Objaw Lasegue'a – co oznacza dodatni i jak się bada?

Objaw Laseque’a – co to jest?

Test Laseque’a (Lasègue's sign) jest testem wykonywanym przy diagnostyce bólów pleców zlokalizowanych w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Podczas przeprowadzania testu, specjalista układa pacjenta w odpowiedniej pozycji, a następnie rozciąga nerw kulszowy, żeby sprawdzić czy jest uciśnięty i podrażniony i czy on jest przyczyną dolegliwości bólowych. Autorem testu jest francuski lekarz Charles Laseque. Dodatni wynik testu Laseque' a typowo występuje przy bólach opisywanych przez pacjentów jako ból korzonków lub rwa kulszowa.

Przeczytaj jakie są typowe objawy rwy kulszowej i jak ją leczyć?

Technika wykonania próby Laseque’a

Test wykonujemy u pacjenta w pozycji leżącej na plecach. Pacjent ma ustabilizowaną miednicę i wyprostowane kończyny dolne, a specjalista trzymając za piętę, unosi jedną, prostą nogę do góry. Testowana kończyna powinna być rozluźniona. Jeśli przy unoszeniu nogi pojawia się nagle ból, który szybko narasta – objaw Laseque’a jest dodatni.

Test można również wykonać w pozycji siedzącej, jeśli z jakiś powodów pacjent nie może położyć się na leżance. Wtedy w pozycji siedzącej przy zgiętym biodrze, prostujemy pacjentowi kolano. Test wykonujemy obustronnie, najpierw na jedną, a następnie na druga kończynę dolną.

Badanie można wykonać dołączając ugięcie stawu kolanowego. Osoba badająca – lekarz lub fizjoterapeuta po pojawieniu się bólu delikatnie zgina kolano, ma to spowodować ustąpienie dolegliwości. Przy ponownej próbie prostowania stawu kolanowego, ból wraca.

Zobacz też: Ból kręgosłupa lędźwiowego promieniujący do nóg

Dodatni objaw Laseque’a – co oznacza?

Podczas wykonywania testu, istotny jest moment pojawienia się bólu oraz jego nasilenie. W warunkach fizjologicznych unosimy prostą nogę do kąta 90 stopni, który jest zawarty pomiędzy leżanką, a udem pacjenta. Jeśli przy mniejszym kącie (45–60 stopni) pojawia się nagły i ostry ból w lędźwiach oraz w testowanej kończynie dolnej – świadczy o podrażnieniu korzeni nerwowych w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa. W takim przypadku możemy mieć podejrzenie, że przyczyną dolegliwości pacjenta jest rwa kulszowa.

Fałszywie dodatni objaw Laseque’a

Może się zdarzyć, że pacjent nie może unieść nogi, gdyż czuje przy tym delikatne napięcie i ciągnięcie wzdłuż tylnej powierzchni uda i pod kolanem. Spowodowane jest to nierozciągnięciem mięśni grupy kulszowo-goleniowej. W takim przypadku mówimy o fałszywie dodatnim objawie Laseque’a.

Również napięcie mięśni przez pacjenta w testowanej kończynie, wyzwoli ból i spowoduje fałszywie dodatni wynik testu. Z kolei ból pojawiający się i narastający powoli, może świadczyć o zmianach zwyrodnieniowych stawów kręgosłupa lub zapaleniu więzadeł miednicy. Podczas badania i testowania pacjenta z dolegliwościami odcinka lędźwiowo-krzyżowego, warto po uniesieniu nogi i wywołaniu objawów korzeniowych – lekko ugiąć kolano, co zmniejszy ból i potwierdzi rwę. Można również ugiąć staw kolanowy i w dole podkolanowym ucisnąć nerw kulszowy, co z kolei wywoła ponownie ból.

Przeczytaj też: Rwa kulszowa czy zapalenie korzonków?

Skrzyżowany objaw Lasegue'a i inne testy

Inne testy pozwalające potwierdzić rwę kulszową i wykluczyć inne patologie kręgosłupa to:

• test Bragarda – po stwierdzonym dodatnim objawie Laseque’a, ponownie unosimy nogę pacjenta do momentu wystąpienia bólu, a następnie opuszczamy ją, tak by on zniknął i wtedy wykonujemy silne zgięcie grzbietowe stopy w stawie skokowym, jeśli ból pojawi się, potwierdza to rwę kulszową,
• izometryczny test różnicujący – po uniesieniu nogi i wystąpieniu dolegliwości bólowych, pacjent naciska piętą w dół na stawiającą opór rękę terapeuty, jeśli powoduje to ustępowanie reakcji bólowej, mówimy o objawie rzekomokorzeniowym,
• skrzyżowany objaw Lasegue'a – jeśli przy unoszeniu zdrowej nogi pacjenta przez terapeutę, pojawią się dolegliwości w nodze leżącej, może to oznaczać przeniesienie ruchu na zajęty segment w kręgosłupie.

