Przeprost łokcia – przyczyny, objawy, leczenie, ćwiczenia, rehabilitacja, operacja

Przeprost łokcia – co to jest?

Przeprost stawu łokciowego związany jest z jego nadmierną ruchomością. Zdarza się równie często jak przeprost kolana (stawu kolanowego). Najczęściej jest wynikiem niestabilności stawu, ale może być również objawem rzadkich chorób genetycznych. Ponieważ przeprost stawu to wada układu kostno-mięśniowego, wymaga więc dokładnego leczenia. Warto udać się do specjalisty, znaleźć przyczynę przeprostu w stawie, ponieważ może się on pogłębić, powodować dyskomfort oraz utrudniać codzienne funkcjonowanie.

Przeprost oznacza jego nadmierną ruchomość stawu, taką, która wykracza poza zakresy ruchów fizjologicznych. Można to zauważyć, jeśli wyciągniemy wyprostowane ręce do przodu, obrócimy je tak, aby wewnętrzne strony dłoni były na górze i porównamy stawy łokciowe. „Zdrowy” łokieć będzie w linii prostej z ramieniem i przedramieniem, a ten w przeproście – będzie wygięty do góry.

Sprawdź również: Ból kolana – co robić, jakie badania?

Przeprosty w łokciach – jakie są przyczyny?

Staw łokciowy ustawia się w przeproście z wielu powodów. Jedne przyczyny mogą być powiązane z urazami, w wyniku których doszło do uszkodzenia więzadeł lub torebki stawowej i pojawiła się niestabilność stawu. Urazy takie mogą być wynikiem niepozornego upadku na chodnik, gwałtownego ruchu stawem lub przeciążenia aktywnością fizyczną. Zwłaszcza osoby, które trenują na siłowni lub uprawiają gimnastykę artystyczną mają tendencję do przeprostów w stawach.

Inne przyczyny przeprostu to np.:

• predyspozycje genetyczne (deformacja stawu, luźne więzadła),
• choroby łokcia (stawu łokciowego),
• hipermobilność, czyli nadmierna ruchomość stawów (wiotkość mięśniowo-więzadłowa),
• słabe mięśnie przedramienia (zginacze stawu łokciowego),

Wśród przyczyn przeprostu łokcia wymienia się również choroby, takie jak Zespół Ehelersa-Danlosa i Zespół Marfana.

Jakie są objawy przeprostu łokcia?

Staw w przeproście znajduje się w niekorzystnej dla siebie pozycji. Przeprost przeciąża i rozciąga tkanki miękkie, zwłaszcza więzadła oraz torebkę stawową, które zapewniają stawom stabilizację, dlatego jego ruchomość jest zwiększona. Zdarza się, że osoby nie czują, że staw ustawia się w przeproście i nie korygują jego nieprawidłowego ustawienia. Może pojawiać się ból ręki w łokciu.

U innych, zwłaszcza tych, którzy ćwiczą, mogą pojawić się bóle łokcia przy prostowaniu ręki. Jeśli dojdzie do jego przeciążenia, łokieć jest obrzęknięty.

Jeśli przeprost jest wynikiem uszkodzenia tkanek – ich naderwania lub zerwania, pojawia się silny ból łokcia, krwiak, wysięk w stawie oraz ograniczona ruchomość.

Przeprost łokcia u dzieci

Przeprost łokcia u dzieci pojawiają się często, zwłaszcza u tych z niskim napięciem mięśni czy wiotkością stawów lub towarzyszą zespołom genetycznym (np. Zespołowi Downa) czy mózgowemu porażeniu dziecięcemu. Jeśli go zauważymy, należy szybko skontrolować wadę u specjalisty.

