Plecy wklęsłe – objawy, przyczyny, ćwiczenia korekcyjne

Czym jest lordoza lędźwiowa?

Fizjologiczna lordoza jest naturalnym wygięciem kręgosłupa w stronę brzuszną, czyli do przodu. Jest ona charakterystyczna dla odcinka szyjnego oraz lędźwiowego kręgosłupa. Z kolei odcinek piersiowy oraz krzyżowy są kifotyczne, czyli wygięte do tyłu. Zachowanie fizjologicznych krzywizn jest niezmiernie istotne dla funkcji i budowy kręgosłupa, gdyż chroni go przed wstrząsami i przeciążeniami oraz pozwala utrzymać prawidłową postawę ciała. Odcinek lędźwiowy przyjmuje na siebie największe obciążenia, dlatego musi je dodatkowo rozłożyć na miednicę i kończyny dolne. Aby mógł to realizować, jest konstrukcja musi być prawidłowa i fizjologiczna, a tkanki miękkie silne, elastyczne i wytrzymałe. Dlatego każde odstępstwo w budowie fizjologicznej lordozy lędźwiowej, zaburza funkcje biomechaniczne nie tylko lędźwi, ale również całego kręgosłupa oraz stawów obwodowych.

Jakie są naturalne krzywizny kręgosłupa?

Dlaczego wklęsłe plecy są problemem?

Każda wada postawy, zmiana w budowie lędźwiowej lordozy określona jest wadą postawy ciała w płaszczyźnie strzałkowej. Ponieważ przeciążenia, urazy lub schorzenia odcinka lędźwiowego wpływają niekorzystnie na budowę jego kręgów, funkcję mięśni przykręgosłupowych oraz na zaburzenie jego konstrukcji – problem nadmiernej lordozy lędźwiowej (hiperlordozy) jest istotny dla zdrowia.

Na skutek tych zmian, łuk wygięcia kręgosłupa zwiększa w różnym stopniu, więc nie tylko zmienia się postawa ciała i wygląd sylwetki, ale niestety kręgosłup nie może już właściwie pełnić swoich funkcji amortyzacyjnych oraz podporowych.

Przeczytaj czym jest spłycenie i zniesienie lordozy.

Plecy wklęsłe – jakie mogą być przyczyny?

Zwiększenie wygięcia lędźwiowego kręgosłupa do przodu może być efektem różnorodnych przyczyn. Czynniki wrodzone związane są z wadami kości, mięśni bądź z predyspozycjami genetycznymi do pewnej budowy sylwetki ciała. Inną grupę przyczyn pleców wklęsłych stanowią czynniki nabyte, takie jak m.in. nawyki złej postawy ciała, charakter pracy (długie siedzenie, dźwiganie ciężkich przedmiotów), schorzenia układu kostno-mięśniowego, otyłość brzuszna, niewłaściwa gimnastyka siłowa czy brak aktywności fizycznej.

Jakie są objawy pleców wklęsłych?

Wklęsły kręgosłup (gdy zauważalna jest pogłębiona lordoza) przybiera specyficzny wygląd, którego charakterystyczne cechy to poza zmniejszeniem wygięcia odcinka lędźwiowego do przodu – większe przodopochylenie miednicy, wystający brzuch i uwypuklone pośladki.

Takiemu ustawieniu sprzyja osłabienie i rozciągnięcie mięśni brzucha, mięśni pośladków oraz mięśni kulszowo-goleniowych. Z kolei przy plecach wklęsłych nadmiernie się napinają i skracają mięśni dolnego grzbietu (czworoboczny lędźwi, dolna część prostownika grzbietu) oraz mięśnie przedniej strony uda (biodrowo-lędźwiowy, prosty uda). Zwiększenie lordozy lędźwiowej wiąże się z dolegliwościami bólowymi mięśni przykręgosłupowych tegoż odcinka.

Co to jest przodopochylenie miednicy?

Wskutek zmienionej ruchomości lędźwi, ból i sztywność może dotyczyć także stawów biodrowych i krzyżowo-biodrowych. Zmiany kostno-mięśniowe mogą wpływać niekorzystnie na narządy wewnętrzne, których ucisk może sprzyjać zmianie perystaltyki jelit, funkcji pęcherza moczowego czy problemów menstruacyjnych u kobiet.

Plecy wklęsłe – leczenie i fizjoterapia

Początkowa deformacja kręgosłupa przy wklęsłych plecach nie musi dawać żadnych dolegliwości bólowych. Dopiero zaawansowanie zmian w odcinku lędźwiowym związane z asymetrią mięśni – sprzyja bólom i dyskomfortowi. Warto udać się wtedy do specjalisty, który oceni sylwetkę i postawę ciała z przodu, tyłu oraz z boków i przeprowadzi dokładny wywiad.

Z kolei podczas badania manualnego terapeuta oceni napięcie i elastyczność poszczególnych tkanek miękkich w lędźwiach oraz sprawdzi ruchomość bioder oraz stawów krzyżowo-biodrowych. Na podstawie badania terapeuta nakreśli cele terapii, którymi będą: poprawa ruchomości odcinka lędźwiowego, zmniejszenie napięcia nadmiernie napiętych mięśni, zwiększenie elastyczności tkanek skróconych, wzmocnienie mięśni osłabionych oraz zmniejszenie bólu. Leczenie wyrównania lordozy jest długotrwałe i obejmuje również świadomą pracę nad właściwą postawą ciała. Jeśli jednak zaniedbamy problem nadmiernie wklęsłych pleców oraz fizjoterapię, z czasem pogorszy się wygląd sylwetki, niekorzystnie wpłynie to również na sprawność fizyczną i wydolność całego organizmu. Mogą także rozwinąć się szybciej zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, dyskopatie lub skoliozy.

