Przywodziciele uda – urazy, ból, leczenie, ćwiczenia, powikłania

Przywodziciele uda – gdzie się znajdują i jakie mają funkcje?

Środkową grupę mięśni uda tworzą przywodziciele, które biegną od miednicy do kości udowej. Jest wśród nich 5 mięśni, podzielonych na 3 warstwy. Ich główną funkcją jest przywodzenie nogi do środka, jednak biorą udział także w innych ruchach kończyny dolnej, wpływają na stabilizację miednicy i utrzymanie równowagi naszego ciała. W warstwie przedniej znajdują się:

• mięsień grzebieniowy (rozpięty pomiędzy kością łonową, a trzonem kości udowej),
• mięsień przywodziciel długi (biegnie od kości łonowej do środka kresy chropowatej),
• mięsień smukły (znajduje się między kością łonową, a bliższym końcem kości piszczelowej).

Mięsień grzebieniowy i przywodziciel długi dodatkowo zginają i rotują zewnętrznie staw biodrowy oraz wspierają przywodziciel krótki w zakładaniu nogi na nogę. Smukły natomiast prostuje biodro i zgina kolano. Warstwę środkową tworzy przywodziciel krótki, rozpięty pomiędzy kością łonową, a górną częścią trzonu kości udowej, który wspiera rotatory zewnętrzne biodra. Warstwę tylną buduje przywodziciel wielki, który znajduje się między kością łonową, a nadkłykciem przyśrodkowym kości udowej. Jest on najsilniejszym przywodzicielem oraz rotuje w obie strony biodro.

Poznaj przyczyny, objawy i sposoby leczenia bólu biodra

Urazy przywodzicieli uda – objawy

Naciągnięty przywodziciel ma objawy związane z rozwijającym się stanem zapalnym w miejscu uszkodzenia. Dochodzi do powstania obrzęku, krwiaka, siniaka oraz tkliwości uszkodzonego fragmentu mięśnia lub ścięgna. Przy uszkodzeniu większej ilości włókien mięśniowych, można wyczuć przewężenie na przebiegu tkanek miękkich.

Naciągnięcie skutkuje dolegliwościami wewnętrznej strony uda i okolicy pachwiny, które nasilają się przy obciążaniu chorej nogi. Przy naderwaniu ból przywodziciela promieniuje nawet do krocza, narządów miednicy mniejszej (można odczuwać kłucie w pęcherzu) lub do stawu kolanowego. Powoduje on, że funkcja kończyny dolnej jest ograniczona – chodzenie czy stanie na chorej nodze jest znacznie utrudnione, więc mięśnie osłabiają się i przykurczają.

Sprawdź również: Ból kolana – co robić, jakie badania?

Przywodziciele uda – kontuzje sportowe

Zdarzają się dość często, zwłaszcza podczas uprawiania sportów dynamicznych, takich jak np.: piłka nożna, rugby, tenis lub squash, w których szybko zmienia się prędkość, kierunki biegu czy następuje nagłe zatrzymanie się i ponowny powrót do biegu. Wtedy gwałtowny ruch czy szarpnięcie może uszkodzić mięsień.

W sportach typu jazda na rowerze czy na koniu najczęściej dochodzi do nadmiernego napinania przywodzicieli. Nadwyrężenia przywodzicieli zdarzają się często biegaczom, u których wydłuża się krok biegowy, a przywodziciele nadmiernie pracują przy jego wyhamowywaniu.

Uszkodzenia sportowe mogą mieć postać lekkich przeciążeń lub naciągnięć tkanki mięśniowej bądź ścięgnistej. W przypadku cięższych kontuzji związanych z uszkodzeniem większej ilości włókien przywodzicieli mówimy o naderwaniach lub całkowitych zerwaniach mięśnia.

Czytaj również: Naciągnięta pachwina – co robić?

Naciągnięty przywodziciel – inne przyczyny

Poza typowymi dla sportu urazami przywodzicieli związanymi z przeciążeniem, uszkodzenie mięśnia może być również spowodowane błędami treningowymi wskutek braku odpowiedniej rozgrzewki przed aktywnością czy nieodpowiedniej i najczęściej za krótkiej regeneracji mięśni po ćwiczeniach.

Inne przyczyny mogą być powiązane z napinaniem mięśni dna miednicy o podłożu emocjonalnym, zwłaszcza u kobiet, które wynikają z uwarunkowań kulturowych i mają związek np. z siedzeniem z mocno ściśniętymi mięśniami. Również regularne wymuszanie lub wstrzymywanie wypróżniania się powoduje nadmierne napięcia w przywodzicielach. Istnieje ponadto teoria, że bicie dzieci po pośladkach sprzyja późniejszemu powstawaniu w miednicy patologicznych napięć.

