Ból przy zginaniu kolana – jakie mogą być przyczyny?

Ból przy zginaniu kolana – kiedy do lekarza?

Staw kolanowy jest niezwykle narażony na urazy i przeciążenia. Ma on skomplikowaną budowę anatomiczną, dlatego urazy i kontuzje kolana są częstą przypadłością, zwłaszcza u osób aktywnych fizycznie. Zdarza się, że uraz nie jest poważny, ale powoduje dyskomfort oraz utrudnia poruszanie. Bywa, że niegroźna kontuzja kolana zaleczy się sama, jednak, jeśli jest skomplikowana, może mieć poważne konsekwencje i wymagać natychmiastowej pomocy lekarskiej.

Do lekarza należy zgłosić się niezwłocznie w przypadku:

• bardzo silnego bólu kolana;
• znacznego obrzęku kolana i ocieplenia jego okolicy;
• wyraźnego ograniczenia ruchów w stawie;
• zasinienia stawu kolanowego;
• drętwienia, mrowienia lub zaburzenia czucia;
• zniekształcenia stawu;
• zablokowania ruchów w stawie.

Ból kolana przy chodzeniu i po wysiłku

Przeciążenie kolana, powstające na skutek regularnego uprawiania różnych dyscyplin sportowych, może prowadzić do rozwoju zmian w stawie kolanowym, które będą źródłem przykrych dolegliwości, w tym także bólu kolana. Przeciążenie dotyczy nie tylko sportowców, ale również osób pracujących na stojąco lub na klęczkach, chodzących lub dźwigających ciężkie przedmioty. Kiedy przeciążenie dotyczy wszystkich elementów stawu, pojawia się dyskomfort, stan zapalny oraz ból przy poruszaniu.

• Kolano skoczka – oznacza proces zwyrodnieniowy więzadła właściwego rzepki. Może być powiązane z przeciążeniami i niewłaściwą aktywnością fizyczną. Ból kolana lokalizuje się na dole rzepki podczas schodzenia po schodach, podskoków oraz przysiadów. Do innych objawów należy: obrzęk stawu, poszerzenie zarysu więzadła, uczucie sztywności, utykanie, osłabienie, a także zaniki mięśniowe (zwłaszcza mięśnia czworogłowego uda).
• Kolano biegacza – oznacza dolegliwości stawu rzepkowo-udowego odczuwane na skutek zmian przeciążeniowych, mocnego przypierania rzepki do kości udowej, uszkodzenia chrząstki i małej produkcji mazi wewnątrz stawu. Ból pojawia się z przodu kolana oraz z boku rzepki, nasila się przy aktywności, w której kolano jest nadmiernie zginane. Ponadto słychać trzeszczenie i odczuwa się blokadę wewnątrz stawu.

Zmiany zwyrodnieniowe w kolanie i ból z przodu kolana

Ból kolana może świadczyć o postępujących procesach zwyrodnieniowych. Jakie zmiany najczęściej są przyczyną bólu z przodu kolana?

• Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego (gonartroza) – spowodowana jest utratą chrząstki stawowej pokrywającej powierzchnie stawowe. Efektem choroby są narośla kostne, które, ocierając się o siebie, wyzwalają ból w kolanie i ograniczają ruchomość. Dolegliwości nasilają się przy dłuższym chodzeniu, utrudniają kucanie, klękanie i inne czynności wymagające zginania kolan. Pojawia się również sztywność stawu, zwłaszcza po dłuższym siedzeniu, a także osłabienie mięśni.
• Chondromalacja rzepki (rozmiękanie pokrywającej rzepkę chrząstki stawowej) – to schorzenie, które może rozwinąć się samoistnie lub być wynikiem m.in. niewielkich urazów stawu kjolanowego, przeciążeń, nawracających stanów zapalnych lub nadmiernej aktywności fizycznej. Pojawia się ból w przedniej części kolana, który czasem promieniuje do innych okolic stawu, nasila się podczas zginania stawu przy kucaniu, klęczeniu oraz wchodzeniu po schodach. Może towarzyszyć mu sztywność stawu, trzeszczenie oraz uczucie niestabilności.
• Torbiel podkolanowa Bakera – to miękki, wypełniony płynem guzek, który lokalizuje się w dole podkolanowym. Torbiel jest wynikiem nadmiernej produkcji płynu stawowego wskutek uszkodzeń torebki stawowej, przeciążeń i zapalenia kaletek. Poza bólem przy zginaniu stawu, cechami charakterystycznymi torbieli są: bóle nasilające się przy dłuższym chodzeniu, obrzęki kończyny, zaczerwienienie oraz ocieplenie skóry w okolicy zmiany lub drętwienie łydki związane z uciskiem na naczynia czy nerwy.

