Spondyloza szyjna i lędźwiowa – co to jest, jakie są objawy i leczenie

Co to jest spondyloza?

Spondyloza oznacza zespół zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa, które dotyczą krążków międzykręgowych, trzonów kręgów, stawów międzykręgowych oraz więzadeł. Na skutek zużywania się tkanek oraz odwodnienia, krążki tracą swoją sprężystość. Dochodzi do ich zapadnięcia oraz pogorszenia amortyzacji i braku stabilizacji kręgosłupa.

Zapadające się krążki wywierają nacisk na brzegi kręgów, co powoduje przerost kości i tworzenie się narośli, czyli osteofitów. Przerost kości dotyczy również trzonów kręgów, stawów i otworów międzykręgowych. Więzadła kostnieją lub ulegają przerostowi. Spondyloza może być zlokalizowana w każdym odcinku kręgosłupa (odcinku szyjnym, piersiowym i lędźwiowym). Może dawać różnorodne objawy i odmienny stopień ich nasilenia.

Jakie są przyczyny spondylozy?

Właściwą przyczyną zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa jest naturalne, związane z wiekiem zużywanie się elementów narządu ruchu oraz utrata substancji, które go budują: glukozaminy, kwasu hialuronowego oraz chondroityny. Są jednak czynniki, które przyspieszają ich powstawanie, zaliczamy do nich:

• przebyte urazy kręgosłupa;
• przeciążenia statyczne i dynamiczne (związane ze sportem, pracą);
• nieprawidłowa postawa ciała (stojąca i siedząca przy długotrwałej pracy przy biurku);
• brak aktywności fizycznej;
• inne schorzenia (skolioza, kręgozmyk, krzywica, reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa;
• sen w nieprawidłowej, niezdrowej dla kręgosłupa pozycji;
• zaburzenia hormonalne i metaboliczne.

Jakie są objawy spondylozy?

Objawy spondylozy obejmują:

• przewlekły ból kręgosłupa utrudniający normalne funkcjonowanie;
• nasilenie dolegliwości po przeciążeniach (długie stanie, nieodpowiedni wysiłek, dźwiganie);
• ograniczenie ruchomości kręgosłupa;
• uczucie zesztywnienia;
• pogorszenie stabilności kręgosłupa;
• na zdjęciu RTG widoczne osteofity, podwichnięcia stawów międzykręgowych, zwężenie przestrzeni międzykręgowych, zmiana fizjologicznych krzywizn kręgosłupa.

Zmiany zwyrodnieniowe mogą być przyczyną wtórnych zmian w naszym kręgosłupie. Jeśli dojdzie do stanu zapalnego tkanek miękkich, przepukliny krążka międzykręgowego lub innej jego patologii dolegliwości bólowe mogą się znacznie nasilić. Na skutek ucisku krążka lub osteofitów na korzenie nerwowe lub kanał kręgowy czy zakleszczenia się struktur nerwowych pomiędzy kręgami, mogą się pojawić inne poważniejsze dolegliwości: silne bóle korzeniowe, zaburzenia czucia, niedowłady mięśni czy zaburzenia naczynioruchowe. Wówczas najczęściej ból kręgosłupa jest tak silny, że ogranicza wszystkie ruchy.

Spondyloza szyjna, lędźwiowa i piersiowa

Spondyloza może dotyczyć każdego odcinka kręgosłupa.

• Spondyloza odcinka szyjnego szyjnego – zmiany w obrębie kręgów szyjnych określa się jako (spondyloartrozę); dotyczą najczęściej kręgów C5-C7 i osób po 50 roku życia, pojawi się: ograniczenie ruchów szyi, ból karku, który może promieniować wzdłuż kończyn górnej, zaburzenia czucia lub niedowłady mięśni kończyny górnej, jeśli uciśnięte zostaną tętnice kręgowe to może dojść do napadowych bólów i zawrotów głowy, zaburzeń równowagi, oczopląsu lub szumów w usznych, które mogą się nasilać przy zmianach pogody, przeziębieniu, stresie i przeciążeniu szyi niewłaściwą pozycją,
• Spondyloza odcinka piersiowego – spondyloza piersiowa występuje rzadko, najczęściej pojawia się u osób ze skoliozą, krzywicą lub chorobą Scheuermanna, ból jest tępy i rozlany, mogą pojawić się nerwobóle międzyżebrowe,
• Spondyloza odcinka lędźwiowego – jest najczęściej obciążony zmianami zwyrodnieniowymi, zwłaszcza u mężczyzn po 40. roku życia, wykonujących ciężką pracę fizyczną, ból krzyża może promieniować wzdłuż nóg i można odczuwać osłabienie mięśni kończyn dolnych.

Leczenie zwyrodnienia kręgosłupa

Właściwej przyczyny spondylozy nie da się wyleczyć, ale można zmniejszyć lub zlikwidować działanie czynników, które ją przyspieszają. To zazwyczaj ból skłania do wizyty u lekarza i rozpoczęcia leczenia. Niestety jest ono długotrwałe i może już trwać do końca życia. Najważniejszym jego elementem jest fizjoterapia, która obejmuje:

• farmakoterapię – zwłaszcza w okresach ostrych dolegliwości bólowych; stosuje się wtedy niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki rozluźniające mięśnie lub zastrzyki sterydowe, zaleca się również preparaty wspomagające odbudowę chrząstki stawowej;
• regularne wykonywanie ćwiczeń – wzmacnianie i rozciąganie mięśni stabilizujących kręgosłup (mięśnie przykręgosłupowe, brzucha, pośladków, obręczy barkowej i miedniczej);
• fizykoterapię – stosowanie zabiegów łagodzących przewlekłe stany zapalne i rozluźniających mięśnie, zaleca się magnetoterapię, zabiegi elektryczne (prądy diadynamiczne lub interferencyjne) lub ultradźwięki;
• terapię ułożeniową – można przyjmować pozycję leżenia tyłem na twardym podłożu, aby zrelaksować i odciążyć zmęczony kręgosłup;
• masaż;
• terapię manualną – za pomocą odpowiednich technik likwiduje się zaburzenia funkcjonalne w kręgosłupie i przywraca fizjologiczną ruchomość pomiędzy stawami;
• taping – właściwa aplikacja elastycznych plastrów wspomoże lokalne funkcjonowanie tkanek miękkich, działa przeciwbólowo i odciążająco;
• unikanie przeciążania kręgosłupa;
• odpowiednia pozycja ciała;
• banie o właściwe miejsce pracy przy biurku;
• odpowiednie żywienie;
• kontrola masy ciała;
• regularna aktywność fizyczna – najlepiej jazda na rowerze, bieganie, nordic walking lub pływanie.