Przywodziciel uda – leczenie i operacja

Przy delikatnych przeciążeniach przywodzicieli, warto zastosować domowe leczenie. Opiera się ono na oszczędzaniu chorej nogi i zaprzestaniu trenowania na jakiś czas, przykładaniu zimnych opatrunków i unoszeniu nogi do góry, aby zmniejszył się obrzęk i stan zapalny mięśnia. Można też bandażować obrzęknięte miejsce oraz stosować maści lub żele przeciwbólowe i przeciwzapalne, które wspomogą proces gojenia. Przy małych przeciążeniach i naciągnięciach ból mija po paru dniach.

Jeśli dolegliwości nie zmniejszają się i chodzenie jest bolesne i utrudnione, warto wspomagać się kulami, a przede wszystkim udać się do specjalisty. Lekarz sprawdzi funkcję uszkodzonego mięśnia i wykona badanie USG bądź rezonans magnetyczny. Badania określą dokładnie miejsce i wielkość uszkodzenia. Specjalista może przepisać silniejsze leki przeciwzapalne i skierować pacjenta na rehabilitację.

Leczenie naderwanego przywodziciela może trwać nawet do kilku tygodni, dlatego w tym okresie absolutnie nie zaleca się uprawiać sportu. Jedynie delikatne ćwiczenia rozciągające wspomogą leczenie. Inaczej dojdzie do powstanie kolejnych mikrouszkodzeń i finalnie zmian o charakterze degeneracyjnym, które spowodują przerost i zwapnienie ścięgna oraz zwiększą przeczulicę (tendinopatia, entezopatia , tendinoza), a w najgorszym wypadku zapalenie spojenia łonowego.

W przypadku całkowitego rozerwania włókien mięśniowych przywodzicieli, zaleca się leczenie operacyjne. Podczas zabiegu wykonuje się zszycie uszkodzonego fragmentu mięśnia bądź ścięgna. Po zabiegu również zaleca się fizjoterapię, aby odpowiednio rozciągnąć miejsce zszycia i nie dopuścić do powstania zrostu lub bliznowca na tkankach. Operacyjne leczenie proponuje się również w przypadku osób, które wielokrotnie miały naderwane te same okolice mięśnia, gdyż sumujące się mikrourazy powodują powstawanie zmian degeneracyjnych w tkankach.

Przywodziciele uda – fizjoterapia

Fizjoterapia jest niezbędnym elementem leczenia kontuzji przywodzicieli. W okresie ostrych dolegliwości bólowych może obejmować:

• fizykoterapię (np. laser, magnetoterapia, ultradźwięki, krioterapia),
• masowanie bolesnego miejsca piłeczką do tenisa lub rolowanie rolerem wewnętrznej strony uda,
• delikatne ćwiczenia rozciągające mięśnie, aby nie dopuścić do utraty elastyczności tkanek,
• taping, który wspomoże regenerację mięśnia, działa przeciwbólowo i ochraniająco,

Po minięciu ostrych dolegliwości bólowych można stosować dodatkowo inne formy terapii, do których zaliczamy:

• masaż poprzeczny tkanki mięśniowej lub ścięgna,
• terapię punktów spustowych,
• suche igłowanie, aby pobudzić regenerację tkanki,
• terapię manualną (staw biodrowy, staw krzyżowo-biodrowy, spojenie łonowe),
• ćwiczenia rozciągające i uelastyczniające mięśnie, ćw. oporowe, ćw. stabilizujące obszar miednicy, ćw. poprawiające czucie głębokie, ćw. dynamiczne.

Przywodziciele uda – ćwiczenia

Wykonywanie systematycznych ćwiczeń rozciągających i wzmacniających mięśnie przywodziciele zapewnią im właściwą elastyczność i siłę, więc będą one nie tylko odporne na przeciążenia i mikrourazy, ale zapewnią dobrą funkcję stawów biodrowych. W przypadku dużych grup mięśniowych, takich właśnie jak przywodziciele stawu biodrowego, które muszą generować odpowiednio dużą siłę do chodzenia i utrzymania równowagi ciała, zaleca się ćwiczenia koncentryczne i ekscentryczne. Wzmacniają one mięśnie oraz stymulują wytwarzanie kolagenu, który jest niezbędny do wzmocnienia tkanki mięśniowej i ścięgnistej oraz do wypełnienia powstałych w nich uszkodzeń. Dodatkowo blizny w tkankach po wcześniejszych urazach również dobrze się uelastyczniają dzięki ćwiczeniom kolagenowym.