Przeskakiwanie w kolanie – co oznacza, przyczyny i leczenie

Przeskakiwanie w kolanie – przyczyny

Przeskakiwanie w stawach kolanowych jest nieprzyjemną dolegliwością, określaną jako strzelanie lub chrupanie. Najczęściej pojawia się bez bólu, w czasie chodzenia, zginania lub prostowania kolana. Bywa, że towarzyszy temu nieznaczny dyskomfort podczas ruchów.

Przeskok w kolanie, bez dodatkowych objawów, takich jak ból czy obrzęk jest zjawiskiem naturalnym, związanym z kawitacją. Podczas przemieszczania się powierzchni stawowych względem siebie, kiedy wykonujemy ruch w stawie kolanowym, torebka stawowa wyciąga się, a maź w środku jamy stawowej poddana zostaje podciśnieniu i wytwarzają się w niej pęcherzyki gazu. Kiedy ciśnienie wraca do normy – pęcherzyki zapadają się i towarzyszy temu efekt dźwiękowy. Jest to prawidłowe zjawisko i dotyczyć może każdego stawu w naszym ciele.

Przeczytaj też: Złamany palec – objawy, przyczyny, leczenie

Niestety nie zawsze strzelanie i tarcie w kolanie jest zjawiskiem fizjologicznym. W chorobie związanej z niszczeniem chrząstki stawowej kolana jednym z objawów jest odczuwalne przeskakiwanie wewnątrz stawu. W chrząstce powstają szczeliny, dochodzi do ścierania powierzchni stawowych i rozwijają się zmiany zwyrodnieniowe. Nie ma mazi stawowej, która nawilża staw, więc jest on suchy i zaczyna chrupać lub przeskakiwać.

Dotyczy to zwłaszcza osób w starszym wieku, tych które doznały urazu kolana lub osób ze schorzeniami hormonalnymi lub reumatycznymi. Natomiast chondromalacja rzepki jest często spotykana u osób intensywnie biegających, jeżdżących na rowerze, gdyż związana jest z przeciążeniami oraz mikrourazami chrząstki. Dotyczy również osób z koślawymi kolanami, płaskostopiem czy wadami anatomicznymi stawu kolanowego. Zmiany zwyrodnieniowe mogą także dotyczyć stawu rzepkowo-udowego. Określamy je jako chondropatię.

Przeczytaj: Strzelające stawy – czy wymagają leczenia?

Wskutek przebytych urazów lub choroby zwyrodnieniowej drobne fragmenty zniszczonej chrząstki, kości lub łąkotek oddzielają się i trafiają do jamy stawu. Powodują nie tylko ograniczenie zgięcia i wyprostu kolana, ale również ból, obrzęk i uczucie blokowania stawu. Podczas zgięcia i wyprostu pojawia się uczucie przeskakiwania w stawie lub daje się słyszeć trzask. Leczenie operacyjne jest jedyną metodą naprawczą takiej przypadłości.

Zobacz też: Ból kostki – przyczyny bólu w kostce, sposoby leczenia i rehabilitacji

Przeskakiwanie w kolanie po urazie

Podczas upadku lub wypadku komunikacyjnego, kiedy dochodzi do urazu stawu kolanowego, może być słyszalny trzask. Taki uraz związany jest najczęściej ze skręceniem stawu kolanowego lub urazem rzepki – jej złamaniem bądź zwichnięciem. Objawy, takie jak przeskakiwanie w kolanie, silny ból po zewnętrznej lub wewnętrznej stronie, znaczny obrzęk lub krwiak, zwiększenie ciepłoty skóry i ograniczenie ruchów sugerują uszkodzenie stawu. Dodatkowo podczas urazów może dojść do uszkodzenia łąkotek wewnątrz stawu lub torebki stawowej, dlatego wizyta na pogotowiu jest wskazana.

Niestabilność stawu kolanowego zazwyczaj wiąże się z urazem, w wyniku którego doszło do naciągnięcia, naderwania lub zerwania więzadeł. Staw jest bardziej ruchomy i niestabilny. Pojawia się ból, krwiak, obrzęk oraz ograniczenie ruchomości stawu. Staw jest rozluźniony i odczuwa się dyskomfort, przeskakiwanie w stawie oraz jego uciekanie. Zdarza się jednak, że osoby z silnymi mięśniami mają mocną stabilizację kolana i dobrze kontrolują ruchy oraz nie odczuwają urazu więzadła. Czasem luźne kolano i związane z tym uczucie przeskakiwania w stawie są związane z hipermobilnością stawów – ta zaś wynika z niewydolności tkanki łącznej i najczęściej jest wadą genetyczną. Opisywany objaw obecny jest także u części pacjentów po artroskopii .

Sprawdź również: Ból kolana – co robić, jakie badania?