Oprócz przeprostów w łokciach mogą również pojawić się one w kolanach i nadgarstkach. Terapia, podobnie jak u dorosłych, powinna uwzględniać głownie ćwiczenia wzmacniające odpowiednie mięśnie i korygujące ustawienie stawu. Ponieważ u takich dzieci z przeprostami jest tendencja do tworzenia się wad postawy, zwłaszcza skrzywień kręgosłupa oraz płaskostopia – warto rozszerzyć terapię o ćwiczenia prawidłowej postawy ciała, ćwiczenia poprawiające poczucie świadomości ciała oraz planowanie i kontrolowanie ruchów. Poza terapią i ćwiczeniami, ortopedzi zalecają takim dzieciom z wiotkością dużo ruchu i dbanie o sprawność fizyczną.

Przeprost w łokciu – jak leczyć?

Jeśli doszło do urazu stawu łokciowego wskutek upadku lub wypadku komunikacyjnego i ustawił się on w niewłaściwej pozycji, mogło dojść do skręcenia. Wskazana jest natychmiastowa pomoc medyczna, która wiąże się zazwyczaj z leczeniem operacyjnym, a następnie z unieruchomieniem stawu i dłuższą rehabilitacją. Jeśli przeprost pojawił się z nieznanych przyczyn, warto to skonsultować ze specjalistą i rozszerzyć diagnostykę o RTG stawu, USG bądź inne badanie obrazowe.

Fizjoterapeuta natomiast zbada tkanki miękkie, sprawdzi zakres ruchów łokcia oraz oceni siłę mięśni. Na pewno ważnym elementem leczenie będzie fizjoterapia oraz właściwie dobrane ćwiczenia, które wzmocnią odpowiednie tkanki miękkie i poprawią stabilizację stawu.

Czytaj również: Blokada kręgosłupa – co to jest, działanie, wskazania, przeciwwskazania i skutki uboczne

Przeprost łokcia – ćwiczenia i fizjoterapia

Najistotniejszym elementem terapii są ćwiczenia. To one wykonywanie regularnie i prawidłowo wzmocnią osłabione więzadła oraz mięśnie. Ćwiczenia na przeprosty w łokciach obejmują ćwiczenia izometryczne i siłowe. Należy wzmacniać przednie mięśnie przedramienia, odpowiedzialne za zginanie stawu łokciowego. Zaleca się również ćwiczenia stymulacji nerwowo-mięśniowej, które nauczą pacjenta kontrolować ruch i we właściwy sposób ustawiać chory staw. Warto z kolei unikać ruchów oraz ćwiczeń, które powodują przeprosty i wzmacniają mięśnie prostujące łokieć.

Fizykoterapia działa przeciwbólowo oraz regeneracyjnie – zaleca się np. krioterapię, laseroterapię, ultradźwięki lub pole magnetyczne. Kinesiotaping natomiast zapewni lepszą stabilizację. Jeśli staw jest słaby, a przeprost łokcia daje dolegliwości lub uczucie dyskomfortu, można zastosować stabilizator, który ograniczy jego wyprost.

Przeprosty w łokciach – operacja jest konieczna?

Zabieg operacyjny rezerwuje się dla pacjentów z całkowitym rozerwaniem więzadła i stosuje się wówczas jego rekonstrukcję. Po każdej interwencji chirurgicznej zalecana jest rehabilitacja łokcia. Odpowiednie ćwiczenia na łokieć, zabiegi fizykalne czy inne formy terapii nie tylko ułatwią powrót pacjenta do zdrowia i sprawności fizycznej, ale wzmocnią staw łokciowy, ale był odporny na urazy w przyszłości.

Powikłaniem nieleczonego przeprostu może być w przyszłości choroba zwyrodnieniowa prowadząca do szybszego niszczenia stawu. Inne skutki przeprostu w stawach mogą obejmować dolegliwości bólowe, szybsze męczenie mięśni oraz uczucie dyskomfortu. Powikłań można uniknąć lub je zminimalizować dzięki fizjoterapii.

Bibliografia:

• Reumatologia, John H. Klippel, Paul A. Dieppe, Fred F. Ferri, redakcja naukowa wydania polskiego Leszek Szczepański.
• Garlicki J., Kuś W., Traumatologia sportowa, PZWL, Warszawa 1988.
• Choroby wewnętrzne, red. A. Szczeklik.