny, piekący, pulsujący, nagły, nasilony, w lewej lub w prawej nodze, występujący w nocy, po wysiłku fizycznym. Dolegliwościom bólowym często towarzyszą skurcze łydek oraz drętwienie i mrowienie. Na nogach mogą pojawiać się także pajączki (teleangiektazje).

Ból kończyn dolnych może jednak również wynikać z poważniejszych chorób dotyczących naczyń, stawów lub układu nerwowego.

Ból nóg od kolan w dół – czy to żylaki?

Bóle nóg są częstym powikłaniem chorób naczyń – żył i tętnic. Osoby, które skarżą się na pojawiające się wieczorami obrzęki nóg, uczucie ciężkości czy ból łydek prawdopodobnie cierpią na niewydolność żylną.

W łagodnej postaci zaburzenia odpływu krwi z kończyn objawiają się powstaniem drobnych pajączków na nogach (teleangiektazji), które mogą powodować świąd i uczucie szczypania skóry.

W bardziej zaawansowanym stadium krew zalegająca w naczyniach prowadzi do ich rozszerzenia i powstania żylaków nóg, często widocznych jako szerokie, zielonkawe wybrzuszenia powierzchni skóry.

Uczucie zmęczenia i ciężkości nóg, silne nocne skurcze, rwący ból łydek to niektóre z objawów choroby. Tego typu żylaki mogą być objęte procesem zapalnym (zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych).

Do objawów dołącza się wtedy ostry, silny ból nóg, obrzęk, zaczerwienienie i stwardnienie skóry nad żylakiem. W leczeniu zapalenia żył powierzchownych stosuje się leki doustne, maści (miejscowo na skórę) oraz zastrzyki z heparyny. Leczenie trwa kilka do kilkunastu dni i powoduje ustąpienie dolegliwości bólowych.

Zakrzepica a obrzęk i ból łydki

Zakrzepowi powstającemu w układzie największych, głęboko położonych żył sprzyjają m.in. nadkrzepliwość, unieruchomienie, choroba nowotworowa, doustna antykoncepcja hormonalna, ciąża i połóg, przebyta wcześniej zakrzepica nóg, urazy i operacje kończyn dolnych oraz odwodnienie.

Ostry zakrzep dużego naczynia może dawać niewiele objawów lub przebiegać z obrzękiem i bólem w łydce (czasem nawet całego uda), zaczerwienieniem i nadmiernym uciepleniem skóry, a także gorączką.

Zakrzepica żył głębokich to bardzo niebezpieczny stan, ponieważ istnieje ryzyko przemieszczenia się zakrzepów z prądem krwi i zablokowania innych naczyń zaopatrujących ważne narządy – może dojść do zatorowości płucnej lub nawet do zatrzymania krążenia. Niekiedy powikłaniem jest udar mózgu.

Ostry, silny ból nóg przy chodzeniu

Opisane dotychczas choroby wynikają z nieprawidłowego przepływu w obrębie żył. Natomiast nieco inne objawy dają zaburzenia tętnic – naczyń doprowadzających krew do kończyny.

Występują one zwłaszcza u chorych na miażdżycę i cukrzycę. Blaszki miażdżycowe zwężają naczynia, a do komórek dostaje się zbyt mała ilość krwi. Chorzy mogą wtedy odczuwać stopniowo narastający silny, rwący ból nóg, który nasila się np. podczas chodzenia.

Opisywane przez chorych rwanie w nogach ustępuje po chwili odpoczynku (tzw. chromanie przestankowe). Dokuczać może również suchość skóry podudzi, jej łuszczenie, noga może być chłodniejsza i bardziej blada.

Sprawdź również: Drętwienie lewej ręki i palców lewej ręki

Jeżeli natomiast niedokrwienie kończyn dolnych wystąpi nagle, np. u pacjentów z migotaniem przedsionków, pierwszymi objawami są: brak tętna poniżej miejsca zablokowania dopływu krwi, noga staje się zimna i blada, po kilkunastu minutach pojawia się wyjątkowo ostry, rwący ból, po około 2 godzinach zmieniający się w drętwienie nóg i zaburzenia czucia.

Stan taki wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej, gdyż grozi porażeniem ruchowym i martwicą oraz koniecznością amputacji niedokrwionej kończyny.

Promieniujący i rwący ból nóg a rwa kulszowa

Charakterystyczną chorobą, w której występuje silny, rwący, kłujący ból nóg jest rwa kulszowa. Pojawia się najczęściej w momencie ucisku na korzenie nerwowe nerwu kulszowego w kanale kręgowym przez krążek międzykręgowy, np. u osób z dyskopatiami w odcinku lędźwiowo-krzyżowym, kręgozmykiem (przesunięciem sąsiednich kręgów).

Ból nóg może promieniować od okolicy lędźwiowej po tylną stronę pośladków i ud, aż po stopę. Ból może przypominać uczucie rażenia prądem. Czasem potrafi dokuczać nawet kilka dni.