Ćwiczenia korekcyjne na plecy wklęsłe

Zmiany w kręgosłupie wymagają podjęcia leczenia. Ćwiczenia korygujące (prostujące) są nadrzędnym elementem rehabilitacji. Odpowiednio dobrana korekcja postawy ciała wpłynie poprawi wygląd i komfort pacjenta. Gimnastyka korekcyjna na plecy wklęsłe obejmuje obejmuje ćwiczenia rozciągające mięśni skróconych, ćw. rozluźniające mięśni napiętych (mięśnie biodrowo-lędźwiowe, mięśnie przedniej grupy uda, mięśnie dolnego grzbietu), ćw. wzmacniające mięśni osłabionych i rozciągniętych (pośladków, mięśnie tylne ud i łydek oraz brzucha), ćw. poprawiające ruchomość całego kręgosłupa oraz naukę przyjmowania i utrzymania prawidłowej postawy ciała. Można je wykonywać domowymi sposobami lub pod opieką doświadczonego trenera lub fizjoterapeuty. Zdaniem niektórych specjalistów sprawdzają się także ćwiczenia w wodzie (basen, pływanie).

Ćwiczenia w domu

Ćwiczyć należy regularnie, najpierw razem z fizjoterapeutą, aby nauczył poprawnie wykonywać ćwiczenia, a następnie samodzielnie w domu. Ważne jest także samokontrola, by utrzymywać prawidłową postawę. Tylko intensywna terapia zatrzyma powstawanie niekorzystnych zmian w narządzie ruchu. Najprostsze ćwiczenia korekcyjne i pozycje wskazane to:

1. W klęku podpartym z wyprostowanymi rękoma opartymi na podłodze, wyginamy do góry odcinek lędźwiowy kręgosłupa, aby zmniejszyć lordozę.

2. Stojąc z rękoma założonymi na biodra, zmniejszamy przodopochylenie miednicy poprzez taki ruch miednicy, aby pępek kierować do góry.

3. Leżąc na plecach na podłodze z wyprostowanymi rękoma wzdłuż tułowia, wciskamy odcinek lędźwiowy kręgosłupa w podłogę.

4. Stojąc bokiem do lustra uczymy się przyjmować prawidłową postawę ciała, poprzez korektę ustawienia głowy, ułożenie barków we właściwej i równej linii, podciągnięcie miednicy i wciągnięcie brzucha oraz proste ustawienie nóg.

Płaskie wklęsłe – inne metody fizjoterapii

Zdarza się, że przy nadmiernie wklęsłych plecach pojawiają się bólowe mięśni, stawów biodrowych lub krzyżowo-biodrowych. Warto wtedy uzupełnić fizjoterapię o inne metody zmniejszające stany zapalneokołostawowych tkanek miękkich. Pacjentowi można zaproponować zabiegi fizykalne, takie jak np. laseroterapia, magnetoterapia, ultradźwięki, prądy TENS czy krioterapia.

Jeśli mięśnie są zbyt napięte warto wykonać terapię tkanek miękkich, masaż czy terapię punktów spustowych. W przypadku bolesnych i zablokowanych stawów, terapeuta można skorzystać z terapii manualnej (manipulacje, mobilizacje), które poprawią ich ruchomość. Uzupełnieniem terapii może być kinesiotaping i wtedy aplikacja plastrów powinna dostosowana być do problemów pacjenta.

Przeczytaj jakie korzyści niesie kinesiotaping, czyli plastrowanie .

Jak zapobiegać?

Poza regularną gimnastyka korekcyjną, warto zwrócić uwagę na inne aspekty, związane ze zdrowymi, prostymi i silnymi plecami. W pracy, jeśli mamy siedzącą i większość czasu przebywamy w takiej niekorzystnej pozycji, warto tak przygotować stanowisko, aby mieć je wygodne i dostosowane do problemu z kręgosłupem. Zaleca się zainwestować w dostosowane do wzrostu krzesło oraz ustawić na odpowiedniej wysokości biurko. Koniecznie trzeba robić regularne przerwy i zapewnić organizmowi aktywność trwająca przynajmniej 5 minut.

Przy przeciążeniach związanych z pracą absolutnie niezbędny jest właściwy sen. Nie tylko w aspekcie jego długości ale przed wszystkim w doborze materaca. Przy bardzo wklęsłych plecach do spania najlepiej używać twardy bądź średnio twardy materac, aby nie zapadał się pod ciężarem ciała i równomiernie podpierał kręgosłup. Pozycja do spania powinna być wygodna, a dla kręgosłupa najkorzystniejsza jest pozycja płodowa. Odpręża ona stawy, krążki międzykręgowe i mięśnie kręgosłupa. Zawsze warto utrzymać prawidłową masę ciała i dbać o regularną aktywność fizyczną i warto spróbować np. jogi, tai chi, nordic walking lub grupowej gimnastyki pt. zdrowy kręgosłup.