Choroba Stilla

Czym jest choroba Stilla?

Choroba Stilla, inaczej zwana młodzieńczym idiopatycznym zapaleniem stawów, jest to choroba autoimmunologiczna. Układ odpornościowy niszczy komórki i tkanki własne. W tym wypadku atakuje przede wszystkim stawy. Ze względu na to, że jest to choroba układowa, zmiany występują nie tylko w narządzie ruchu, ale również w innych układach i narządach.

Rozpoznanie choroby Stilla jest trudnym zadaniem. Zdecydowanie łatwiej jest rozpoznać reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczycowe zapalenie stawów, czy reaktywne zapalenie stawów. W przypadku choroby Stilla diagnoza stawiana jest na podstawie obrazu klinicznego danego pacjenta, po wykluczeniu szeregu chorób układowych tkanki łącznej, chorób infekcyjnych, czy nowotworów. Wykonuje się badania laboratoryjne, w których stwierdzić można wzrost OB (odczyn Biernackiego), wzrost CRP (białko C-reaktywne), podwyższony poziom białych krwinek. Nie występuje czynnik reumatoidalny (RF) – jest to seronegatywne zapalenie stawów.

Choroba Stilla – objawy

Najczęściej w chorobie Stilla występuje triada objawów:

• wysoka gorączka – gorączka zazwyczaj przekracza 39°C i występuje w godzinach wieczornych lub dwa razy w ciągu doby – przebieg septyczny. Gorączka jest oporna na leki;
• wysypka skórna – ma łososiowe zabarwienie, jest plamista lub plamisto-grudkowata. Występuje na tułowiu i kończynach (nad stawami). Zmiany skórne występują podczas gorączki, natomiast znikają, kiedy temperatura ciała jest prawidłowa;
• zapalenie stawów – najczęściej obejmuje stawy kolanowe, skokowe, nadgarstkowe, biodrowe, ramienne. Dochodzi również do zapalenia stawów rąk i stóp (zmiany podobne jak w reumatoidalnym zapaleniu stawów – RZS). Zapalenie stawów jest to zaczerwienienie w okolicy stawu, obrzęk, ból, ocieplenie oraz zaburzenia funkcji (np. zmniejszenie ruchomości w stawie). Objawy stanu zapalnego stawów nie są początkowo mocno nasilone i mają charakter przemijający. Remisja, czyli osłabienie objawów choroby może trwać nawet kilka czy kilkanaście lat.

Z czasem trwania choroby Stilla stan chorego się pogarsza. Występują dodatkowo zmiany układowe. Są to:

• ból gardła,
• bóle brzucha,
• powiększenie wątroby, śledziony oraz węzłów chłonnych.

Często dochodzi do wysięku w jamie opłucnej i w osierdziu. Chorzy skarżą się również na osłabienie, zmęczenie i utratę masy ciała.

Choroba Stilla – leczenie

Jeśli chodzi o leczenie choroby Stilla, nie ma obecnie lekarstwa konkretnie na to schorzenie. Leczenie ma charakter objawowy. Stosuje się leki, które przynoszą ulgę w dolegliwościach chorego oraz stabilizują jego stan. Na zapalenie stawów chorym podaje się leki przeciwzapalne, głownie te należące do niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Trzeba jednak uważać podczas ich stosowania, ponieważ dłuższe zażywanie NLPZ-ów może dawać objawy niepożądane, np. wrzody żołądka, czy zaburzenia pracy wątroby. Inne leki, które są podawane, to glikokortykosteroidy – metyloprednizolon, leki modyfikujące przebieg choroby – metotreksat lub leki immunosupresyjne.

Ważną rolę odgrywa rehabilitacja, której działania nastawione będą – podobnie jak leczenie farmakologiczne – na zmniejszenie stanu zapalnego, działanie przeciwbólowe, zwiększanie ruchomości w stawach i zapobieganie powstawaniu deformacji. Poprzez działania z zakresu fizykoterapii i kinezyterapii, które będą elementem pomocniczym w leczeniu farmakologicznym, można zmniejszyć dolegliwości chorych, dzięki czemu codziennie funkcjonowanie będzie sprawiało im mniejszy problem.

Choroba Stilla u dorosłych

Choroba Stillanie jest chorobą występującą tylko u dzieci. Wyróżnia się również chorobę Stilla dorosłych. Jest to postać MIZS, czyli młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów, która występuje u osób po 16. roku życia. Większość zachorowań występuje jednak przed 35. rokiem życia. Jest to choroba rzadka i nie zależy od płci. Jejprzyczyny nie są znane, ale ważne są tu predyspozycje genetyczne. Rozpoznanie tej postaci młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów ustalane jest na podstawie wykluczenia innych chorób.

Objawy choroby są podobne jak u dzieci. U dorosłych może występować gorączka i wysypka o łososiowym zabarwieniu oraz zapalenie stawów, a w późniejszym okresie ból brzucha, ból gardła, wysięk w jamie opłucnej oraz w osierdziu, powiększenie węzłów chłonnych.

Postaci choroby Stilla dorosłych:

• postać jednofazowa – objawy choroby trwają przez około rok i po tym czasie całkowicie ustępują;
• postać nawracająca – występują tutaj okresy zaostrzeń i remisji, nawrót choroby może wystąpić dopiero po wielu latach i jego przebieg jest łagodniejszy;
• postać przewlekła – choroba jest cały czas aktywna.

Choroba Stilla – rokowanie

Jeśli występują tylko objawy ogólnoustrojowe, np. podwyższona temperatura ciała, czy zmniejszenie masy ciała – to jest to dobry czynnik prognostyczny. W przypadku, gdy od początku trwania choroby Stilla występuje zapalenie wielostawowe, rokowania są gorsze (np. kiedy dochodzi do zwyrodnienia stawu biodrowego z powodu choroby Stilla). Choroba może przejść w stan przewlekły.