Osteoporoza u mężczyzn – czy chorują i w jakim wieku?

Osteoporoza u mężczyzn

Mężczyźni, którzy ukończyli 60 lat są narażeni na pojawienie się złamań osteoporotycznych. Najczęstsze miejsca złamań obejmują biodro, nadgarstek oraz kręgosłup. U mężczyzn osteoporozę powoduje zwykle inne schorzenie, przyjmowane lekarstwa lub pewne czynniki związane ze stylem życia.

Osteoporoza oznacza osłabienie kości, a przez to zwiększenie ich podatności na złamania. Chorują na nią zarówno mężczyźni i kobiety. Przemodelowanie kości trwa całe życie. Dzieciństwo i wczesny wiek dojrzały są okresem wzrostu kości. Podczas tego okresu więcej masy kostnej przybywa niż ubywa. W wieku około 25 lat osiągamy szczyt naszej masy kostnej i siły kości. Od tego czasu do około 40. roku życia proces rozpadu i odbudowywania kości jest w równowadze. Po tym okresie, kości zaczynają powoli tracić gęstość i siłę, co sprawia, że są bardziej podatne na złamania.

Na osteoporozę w znacznej większości przypadków chorują kobiety. Szacuje się, że jedna na dwie kobiety powyżej 60. roku życia złamie kość z powodu osteoporozy, to samo przydarzy się tylko jednemu na trzech mężczyzn.

Osteoporoza rzadziej atakuje mężczyzn z kilku powodów:

• większy szkielet i grubsze kości zapewniają większe rezerwy tkanki kostnej.
• brak jasno określonego momentu w którym rozpoczyna się przekwitanie (wahania i spadek w poziomie hormonów płciowych) oznacza, że zagrożenie osteoporozą u mężczyzn pojawia się w późniejszym wieku,
• zmniejszenie masy kostnej zachodzi dużo wolniej u mężczyzn niż u kobiet, ale tylko do 65. lub 70. roku życia, kiedy szybkość utraty masy kostnej wyrównuje się u obu płci.

Przyczyny osteoporozy u mężczyzn

Gęstość kości jest zależna od takich czynników jak: dziedziczność, aktywność fizyczna, dieta, hormony płciowe (głównie testosteron), styl życia oraz stosowanie pewnych leków.

Czynniki połączone ze zwiększonym ryzykiem osteoporozy u mężczyzn obejmują:

• historię zachorowań na osteoporozę oraz złamań w rodzinie,
• przewlekłe choroby, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów, nadczynność tarczycy lub przytarczycy, celiakię oraz inne choroby jelit, choroby wątroby i nerek oraz niski poziom testosteronu,
• regularne stosowanie pewnych leków, takich jak glikokortykosteroidy i leki przeciwpadaczkowe,
• czynniki związane ze stylem życia, takie jak palenie, nadużywanie alkoholu, niska zawartość wapnia w diecie, zbyt mało ćwiczeń fizycznych oraz niedobór witaminy D.

Przyczyny rozwoju osteoporozy u mężczyzn są w mniejszym stopniu związane z gwałtownymi zmianami stężenia hormonów, które mają miejsce u kobiet w okresie menopauzy. U pań właśnie menopauza i spadek poziomu estrogenów odpowiada za osłabienie kości i ich skłonność do złamań.

Osteoporoza jest często nazywana „cichą chorobą”, ponieważ ludzie często nie zauważają żadnych symptomów do czasu złamania. Jeśli objawy osteoporozy pojawiają się, to zazwyczaj są skutkiem złamania. Mogą obejmować np bóle pleców czy zmianę postawy ciała.

Rozpoznanie i leczenie osteoporozy u mężczyzn

Do zdiagnozowania osteoporozy u mężczyzn konieczne jest przeprowadzenie nie tylko wywiadu z pacjentem, ale także szeregu badań dodatkowych:

• badanie gęstości kości – densytometria,
• badania krwi,
• badania moczu.

Leczenie osteoporozy u mężczyzn dostosowywane jest do indywidualnych potrzeb chorego.

Możliwości leczenia obejmują:

• leczenie chorób powodujących osteoporozę (na przykład reumatoidalnego zapalenia stawów lub celiakii),
• podawanie leków,
• zmianę stylu życia (np. rzucenie palenia, zwiększenie aktywności fizycznej),
• zmianę diety (na bogata w wapń).

