Zapalenie tarczycy – jakie są rodzaje i przyczyny choroby?

Co to jest zapalenie tarczycy?

Zapalenia tarczycy stanowią grupę schorzeń gruczołu tarczowego o różnej etiologii. Wyróżnia się: ostre zapalenie tarczycy, podostre i przewlekłe zapalenie tarczycy, przewlekłe zapalenie tarczycy.

Ze względu na przyczynę stan zapalny gruczołu tarczowego można podzielić na następujące typy:

ostre infekcyjne (ropne) zapalenie gruczołu tarczowego,
podostre ziarnicze zapalenie gruczołu tarczowego typu de Quervaina,
przewlekłe limfocytowe zapalenie gruczołu tarczowego (choroba Hashimoto),
zapalenie Riedla (choroba Riedla),
poporodowe zapalenie tarczycy z naciekami limfocytarnymi,

ostre nieinfekcyjne zapalenie tarczycy:

• popromienne zapalenie tarczycy
• polekowe zapalenie tarczycy (po TSH, amiodaronie),
• popalpacyjne zapalenie tarczycy (po badaniu uciskowym wykonywanym przez lekarza),
• pourazowe zapalenie tarczycy,

bezobjawowe zapalenie tarczycy (silent thyroiditis).

Przeczytaj też: Czym jest choroba popromienna?

Ostre zapalenie tarczycy

To rzadka choroba, która rozwija się na skutek zakażenia w trakcie ogólnoustrojowych ciężkich zakażeń bakteryjnych lub na skutek przewlekłych procesów zapalnych toczących się w okolicy szyi. Przyczyną choroby są bakterie – np. paciorkowce lub gronkowce. Zapaleniu towarzyszy bolesny obrzęk tarczycy. Może dodatkowo wytworzyć się ropień. Zapalenie nabiera charakteru ostrej infekcji. Ostre infekcje gruczołu tarczowego występują rzadko.

Chorobie towarzyszą ostre dolegliwości bólowe zlokalizowane w przedniej części szyi. Występuje również dysfagia – jest to stan, w którym następuje utrudnione przechodzenie mas pokarmowych z jamy ustnej do przełyku i dalej do kolejnych części przewodu pokarmowego. Pojawia się także zwiększona ciepłota ciała. Okoliczne węzły chłonne mogą ulec powiększeniu. W badaniach krwi stwierdza się zazwyczaj podwyższone OB, występuje leukocytoza. Poziom hormonów tarczycy najczęściej pozostaje w normie.

Przeczytaj też: Nadczynność tarczycy w ciąży

Podostre zapalenie tarczycy

Podostre zapalenie tarczycy określane jest także jako choroba de Quervaina. Inna wykorzystywana nazwa to wirusowe zapalenie tarczycy. Ten typ zapalenia zaobserwowano właśnie w połączeniu i następstwie zakażeń wirusowych (np. wirus grypy lub odry). Podobnie jak w przypadku ostrego zapalenia tarczycy, chorobie towarzyszy bolesny obrzęk gruczołu tarczowego, a także stany podgorączkowe. Wystąpienie choroby de Quervaina zazwyczaj poprzedza infekcja górnych dróg oddechowych. Okresy zwiększonej zachorowalności na choroby wirusowe sprzyjają rozwojowi choroby. Choroba w swoim przebiegu przechodzi przez kilka faz. Pierwsza faza wiąże się z nadczynnością tarczycy. Kolejna oznacza stan stabilności, by w końcu przejść w niedoczynność gruczołu tarczowego, a na koniec ponownie w stan prawidłowej czynności.

Przewlekłe zapalenie tarczycy

Przewlekłe zapalenie tarczycy w fachowej literaturze nosi nazwę przewlekłego bądź limfocytowego zapalenia tarczycy, choć bardziej znane jest jako choroba Hashimoto. Choroba ma podłoże immunologiczne. W jej przebiegu stwierdza się obecność charakterystycznych przeciwciał, które wywołują destrukcje gruczołu tarczowego. W przebiegu choroby gruczoł tarczowy najczęściej jest powiększony i twardy. W początkowym etapie choroby zazwyczaj pojawiają się objawy nadczynności tarczycy, które następnie przechodzą w niedoczynność gruczołu tarczowego. Choroba, o ile jest nieleczona, wiąże się ze stopniowym i nieodwracalnym uszkodzeniem tarczycy, któremu towarzyszy niedoczynność. Występuje częściej u osób dorosłych, choć może występować także u dzieci.

W diagnostyce zapaleń tarczycy wykorzystuje się biopsję, która pozwala na pobranie próbki miąższu gruczołu tarczowego. Wynik tego badania pozwala na postawienie ostatecznej diagnozy i wdrożenie odpowiedniego leczenia, które zależy od rodzaju zapalenia tarczycy.