W przebiegu rwy kulszowej stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne podawane doustnie lub w zastrzykach, maści lub żele przeciwbólowe na skórę, niekiedy leki rozluźniające mięśnie. Zaleca się też odpoczynek i odciążenie kręgosłupa.

W profilaktyce napadów rwy kulszowej wykorzystuje się odpowiednie ćwiczenia fizyczne w połączeniu z zabiegami fizykoterapeutycznymi: krioterapią, przezskórną stymulacją TENS, ultradźwiękami. Bardzo rzadko konieczne jest leczenie operacyjne.

Podobne bóle neuropatyczne w nogach mogą być dolegliwością chorych na różne choroby układu nerwowego na tle cukrzycy, a także utrzymywać się u osób po amputacjach (tzw. ból fantomowy). Ból i pieczenie skóry, także w obrębie kończyn dolnych, z towarzyszącymi zmianami skórnymi – zaczerwienieniem i pęcherzykami po jednej stronie ciała – to symptomy półpaśca (choroby wirusowej).

Czytaj również: Pulsowanie w głowie – jakie są przyczyny uczucia pulsowania w głowie?

Silny ból nóg i skurcze łydek – RLS?

Jeśli nieprzyjemne dolegliwości kończyn dolnych i dyskomfort pojawiają się wieczorem, przed zasypianiem, występuje ból nóg w nocy, drętwienie i mrowienie kończyn dolnych zmuszające do poruszania nimi, co uśmierza nieprzyjemne odczucia – przyczyną jest prawdopodobnie zespół niespokojnych nóg (RLS).

Przyczyny dolegliwości nie są do końca wyjaśnione. Cierpiące na nią osoby często mają trudności ze snem. Zdarza się, że mogą ruszać czy kopać nogami w nocy. Kurczowe bóle nóg mogą być spowodowane przez zaburzenia elektrolitowe, np. niedobór magnezu, potasu, wapnia. Pacjenci zgłaszają, że złapał ich skurcz łydek, co zdarza się często u osób intensywnie uprawiających sport. Warto wtedy suplementować powstałe niedobory.

Sprawdź również: Ból kolana – co robić, jakie badania?

Inne przyczyny bólu nóg

Bóle nóg to nie tylko kwestia zaburzeń naczyniowych czy neurologicznych, ale również kości, mięśni i stawów. Silny ból jest następstwem urazu – złamania kości, zwichnięcia stawu lub zerwania więzadeł (tzw. skręcenie), pojawienia się krwiaka lub podbiegnięcia krwawego (siniaka).

Ostry, kłujący ból i obrzęk nogi może być spowodowany naderwaniem mięśnia, np. u osób trenujących bez rozgrzewki. Rwący ból stawów, zwłaszcza biodrowych czy kolanowych, to częste objawy choroby zwyrodnieniowej stawów, głównie u osób starszych.

Silne zaczerwienienie skóry, ból, pieczenie nóg doskwierają w zapaleniu tkanki łącznej, np. u osób po ukąszeniu, użądleniu. Rzadziej spotyka się zapalenie powięzi mięśniowej – może się ono pojawić u osób z obniżoną odpornością (np. w cukrzycy), ale także u młodych, zdrowych osób.

Przeczytaj też: Drętwienie i mrowienie palców u nóg – przyczyny

Ból nóg u dzieci i młodzieży może być związany z okresem wzrostu (bóle wzrostowe) i intensywnym rozwojem kośćca. Dolegliwości pojawiają się po południu lub wieczorem i ustępują po rozmasowaniu lub po podaniu łagodnych leków przeciwbólowych.

Ból nóg nie zawsze oznacza schorzenie w obrębie samych kończyn dolnych. Promieniowanie bólu do nóg, zwłaszcza ud czy krocza, może towarzyszyć kolce nerkowej, przepuklinie pachwinowej lub udowej, chorobom narządów rodnych, dróg moczowych. Ból bywa także odnotowywany u chorych z rozwarstwieniem aorty.

Bolesność i obrzęk nóg dokuczają także chorym na niewydolność serca, wątroby, nerek i związane są z zastojem krwi i zbyt małą ilością albumin (białek).

Inne możliwe przyczyny dolegliwości bólowych kończyn dolnych to choroby reumatyczne, m.in. polimialgia i fibromialgia. Silne bóle stawów, zwłaszcza dużego palca stopy, z jego zaczerwienieniem i opuchnięciem oraz podwyższenie poziomu kwasu moczowego to typowe objawy ataku dny moczanowej.

Rzadkim powodem dolegliwości są nowotwory kości, takie jak kostniakomięsak. W tym wypadku niepokojące są nocne bóle nóg oraz ból podczas aktywności fizycznej. Czasem zaburzenia hormonalne również dają obraz osłabienia czy bólu mięśni nóg.