Kiedy osteoporoza jest powodowana przez inną chorobę nazywamy ją „osteoporozą wtórną”. Ważne jest leczenie przyczyny osteoporozy. Sposób leczenie będzie zależał od konkretnej choroby.

W leczeniu osteoporozy u mężczyzn stosuje się wybrane grupy leków. Sposób leczenia zależeć będzie od takich czynników jak wiek, ogólny stan zdrowia oraz ryzyko złamań. Leki mogą obejmować:

• bisfosfoniany – te leki poprawiają gęstość kości poprzez przeszkadzanie w naturalnym procesie rozpadu tkanki kostnej i są najczęściej stosowane w leczeniu osteoporozy u mężczyzn; mogą być przyjmowane doustnie lub dożylnie.
• terapię testosteronową – może zostać zaproponowana, jeśli badania pokazały niski poziom testosteronu; testosteron może być podawany doustnie, przez zastrzyki,
• terapię hormonem przytarczyc – pomaga w przyroście nowej tkanki kostnej oraz zwiększeniu masy kości; leki takie podawane są codziennie, w formie zastrzyków.

Jak mężczyzna może zapobiegać osteoporozie?

Oprócz regularnych badań, unikaniu narażenia na czynniki mogące wywołać złamanie, by zapobiec rozwojowi osteoporozy, konieczna jest zmiana stylu życia i diety.

Zalecane zmiany stylu życia, w celu leczenia osteoporozy u mężczyzn mogą obejmować szereg różnych działań.

• Ćwiczenia – w przypadku już zdiagnozowanej osteoporozy, należy poradzić się fizjoterapeuty bądź lekarza jaki rodzaj aktywności będzie najlepszy by wzmocnić układ ruchu, ale jednocześnie nie doprowadzić do jego przeciążanie i powstania złamania osteoporotycznego Niektóre ćwiczenia, takie jak skakanie, bieganie lub kręcenie mogą być niebezpieczne dla osłabionych kości, zwłaszcza, jeśli były wcześniej złamane. Inne formy ćwiczeń, takie jak trening siłowy i szybkie spacery mogą wpłynąć korzystnie na kości. Dobrze dobrany, indiwidualny program ćwiczeń zapewni nam korzystne, wygodne i bezpieczne ćwiczenia.
• Światło słoneczne – światło słoneczne przyśpieszy produkcję witaminy D w skórze. W celu zminimalizowania ryzyka poparzeń i raka skóry powinniśmy unikać słońca kiedy indeks UV przekroczy 3.
• Rzucenie palenia – palenie zmniejsza gęstość kości.
• Wskazane jest umiarkowane spożycie alkoholu i kofeiny.
• Spożywanie wystarczającej ilości wapnia – dorośli potrzebują minimum 1000 mg wapnia dziennie, mężczyźni powyżej 70. roku życia potrzebują 1300 mg. Wapń może przyjmować w pożywieniu, suplementach diety.

Jaka jest najlepsza dieta na osteoporozę?

Zmiana diety może zmniejszyć ryzyko wystąpienia osteoporozy u mężczyzn lub spowolni rozwój choroby.

• Konieczne jest zwiększenie ilości pożywienia bogatego w wapń (takiego jak nabiał) w codziennej diecie. Nabiał jest dobrym źródłem wapnia, ale wapń znajduje się również, w niewielkich ilościach, w chlebie, produktach zbożowych, owocach i warzywach, rybach z jadalnymi ościami (na przykład puszkowany łosoś lub sardynki), migdałach, figach i produktach wzbogaconych o wapń.
• Wskazane jest zwiększenie ilości przyjmowanej witaminy D. W niektórych rodzajach jedzenia, takich jak tłuste ryby (łosoś, śledź i makrela) znajdują się małe ilości witaminy D. Można ją znaleźć również w wątrobie, jajkach i produktach wzbogaconych, takich jak margaryna. W niektórym mleku niskotłuszczowym znajdują się niewielkie ilości witaminy D. Większość ludzi nie przyjmuje wystarczającej ilości witaminy D z diety. Lekarz może zasugerować przyjmowanie suplementów witaminy D i wapnia.
• Należy zwiększyć dzienne spożycie świeżych owoców i warzyw, chudego mięsa, produktów pełnoziarnistych oraz nabiału.
• Należy zmniejszyć ilość spożywanych produktów przetworzonych, tłustych i słonych.
• Wskazane jest umiarkowane spożycie alkoholu i kofeiny.