Ból barku i ramienia przy podnoszeniu ręki

Ból barku i ramienia

Pod pojęciem „zespół bolesnego barku” kryje się wiele chorób dotyczących okolicy naramiennej. Powstają one na skutek niekorzystnych zmian zachodzących w obrębie tkanek miękkich. Bolący bark dotyczy głównie osób o wzmożonej aktywności fizycznej, w wieku starszym, a przede wszystkim kobiet w przedziale wiekowym od 45 do 55 roku życia. A czego objawem jest ból w barku przy podnoszeniu ręki?

Staw barkowy to określenie powszechnie stosowane przez specjalistów, a odnosi się ono do struktur okolicy naramiennej. Szereg skomplikowanych połączeń anatomicznych powoduje, iż bark stanowi najbardziej mobilny staw w organizmie ludzkim, a to z kolei w większym stopniu naraża go na wszelkiego rodzaju uszkodzenia. O tym jak ważną rolę spełnia on w naszym życiu, uświadamiamy sobie wówczas, gdy jeden z elementów wchodzących w kompleks barkowy przestaje prawidłowo funkcjonować. Towarzyszące temu dolegliwości bólowe (ból barku, ból ramienia, ból przedramienia) i ograniczony zakres ruchomości są częstą przyczyną wizyt w gabinetach lekarskich i fizjoterapeutycznych.

Przeczytaj też: Ból pod lewą łopatką – przyczyny, jak leczyć?

Przyczyny bólu ramienia przy podnoszeniu ręki

Ból barku i ramienia jest często wynikiem przeciążenia mięśni. Występuje ono na skutek czynności wykonywanych nieregularnie i związanych z unoszeniem rąk powyżej linii ramion (np. mycie okien). Do przeciążeń może dochodzić także podczas wykonywania konkretnych (stale powtarzających się) sekwencji ruchowych, przenoszenia ciężkich przedmiotów oraz spania w nieodpowiedniej pozycji. W konsekwencji dochodzi do przykurczu mięśni, co predysponuje do wszelkiego rodzaju uszkodzeń. Przykurczom towarzyszą dolegliwości bólowe, które często są objawem uszkodzonego stożka rotatorów (ścięgien mięśni: nadgrzebieniowego, podgrzebieniowego, obłego mniejszego i podłopatkowego) stabilizującego staw ramienny. Przede wszystkim dotyczy to mięśnia nadgrzebieniowego, który jest wrażliwy na wszelkie gwałtowne i niekontrolowane ruchy, nagłe szarpnięcia ręką oraz czynności związane z uprawianiem sportu, gdzie rzucana jest piłka, podczas gdy kończyna górna uniesiona jest powyżej poziomu ramion (np. piłka ręczna). Do uszkodzenia mięśni stożka rotatorów dochodzi też w wyniku zmian zwyrodnieniowych, najczęściej u osób po 40. roku życia.

Zwiększone napięcie, osłabienie lub uszkodzenie mięśni stożka rotatorów może być przyczyną zapalenia kaletki podbarkowej. Takie zapalenie barku skutkuje jego silnym bólem podczas podnoszenia ręki powyżej linii ramion, ponieważ dochodzi wtedy do tarcia kaletki o wyrostek barkowy.

Zobacz również: Drętwienie rąk podczas snu – co je powoduje?

Zespół cieśni ciasnoty podbarkowej i bark zamrożony

Przyczyną bólu lewego lub prawego barku przy podnoszeniu ręki może być również zespół cieśni podbarkowej (ciasnota podbarkowa, konflikt podbarkowy), który jest jednym z najczęściej występujących schorzeń tej okolicy anatomicznej. W przebiegu ciasnoty zmniejszona jest przestrzeń podbarkowa, w wyniku czego struktury przez nią przechodzące są uciskane, a to powoduje silny ból barku.

Początkowo natężenie bólu może mieć charakter ostry, ale po okresie spoczynku ustępuje. Bolesność barku podczas ruchu odwodzenia ramienia, czyli unoszenia ramienia bokiem w zakresie od 70 do 120°, co określa się jako tzw. bolesny łuk. Do zwężenia przestrzeni podbarkowej dochodzić może na skutek zapalenia kaletki podbarkowej, wyrośli kostnych powstających w przebiegu choroby zwyrodnieniowej (osteofity) lub też samej budowy wyrostka barkowego, pod którą właśnie zlokalizowana jest przestrzeń podbarkowa. Schorzenie to występuje głównie u osób po 40. roku życia (pierwotny zespół ciasnoty podbarkowej), ale może też dotyczyć młodych osób, które uprawiają takie dyscypliny jak tenis, siatkówka, baseball czy pływanie (wtórny zespół ciasnoty podbarkowej).

Ból prawego lub lewego ramienia występować może także w przebiegu barku zamrożonego, czyli tak zwanego zarostowego zapalenia torebki stawowej. Częściej występuje on u kobiet w wieku od 40. do 60. roku życia. Zamrożony bark uznawany jest za proces samoograniczający, jednakże może on trwać nawet do kilku lat.

