Masaż ciała – historia, techniki, wskazania, przeciwwskazania

Historia masażu

Masaż uważany jest za najstarszy zabieg terapeutyczny. Narodził się w Chinach oraz w Indiach, gdzie był uważany za jedną z naturalnych metod leczniczych. Masaż ciała był wykonywany już w starożytności. Używano go w tych czasach do obrzędów religijnych. W księgach Hipokratesa pojawiają się pierwsze wzmianki o tym, w jaki sposób masaż był wykorzystywany w Grecji. Pisał on o efektach fizjologicznych masażu oraz o jego właściwościach leczniczych w przypadku wielu chorób. W Grecji w szczególności masaż wykonywano sportowcom, którzy brali udział w igrzyskach olimpijskich, aby ich ciało było odpowiednio natłuszczone.

Przeczytaj też: Wybity palec – przyczyny i objawy

W okresie średniowiecza w Europie nastąpił zastój. Nauki medyczne nie rozwijały się już tak intensywnie, więc masaż przestano używać jako element leczniczy oraz do obrzędów religijnych. Dopiero w XVI wieku francuski lekarz, chirurg Ambroży Pare po swoich obserwacjach i badaniach nad fizjologią masażu, ogłosił go jako jedną ze skutecznych metod leczniczych. Zauważył on bowiem, że stosowanie masażu u osób po operacjach przynosi ulgę.

Kolejnym lekarzem, którego także interesował masaż oraz naturalne metody lecznicze, był Friedrich Hoffman (1600-1672). Przeprowadził on liczne badania, na podstawie których ułożył program stosowania masażu w leczeniu wielu chorób.

Francuski lekarz Joseph Clement Tissot dokonał pierwszego precyzyjnego opisu ruchów masowania podał w XVIII wieku.

Jednak najbardziej do rozwoju masażu przyczynił się w XIX wieku lekarz Per Henrik Ling (1776-1839), który był jednym z autorów tak zwanej szwedzkiej gimnastyki. W jej zakres wchodził również masaż leczniczy.

Zobacz też: Ból kręgosłupa lędźwiowego promieniujący do nóg

Twórcą prawdziwej szkoły masażu oraz „masażu naukowego” był holenderski lekarz Johan Mezger (1839-1909), który określił wskazania i przeciwwskazania do masażu, a także opisał zasady dotyczące masażu. Nie mały wpływ na rozwój masażu i jego rozpowszechnienie miał także polski lekarz Izydor Zabłudowski (1851-1906). Dzięki jego licznym publikacjom naukowym masaż wkroczył na naukowe salony. Postępujący rozwój neurofizjologii oraz fizjologii spowodował powstanie nowych metod masażu, takich jak:

• limfatyczny,
• okostnowy,
• segmentarny,
• łącznotkankowy.

Czytaj również: Naczyniak kręgosłupa: rodzaje i leczenie

Techniki masażu

Obecnie jest bardzo dużo odmian masażu relaksacyjnego i leczniczego. W masażu ciała praktycznie wszystkie ruchy polegają na ucisku. W masażu klasycznym wyróżnia się pięć podstawowych technik. Ich wykorzystanie w trakcie zabiegu uzależnione jest przede wszystkim od posiadanych przez pacjenta wskazań i przeciwwskazań oraz od oczekiwanych efektów pacjenta. Do najważniejszych technik stosowanych w masażu klasycznym zalicza się:

• Głaskanie - należy do najprostszych technik. Głaskaniem rozpoczyna się masaż oraz się go kończy. Najczęściej wykonywany całą dłonią, która ściśle przylega do masowanej części ciała. Ale również ruch ten można wykonywać grzbietową powierzchnią dłoni, zaciśniętą pięścią, grzbietową stroną I i II szeregu paliczków, kłębem kciuka lub kłębikiem palca, całymi powierzchniami dłoniowymi kciuków;
• Rozcieranie - ruch ten wykonywany jest znacznie silniej i bardziej energicznie niż głaskanie. Polega na używaniu okrężnych lub półkolistych ruchów na części ciała, która jest masowana. Technikę tą wykonuje się całymi dłońmi, opuszkami palców II-V jednej ręki, opuszka poszczególnych palców z osobna, nasadą reki lub kłębem kciuka. W czasie wykonywania tego ruchu wytwarzane są znaczne ilości ciepła;
• Ugniatanie - jest to zasadnicza część masażu, która intensywnie pobudza oraz stymuluje mięśnie do przyrostu ich masy mięśniowej. Ugniatanie wykonuje się oburącz chwytem „kleszczowym” lub „szczypcowym”, opuszkami palców lub kciukiem i palcem wskazującym. Masowane są w szczególności pojedyncze mięśnie lub poszczególne ich grupy;
• Oklepywanie - intensywny ruch, silny bodziec mechaniczny. W niedługim czasie wywołuje silne przekrwienie oklepywanej części ciała. Maksymalnie pobudza mięśnie do skurczu. Oddziałuje na zakończenia nerwowe w naszej skórze;
• Wibracja - są to drgania wywołane wibracją. Słaba wibracja działa uspokajająco na mięśnie, usuwa napięcie. Natomiast silna pobudza ośrodkowy układ nerwowy.

W trakcie masażu masażysta wykonuje ruchy zgodnie z układem włókien mięśniowych. Swoje dłonie odpowiednio dopasowuje do mięśnia lub grupy mięśni, w ten sposób aby również oddziaływać na naczynia krwionośne. Masaż wykonywany jest w odpowiednim rytmie, tak aby ruchy nie były zbyt szybkie, ale przede wszystkim regularne.

Masaż ciała - wskazania

Niestety wykonywanie masażu nie zawsze jest wskazane, warto więc zapoznać się z przeciwwskazaniami. Oto kilka najważniejszych przeciwwskazań do wykonania masażu:

• zapalenie zakrzepowe żył,
• nowotwory,
• ciąża,
• hemofilia,
• żylaki,
• wysoka temperatura,
• nadciśnienie,
• choroby skóry i zmiany skórne,
• przerwanie ciągłości naskórka,
• naczyniaki, krwiaki, tętniaki,
• miażdżyca,
• choroby psychiczne,
• choroby zakaźne,
• epilepsja,
• skaza naczyniowa.

Masaż ciała - przeciwwskazania

Ogólne wskazania do masażu ciała:

• otyłość,
• nadwaga,
• okres rekonwalescencji,
• niektóre choroby skóry,
• osteoporoza,
• stany po urazach,
• nerwobóle,
• nerwice typu psychogennego,
• przewlekłe zapalenia nerwów,
• choroby układu krążenia,
• artretyzm,
• zaparcia,
• zawodowe uprawianie sportu,
• urazy ortopedyczne,
• choroby reumatyczne,
• porażenia i niedowłady,
• stany poudarowe,
• w zabiegach kosmetycznych i pielęgnacyjnych,
• rwa kulszowa i rwa ramienna,
• choroba Raynauda,
• mózgowe porażenie dziecięce.

Wpływ masażu na skórę

Działanie masażu:

1. Masaż działa jak peeling bo w trakcie masażu usuwane są ze skóry obumarłe komórki naskórka. Dzięki temu usprawnione jest oddychanie skórne;
2. Masaż świetnie poprawia czynność wydalniczą gruczołów łojowych oraz potowych;
3. W trakcie masażu naczynia skórne rozszerzają się, przez co poprawia się odżywienie skóry i gruczołów;
4. Znakomicie uelastycznia oraz ujędrnia skórę;
5. Skóra jest gładsza, bardziej sprężysta;
6. Masaż działa ogólnie rozluźniająco.