Przepuklina kręgosłupa – przyczyny, objawy i leczenie przepukliny w kręgosłupie

Co to jest przepuklina kręgosłupa?

Krążek międzykręgowy zbudowany jest z jądra miażdżystego, znajdującego się w środku, oraz z pierścienia włóknistego, który otacza jądro. Jądro miażdżyste, prawidłowo, występuje w centrum pierścienia włóknistego, natomiast bardzo często dochodzi do tworzenia się wypukliny lub przepukliny kręgosłupa. Różnica pomiędzy wypukliną a przepukliną polega na tym, że w tej drugiej dochodzi do przerwania ciągłości pierścienie włóknistego. W wypuklinie natomiast dochodzi do ucisku jądra miażdżystego na pierścień włóknisty, lecz zachowana przy zachowaniu jego ciągłości. Przepuklina potocznie nazywana jest wypadnięciem dysku.

U osób, u których dojdzie do uwypuklenia jądra miażdżystego, może pojawić się tzw. konflikt dyskowo-korzeniowy. O konflikcie tym mówi się, gdy uwypuklenie to powoduje ucisk oraz drażnienie rdzenia kręgowego (radikulopatia), nerwów rdzeniowych lub też innych struktur, jakie znajdują się w kanale kręgowym.

Do wypadnięcia dysku dochodzi najczęściej w lędźwiowym odcinku kręgosłupa, który jest najbardziej przeciążany. Kiedy przepuklina uciska na struktury w kanale nerwowym pojawia się rwa kulszowa. Przepuklina pojawia się najrzadziej w odcinku piersiowym kręgosłupa.

Zobacz też: Ból kręgosłupa lędźwiowego promieniujący do nóg

Objawy przepukliny kręgosłupa

Objawy przepukliny kręgosłupa to:

• ból,
• zaburzenia czucia,
• osłabienie mięśni,
• zaniki mięśniowe,
• ograniczenie ruchomości.

Jak wspomniano wcześniej, do wypadnięcia dysku dochodzi najczęściej w odcinku lędźwiowym. Wówczas wystąpić może rwa kulszowa. Tego typu bóle kręgosłupa określa się także jako zespół korzeniowy. Objawem jest nagły ból w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, który promieniuje do pośladka, uda, podudzia, a nawet stopy. Chory może odczuwać osłabienie siły mięśniowej kończyny dolnej oraz drętwienie nogi. Mogą pojawić się również zaburzenia czucia. Charakterystyczne dla rwy kulszowej jest nasilanie się bólu w czasie podnoszenia nogi w pozycji leżenia na plecach oraz w czasie pochylania się.

Jeśli do wypadnięcia dysku dojdzie w odcinku szyjnym, pojawić się może rwa barkowa. Główne objawy to ból karku oraz ramienia promieniujący do ręki. Ból nasila się przy ruchu głowy, podczas kichania oraz kasłania. Podobnie, jak w rwie kulszowej, mogą występować drętwienie i zaburzenia czucia.

Zobacz też: Czym różni się wypuklina od przepukliny?

Przepuklina w kręgosłupie – przyczyny

Najczęstsze przyczyny występowania przepukliny w kręgosłupie:

• przeciążenie kręgosłupa;
• siedzący tryb życia;
• nieergonomiczna pozycja podczas wykonywania codziennych czynności;
• mała aktywność fizyczna lub jej brak;
• nadwaga;
• ciąża;
• dźwiganie dużych ciężarów oraz nieprawidłowa pozycja podczas dźwigania;
• czynniki genetyczne;
• urazy kręgosłupa;
• guzy, nerwiaki, oponiaki;
• nieprawidłowości w budowie kręgosłupa;
• wąski kanał kręgowy;
• dysbalans mięśniowy;
• brak odpowiedniej stabilizacji kręgosłupa.

Czytaj również: Torbiel jądra – przyczyny, objawy, leczenie. Czy torbiel jądra jest groźna?

Przepuklina kręgosłupa – leczenie – ćwiczenia i fizjoterapia

Leczenie przepukliny kręgosłupa rozpoczyna się od leczenia zachowawczego, tj.:

• odciążenia krążka kręgowego – u osób z przepukliną w odcinku lędźwiowym kręgosłupa zaleca się leżenie w pozycji krzesełkowej (na plecach z ugiętymi nogami ułożonymi wyżej, np. na krześle), natomiast u pacjentów z przepukliną w odcinku szyjnym noszenie twardego kołnierza;
• fizykoterapii – zabiegów mających działanie przeciwbólowe oraz rozluźniające mięśnie, np. masaży;
• kinezyterapii – ćwiczeń rozluźniających napięte mięśnie oraz wzmacniających mięśnie osłabione (należy pamiętać, że w ostrym okresie choroby ćwiczenie nie są wskazane);
• NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne), czyli leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych;
• leków zmniejszających napięcie mięśni (działają ośrodkowo).

Czasami stosowana jest także tzw. blokada kręgosłupa, czyli podanie leku przy pomocy iniekcji, bezpośrednio w źródło bólu.

Wiele osób ma przepuklinę kręgosłupa, która nie daje żadnych dolegliwości lub dolegliwości te nie są zbyt duże. Warto pamiętać, że można zapobiegać dalszemu wysuwaniu się jądra miażdżystego i pojawieniu się poważniejszych dolegliwości z tym związanych. Należy dbać o swój kręgosłup i wykonywać ćwiczenia wzmacniające mięśnie przykręgosłupowe oraz mięśnie brzucha, dzięki czemu staje się możliwe uzyskanie prawidłowej stabilizacji centralnej. Kręgosłup jest lepiej ustabilizowany i nie ulega ciągłym przeciążeniom. W tym celu warto udać się na zajęcia grupowe (np. „zdrowy kręgosłup”), które zalecane są osobom mającym problemy z kręgosłupem oraz tym, którzy chcą takich problemów uniknąć.

Operacja na przepuklinę kręgosłupa

Przepuklinę kręgosłupa można leczyć operacyjne. Wskazania do operacji dzieli się na względne oraz bezwzględne. Względnym wskazaniem do leczenie operacyjnego jest brak poprawy po leczeniu zachowawczym oraz nawracające dolegliwości. Bezwzględne wskazanie do leczenia operacyjnego stanowi tzw. zespół ogona końskiego:

• niedowład lub porażenie kończyn dolnych;
• osłabienie odruchów kolanowego i skokowego (lub ich brak);
• zaburzenia czucia typu siodłowego tzn. okolicy odbytu, narządów płciowych, krocza, pośladków oraz tylno-górnej części ud;
• zaburzenia funkcji odbytu;
• zatrzymanie moczu;
• zaburzenia erekcji.

W przypadku przepukliny w odcinku szyjnym kręgosłupa wskazaniem względnym jest również brak poprawy po zastosowanym leczeniu zachowawczym, natomiast przeciwwskazaniem bezwzględnym są:

• zaniki mięśniowe;
• niedowłady (pochodzenia korzeniowego);
• mielopatia (niedowład i osłabienie mięśni, ból głowy i szyi, zawroty głowy, omdlenia).