Sprawdź również: Ból kolana – co robić, jakie badania?

Rwa kulszowa – objawy i przyczyny

Nerw kulszowy jest najdłuższym i najgrubszym nerwem w naszym ciele. Tworzy się on w odcinku lędźwiowo-krzyżowym z nerwów rdzeniowych wychodzących z poziomów L4-S3. Unerwia on tylną powierzchnię uda, łydkę oraz stopę. Rwą określamy całokształt objawów czuciowych i ruchowych dotyczących mięśni, powięzi oraz tkanki nerwowej obszaru lędźwiowego kręgosłupa oraz kończyny dolnej, unerwianej przez uciśnięty korzeń nerwowy z danego segmentu. Ucisk może wynikać m.in. z przepukliny jądra miażdżystego, zmian zwyrodnieniowych kręgów lub stawów międzykręgowych, stenozy, nowotworu lub neuropatii.

Objawy rwy kulszowej, poza dolegliwościami bólowym odcinka lędźwiowego i dodatnim wynikiem testu Lasegue'a to także: silne bóle promieniujące wzdłuż całej nogi do stopy i towarzyszące im skurcze mięśni, zaburzenia czucia powierzchownego i głębokiego, uczucie mrowienia lub drętwienia. Jeśli badanie nie potwierdzi zespołu korzeniowego, to w innych przypadkach dolegliwości krzyża mówimy najczęściej o zespole przeciążeniowym lub psychogennym.

Czytaj również: Blokada kręgosłupa – co to jest, działanie, wskazania, przeciwwskazania i skutki uboczne

Rwa kulszowa – dodatkowe badanie

Właściwie przeprowadzone wywiad i badanie przedmiotowe pacjenta są podstawą postawienia prawidłowej diagnozy związanej z dolegliwościami bólowymi odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Diagnoza określa również metody i cele terapii pracy z pacjentem. W wywiadzie należy spytać o charakter pracy, początek dolegliwości (kiedy i jaka przyczyna), jakie dokładnie występują objawy (np. bóle, ich umiejscowienie, zaburzenia czucia, zaburzenia siły mięśniowej), co je wywołuje, zaostrza oraz łagodzi. Po wywiadzie należy ocenić ruchomość kręgosłupa, zbadać długość kończyn dolnych, ocenić siłę oraz napięcie mięśni przykręgosłupowych oraz sprawdzić ruchomość stawów kręgosłupa oraz stawów krzyżowo-biodrowych. Badaniem palpacyjnym oceniamy czucie powierzchowne, zaburzenia troficzne oraz sprawdzamy odruchy. Badania dodatkowe pozwolą stwierdzić urazy, zmiany zwyrodnieniowe, zmiany nowotworowe – zdjęcie RTG, a dokładny stan tkanek miękkich i rdzenia kręgowego pokaże rezonans magnetyczny.

Rwa kulszowa – fizjoterapia

Terapię należy rozpocząć jak najszybciej. Powinna ona obejmować:

• farmakoterapię, zwłaszcza w okresie ostrych dolegliwości bólowych zaleca się stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, niektórzy specjaliści proponują blokady do stawów międzykręgowych w kręgosłupie, które odpowiednio zaaplikowane są w stanie skutecznie zmniejszyć silny ból w plecach,
• terapię ułożeniową, warto jak najczęściej przyjmować niebolesne i odciążające nasz kręgosłup pozycje, zaleca się leżenie tyłem na twardym podłożu lub pozycję krzesłkową, czyli leżenie na plecach z nogami zgiętymi w biodrach i kolanach położonymi na podwyższeniu,
• terapię manualną, odpowiednia technika mobilizacyjna lub manipulacyjna poprawi niewłaściwe ustawienie stawu międzykręgowego,
• masaż, delikatne masowanie rozluźni mocno napięte i bolesne tkanki miękkie,
• fizykoterapię, obejmuje stosowanie zabiegów fizykalnych, które działają przeciwbólowo, przeciwzapalnie oraz rozluźniająco,
• ćwiczenia lecznicze, kiedy minie okres ostrego bólu, warto pod okiem fizjoterapeuty wykonywać odpowiednio dobrane ćwiczenia rozciągające mięśnie przykurczone i napięte, ćw. wzmacniające mięśni osłabione lub ćw. poprawiające ruchomość kręgosłupa,
• mechaniczną diagnozę i terapię metodą McKenziego, zalecana przy zespołach zaburzeń strukturalnych związanych z przemieszczeniem krążka międzykręgowego.