Sprawdź również: Drętwienie lewej ręki i palców lewej ręki

Zwyrodnienie barku i zapalenie stawu barkowego

Choroba zwyrodnieniowa stawu barkowego to kolejna przyczyna bólu barku i ramienia podczas podnoszenia ręki. Zmiany zwyrodnieniowe powodują niszczenie powierzchni stawowych i ocieranie ich o siebie. Większość osób po 60. roku życia, którym doskwiera bolesność tej okolicy, cierpi na chorobę zwyrodnieniową stawów. W jej przebiegu ograniczony jest zakres ruchomości ramienia i występuje bolesność uciskowa.

Zmiany zwyrodnieniowe towarzyszą często konfliktowi podbarkowemu, jak również mogą pojawiać się po przeciążeniach, urazach, u osób z niestabilnością barku lub u osób przewlekle chorych np. na RZS (reumatoidalne zapalenie stawów).

Zapalenie stawu barkowego jest zróżnicowaną chorobą spowodowaną reakcją zapalną tkanek budujących staw barkowy. Zmiany chorobowe mogą dotyczyć elementów kostnych, chrząstki na powierzchniach stawowych, kaletek maziowych lub tkanek miękkich; więzadeł, ścięgien, błony maziowej lub torebki stawowej. Choroba może mieć przebieg ostry, podostry lub przewlekły.

Czytaj również: Blokada kręgosłupa – co to jest, działanie, wskazania, przeciwwskazania i skutki uboczne

Co robić gdy bark boli podczas podnoszenia ręki?

Przede wszystkim należy zgłosić się do lekarza. Rozpoznanie możliwe jest na podstawie szczegółowego wywiadu, badania klinicznego oraz analizy występujących objawów. Lekarz może rozszerzyć diagnostykę o badania obrazowe, takie jak RTG, USG lub rezonans magnetyczny. Prawidłowa diagnoza ma kluczowe znaczenie w kontekście wdrożenia prawidłowego i przede wszystkim skutecznego postępowania leczniczego.

Leczenie bólu barku najczęściej rozpoczyna się od postępowania zachowawczego, co w większości przypadków przynosi dobre rezultaty, jednak wiąże się z długim oczekiwaniem na efekty. Podczas nasilonych dolegliwości bólowych zaleca się unikanie nadmiernego używania stawu, jednak nie wolno całkowicie go unieruchamiać, gdyż może to doprowadzić do całkowitego zesztywnienia barku. Można zastosować okłady z lodu, które złagodzą ból i zmniejszą stan zapalny. Dodatkowo wdraża się leczenie farmakologiczne w postaci niesteroidowych leków przeciwzapalnych, leków przeciwbólowych oraz zmniejszających napięcie mięśniowe. Jeżeli chory bark w przypadku ostrego bólu nie reaguje na tabletki prze3ciwbólowe, konieczna okazać się może iniekcja sterydowa (zastrzyki podawane do stawu.

Ból barku przy podnoszeniu ręki – rehabilitacja i ćwiczenia

W przypadku bólu barku przy podnoszeniu ręki warto udać się do fizjoterapeuty, który w początkowej fazie dolegliwości dobierze odpowiednie zabiegi z zakresu fizykoterapii. Zalicza się do nich:

• jonoforezę i krioterapię – działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe,
• pole magnetyczne, laser i ultradźwięki – wspomaganie procesów regeneracyjnych tkanek,
• promieniowanie podczerwone (lampa Sollux) i kąpiele wirowe – poprawa ukrwienia i odżywienia tkanek,
• elektrostymulacja – wzmocnienie siły i zwiększenie masy mięśniowej.

Po opanowaniu pierwszej fazy dolegliwości barku, związanej z zapaleniem barku i znaczną jego bolesnością, zaleca się wprowadzenie kinezyterapii, czyli ćwiczeń leczniczych na bolący bark. Należy wprowadzać je stopniowo – zaczynając od ćwiczeń w odciążeniu, które pomogą uzyskać pełen zakres ruchomości. Kolejnym etapem są ćwiczenia wzmacniające oraz takie, które zwiększają elastyczność mięśni sterujących barkiem, powodują poprawę stabilizacji i czucia głębokiego barku.

Jeżeli osiągnie się założone dotychczas cele ćwiczeń, przechodzi się do następnej fazy, czyli treningu całej kończyny górnej, aby zwiększyć jej siłę, kontrolę mięśniową i dynamikę ruchów. Uzupełnienie terapii stanowią terapia manualna i masaż tkanek głębokich, dzięki którym uzyskuje się większą ruchomość całej obręczy barkowej oraz zmniejszenie napięcia mięśniowego. Dodatkowo pomocny bywa kinesiotaping, którego aplikacja poprawia stabilizację stawu, wspomaga jego procesu regeneracyjne, jak również zmniejsza ryzyko kolejnego urazu.

W przypadku braku poprawy po zastosowaniu leczenia zachowawczego lub gdy ból barku nawraca, rozważa się postępowanie chirurgiczne. Rodzaj wykonywanego zabiegu zależy od przyczyn dolegliwości bólowych. Najczęściej wykonuje się go metodą artroskopową. Po takim zabiegu również niezbędna jest rehabilitacja celem powrotu do pełnej sprawności.