Przeskakująca rzepka w kolanie

Przeskakiwanie rzepki w stawie kolanowym może być powiązane z jej zwichnięciem. Wskutek nagłego urazu dochodzi do jej przemieszczenia i wysunięcia ze swojego miejsca. U niektórych osób ze słabymi stabilizatorami rzepki bądź jej nieprawidłową budową może pojawiać się nawykowe przemieszczanie. Również niewłaściwe napięcie mięśnia czworogłowego oraz powięzi – w następstwie przeciążenia – może powodować, że rzepka nie porusza się płynnie w rynience stawu rzepkowo-udowego i towarzyszą temu trzaski lub odczuwalne przeskakiwania. Towarzyszyć temu może także ból kolana.

Przeskakujące kolano – niedobór składników odżywczych

Niedobór lub brak pewnych składników odżywczych w chrząstce stawowej (która pokrywa powierzchnie stawowe) lub w mazi stawowej (która je nawilża) może powodować trzaski w stawie podczas jego zginania lub prostowania. Dla właściwego nawilżania stawu niezbędna jest obecność pewnych pierwiastków, takich jak wapń, krzem, magnez, żelazo, witamin z grupy B oraz witaminy D, a także kwasów tłuszczowych omega-3. Najlepiej dostarczać je w pożywieniu, ale również można wprowadzić ich suplementację preparatami dostępnymi w aptece. Niezwykle ważne dla chrząstki stawowej są także: kwas hialuronowy, chondroityna, kolagen oraz siarczan glukozaminy – nawilżają one i odżywiają chrząstkę. Najczęściej uzupełnia się je w formie zastrzyków do wnętrza kolana.

Przeskakiwanie w kolanie – leczenie

Przeskakiwanie w kolanie nie musi wiązać się z innymi jego dolegliwościami, jak ból, obrzęk czy ograniczenie funkcji. Warto jednak skontrolować problem chrupania u specjalisty, wykonać zdjęcie RTG kolana lub jego USG. Należy wykluczyć poważne patologie, takie jak: zwichnięcie, złamania śródstawowe, skręcenie czy urazy łąkotek lub torebki stawowej.

Jeśli do nich doszło, postępowanie lecznicze zazwyczaj obejmuje ich operacyjne naprawienie, zabezpieczenie stawu na dłuższy okres w opatrunku gipsowym bądź ortezie, a następnie rehabilitację, dzięki której pacjent odzyska ruchomość stawu. Jeśli chrobotanie jest wynikiem zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych czy uszkodzenia chrząstki, warto podawać preparaty poprawiające jej metabolizm.

W stanach bólowych warto zażywać miejscowe maści lub żele przeciwbólowe i przeciwzapalne, a jeśli dolegliwości są bardzo silne, lekarz może wstrzyknąć lek przeciwbólowy (tzw. blokadę) do wnętrza stawu.

Czytaj również: Blokada kręgosłupa – co to jest, działanie, wskazania, przeciwwskazania i skutki uboczne

Przeskakiwanie w kolanie – fizjoterapia, ćwiczenia

Dzięki fizjoterapii przyspieszamy proces gojenia uszkodzonych elementów stawu kolanowego. Obejmuje ona zapewnienie odpowiednich warunków regeneracji, zabiegi fizykalne z użyciem specjalnych aparatów, ćwiczenia lecznicze oraz metody terapii, dzięki którym odzyskamy funkcję oraz siłę kolana. Fizjoterapia obejmuje:

• unikanie pozycji oraz ruchów prowokujących silne dolegliwości bólowe oraz przeskakiwanie;
• zabezpieczenie kolana stabilizatorem lub ortezą zgodnie z zaleceniem lekarza, by je odciążyć i zapewnić gojenie zmian zapalnych;
• fizykoterapię – stosuje się zabiegi, które działają przeciwbólowo, przeciwzapalnie oraz naprawiają uszkodzone tkanki miękkie; zaleca się głównie krioterapię, pole magnetyczne i laseroterapię, ale można również stosować zabiegi, które rozluźnią napięte tkanki miękkie (np. diatermia krótkofalowa, okłady z parafiny, impulsowe prądy średniej częstotliwości);
• ćwiczenia, które – w zależności od potrzeby – będą wzmacniać osłabione mięśnie, rozciągać mało elastyczne tkanki miękkie, rozluźniać zbyt napięte mięśnie oraz powięzi; ważne są także ćwiczenia poprawiające stabilizację stawu oraz jego propriocepcję;
• masaż tkanek miękkich;
• terapię manualną, jeśli konieczne jest poprawienie ruchomości stawu;
• kinesiotaping, który zabezpieczy zapalne tkanki w trakcie gojenia, poprawi stabilizację stawu oraz uchroni przed kontuzją.