Poizometryczna relaksacja mięśni – przykłady ćwiczeń – na czym polega, kiedy stosować, jakie są efekty?

Co to jest poizometryczna relaksacja mięśni?

Poizometryczna relaksacja mięśni (metodyka PIR) to jedna z technik rozciągania i rozluźniania mięśni. Terapia należy do tzw. technik energetyzacji i relaksacji mięśni i jest bardzo powszechną oraz skuteczną metodą fizjoterapeutyczną. Można ją wykorzystać w terapii wielu różnych dolegliwości, takich jak:

• ból pleców,
• choroby zwyrodnieniowe stawów,
• stany po urazach.

Kinezyterapia tego typu pozwala na regulowanie mięśniowej równowagi bez bólu podczas ćwiczenia. Ćwiczący ma wpływ na napięcie, rozluźnienie oraz rozciąganie mięśni i w każdym momencie treningu ma kontrolę nad swoim ciałem.

Relaksacja poizometryczna przynosi bardzo szybko ulgę w bólu, redukuje napięcie mięśniowe oraz obniża odczucia tkliwości przykurczonych tkanek.

Przeczytaj: Strzelające stawy – czy wymagają leczenia?

PIR – działanie

Metoda PIR pozwala na normalizację napięcia mięśni i osiągnięcie optymalnej długości włókien. Ma zastosowanie w etapie leczenia ostrego bólu oraz bólu przewlekłego. Faza doraźna jest skuteczna podczas walki z bólem przeciążeniowym oraz w momencie bólu po urazie.

Faza długofalowa skupia się na przywróceniu optymalnej długości i elastyczności w przykurczonych mięśniach oraz decyduje o zakresie ruchomości stawów.

Cały cykl PIR powtarzamy od 3 do 5 razy, ćwiczenie dla jednego mięśnia powtarzamy raz każdego dnia. Ćwiczenia relaksacyjne poizometrycznej relaksacji mięśni możemy wykonywać przez okres od kilku dni do kilkunastu tygodni – aż do osiągnięcia satysfakcjonującego stopnia rozciągnięcia i rozluźnienia wybranych grup mięśniowych.

Relaksacja poizometryczna – wskazania

Ponieważ fizjoterapia metodą PIR dotyczy normalizacji nadmiernego napięcia w przykurczonych tkankach mięśniowych, może mieć zastosowanie w wielu jednostkach chorobowych, w tym takich jak:

• stany po urazach,
• stany przeciążeniowe (np. po wielogodzinnym siedzeniu),
• ból kręgosłupa,
• ból stawowy,
• zespoły bólowe (łokieć tenisisty, łokieć golfisty, strzelające biodro, rwa kulszowa),
• stany przedoperacyjne lub pooperacyjne,
• ból niewiadomego pochodzenia,
• ograniczenie ruchomości i zakresu ruchu w stawach.

Metoda PIR stanowi w wielu przypadkach uzupełnienie planowanej terapii. Może być użyteczna jako dodatek do terapii manualnej, terapii mięśniowo-powięziowej, masażu, ćwiczeń oraz fizykoterapii.

Relaksacja poizometryczna – ćwiczenia

Poizometryczna relaksacja rozpoczyna się od ułożenia mięśnia w rozciągniętej pozycji. Następnie wykonuje się izometryczne napięcie mięśnia bez obciążenia (lub z niewielkim obciążeniem, jeśli podczas ćwiczenia towarzyszy terapeuta). Izometryczne napięcie polega na wzroście napięcia mięśnia przy stałej długości włókien, więc podczas wysiłku izometrycznego nie dochodzi do przemieszczenia się kończyny. Napięcie trwa około 8–10 sekund.

Potem następuje rozluźnienie mięśni i spokojne rozciągnięcie włókien. Napinanie, rozluźnianie i rozciąganie kontroluje ćwiczący i może samodzielnie decydować o zakresie rozciągania włókien mięśniowych, co pozwala uniknąć powstawania bólu.

Bardzo ważnym elementem terapii jest właściwy oddech. Należy pamiętać, aby nie wstrzymywać oddechu podczas napięcia izometrycznego mięśnia oraz wydychać powietrze podczas rozluźniana.

Poizometryczna relaksacja – przykłady terapii, efekty

Metodyka terapii PIR jest bardzo skuteczna i szybko przynosi satysfakcjonujące efekty. Rehabilitacja daje jednak najbardziej trwałe osiągnięcia, jeśli rozciąganie izometryczne jest powtarzane systematycznie.

Książka oraz podręcznik na temat poizometrycznej relaksacji mięśni pokazują wiele możliwości ich rozciągania (w różnych partiach ciała).

Najczęściej metoda PIR jest wykonywana na mięśniach takich jak mięsień czworogłowy uda, mięśnie kulszowo-goleniowe, mięsień trójgłowy łydki, mięsień dwugłowy i trójgłowy ramienia oraz mięsień najszerszy grzbietu.