Czytaj również: Blokada kręgosłupa – co to jest, działanie, wskazania, przeciwwskazania i skutki uboczne

Ból kolana przy zginaniu po urazie

Jakie są objawy urazu stawu kolanowego? Stanowią one rozmaitą grupę oraz posiadają różne nasilenie. Zaliczamy do nich:

• ból kolana – głęboki, tępy i narastający podczas chodzenia lub aktywności fizycznej, pojawia się również przy wchodzeniu i schodzeniu ze schodów, kucaniu oraz klęczeniu,
• stan zapalny,
• ocieplenie i obrzęk stawu,
• wysięki ze stawu,
• ograniczoną lub bolesną ruchomość,
• odczuwalne trzeszczenie w kolanie, blokowanie lub tarcie w stawie podczas ruchu,
• zaniki mięśni, a także przykurcze,
• uczucie dyskomfortu, niepewności i niestabilności („uciekania” stawu),
• nadruchomość rzepki,
• trudności z obciążaniem chorej kończyny.

Złamanie, skręcenie czy zwichnięcie to bardzo poważne urazy kolana, które wymagają natychmiastowej pomocy lekarskiej. Przy tych kontuzjach ruch zginania stawu nie tylko jest ograniczony przez ból, ale wręcz niemożliwy do wykonania.

Złamanie w obrębie stawu kolanowego zazwyczaj lokalizuje się przy dolnym końcu kości udowej – ma ciężką postać, może towarzyszyć mu przemieszczenie kości. Zwykle jest efektem wypadków komunikacyjnych.

Inne złamania dotyczą kości podudzia – strzałkowej lub piszczelowej bądź obu jednocześnie. Skręcenie najczęściej dotyczy sportowców, którzy wykonają nagły, szybki skrętny ruch kolanem bez odpowiedniej rozgrzewki. Efektem jest uszkodzenie stabilizatorów kolana, najczęściej więzadeł, ale również łąkotek czy torebki stawowej. Są to urazy poważne, o różnym stopniu nasilenia dolegliwości, wymagające interwencji lekarza ortopedy. Rzepka, ulegając zwichnięciu, przemieszcza się i wysuwa ze swojego miejsca, co wymaga natychmiastowego nastawienia.

Czytaj również: Artroskopia kolana – wskazania, przebieg zabiegu, rekonwalescencja, powikłania

Uraz łąkotki i urazy mięśni

Uraz łąkotki to częsta kontuzja kolana u ludzi młodych. Dochodzi do niej podczas uprawiania sportu, wtedy słyszalny jest trzask i odczucie zablokowania stawu. Może być również wynikiem sumowania się przeciążeń.

Objawami urazu łąkotki są:

• przewlekły ból, który nasila się przy aktywności (najczęściej podczas kucania i zginania kolana),
• zablokowanie stawu,
• obrzęki,
• wysięki,
• uczucie uciekania kolana podczas ruchu.

Kontuzji ulegają także mięśnie. Dochodzi do tego na skutek przetrenowania, niedostatecznego rozciągania i wzmacniania lub nagłego ruchu. Mięśnie mogą ulec stłuczeniu, naciągnięciu, naderwaniu lub rozerwaniu.

W przypadku zerwania mięśnia ruch w stawie nie jest możliwy, dlatego przy mniejszych urazach mięśni stawu kolanowego (dwugłowy uda, półbłoniasty, półścięgnisty) ich ruch zginający zostaje ograniczony przez ból, stąd trudności w chodzeniu i obciążaniu kończyny. Pojawia się również obrzęk oraz zasinienie.

Jak leczyć staw kolanowy?

Wszelkiego typu urazy stawu, objawiające się bólem kolana, powinny zostać skonsultowane ze specjalistą. Leczenie powinno obejmować:

• unikanie przeciążania chorego kolana w okresie ostrych dolegliwości bólowych;
• farmakoterapię – leki przeciwbólowe i przeciwzapalne w postaci maści lub żeli, stosowane miejscowo na chore, bolesne okolice;
• fizykoterapię – można stosować różne zabiegi w zależności od tego, jaki cel chcemy osiągnąć: krioterapia zmniejszy ból i stan zapalny; laseroterapia przyspieszy gojenie tkanek miękkich; elektrostymulacja poprawi pobudliwość nerwowo-mięśniową;
• mobilizację rzepki, która poprawi jej ruchomość;
• masaż tkanek miękkich okolicy stawu, który zmniejszy wzmożone napięcie oraz poprawi ukrwienie i odżywianie tkanek miękkich;
• ćwiczenia lecznicze – wzmacniające siłę mięśni, poprawiające stabilizację i elastyczność tkanek miękkich, pobudzające stymulację nerwowo-mięśniową oraz ćwiczenia całej kończyny dolnej;
• kinesiotaping – stosowany, gdy konieczna jest stabilizacja lub zabezpieczenie kolana.