Obrzęki u kobiet – jakie są przyczyny obrzęków i jak sobie z nimi radzić?

Obrzęki przed miesiączką

Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS – premenstrual syndrome) i miesiączka są wyjątkowymi okresami dla kobiet. Według statystyk co druga kobieta cierpi na zespół napięcia przedmiesiączkowego. Część z nich przechodzi je mniej boleśnie, a dla innych jest to bardzo nieprzyjemny czas w miesiącu. Obrzęki związane z zespołem napięcia przedmiesiączkowego powstają w organizmie kobiecym wskutek zaburzeń hormonalnych. Pod koniec cyklu miesięcznego – tj. około 7 dni przed wystąpieniem miesiączki kobieta jest w końcowej fazie lutealnej. Wtedy dochodzi do wzrostu stężenia estrogenów (tj. żeńskich hormonów płciowych produkowanych w jajnikach), których nadmiar jest przyczyną powstawania obrzęków. Estrogeny powodują zwiększenie wydzielania aldosteronu i wazopresyny – hormonów, które zatrzymują wodę w organizmie.

Dlatego na kilka – kilkanaście dni przed okresem, kobiety widzą po ciaśniejszych ubraniach i butach, że mają obrzęki. Duża część kobiet uskarża się również na ból piersi i obrzęki piersi – jest to tzw. mastodynia. Piersi są obrzmiałe, cięższe, wrażliwe na dotyk, a nawet bolesne – ból czasem promieniuje do kręgosłupa – z powodu zwiększonego ciężaru piersi. Poza obrzękami (które występują najczęściej w obrębie nóg, twarzy i piersi) w trakcie napięcia przedmiesiączkowego kobiety uskarżają się na wiele różnych objawów – od wahań nastrojów, przez bóle głowy i uczucie zmęczenia, po zaparcia i wzdęcia. Jednak obrzęki w czasie napięcia przedmiesiączkowego zazwyczaj nie są uznawane jako choroba, tylko jako stan przejściowy – po miesiączce organizm kobiecy wraca do normy.

Obrzęki po tabletkach

Stosowanie antykoncepcji hormonalnej może przyczyniać się do powstawanie obrzęków. Antykoncepcja hormonalna, w tym szczególnie przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych to jedna z najpowszechniejszych metod zapobiegania ciąży. W trakcie stosowania antykoncepcji część kobiet skarży się na różnego rodzaju działania niepożądane. Wśród nich wymienić należy obrzęki – występują na kończynach dolnych, górnych, na twarzy oraz w obrębie brzucha czy piersi.

Główną przyczyną powstawania obrzęków u kobiet w trakcie przyjmowania antykoncepcji hormonalnej są estrogeny, które zatrzymują nadmiar wody w organizmie. Jeśli dodatkowo kobieta nie uprawia żadnych sportów, a wręcz prowadzi siedzący tryb życia, źle się odżywia – jest ryzyko, że mogą wystąpić u niej obrzęki.

Obrzęki w ciąży

Podczas ciąży większość kobiet skarży się na obrzęknięte nogi. Przyczyną obrzęków w ciąży jest fakt, że w trakcie ciąży zwiększa się ciśnienie żylne w kończynach dolnych na skutek powiększenia macicy, która uciska na żyły (żyły biodrowe wspólne i żyłę główną dolną). Kolejną zmianą sprzyjającą obrzękom, jaka zachodzi w trakcie ciąży jest zwiększenie objętości krwi w organizmie kobiecym. Ciężarne najczęściej uskarżają się na obrzęki kończyn dolnych w godzinach wieczornych.

Obrzękom w czasie ciąży towarzyszy uczucie ciężkości nóg. Problem nasila się, jeśli panie zbyt długo utrzymują jedną pozycję w ciągu dnia, tzn. jeśli zbyt długo stoją lub siedzą. Istotnym elementem, który wpływa również na rozwój obrzęków jest nieprawidłowa dieta w trakcie ciąży, nieodpowiednie obuwie czy zbyt długie przebywanie na słońcu – wysoka temperatura sprzyja powstawaniu obrzęków.

Obrzęk jako wynik alergii

Z powodu wystąpienia reakcji alergicznej w organizmie kobiet może dojść do rozwoju obrzęku. Ma to miejsce w przypadku kontaktu alergenu z organizmem, który jest na niego uczulony. Najczęściej przyczyną powstania alergii są ukąszenia przez owady oraz alergeny pokarmowe.

Po kontakcie alergenu z organizmem ludzkim dochodzi do rozwoju reakcji alergicznej – zwiększa się przepuszczalność naczyń włosowatych, co w konsekwencji powoduje rozwój obrzęków. Obrzęki alergiczne mogą występować na całym ciele, niebezpieczne jest gdy występują w okolicach twarzy – tj. gardła, krtani – ponieważ mogą grozić utrudnieniem oddychania, a nawet uduszeniem.

Kiedy obrzęki oznaczają chorobę?

Nadmierne gromadzenie wody w organizmie może być spowodowane również poważnymi chorobami ogólnoustrojowymi. Do najważniejszych zalicza się:

• niewydolność układu krążenia;
• choroby nerek;
• niedoczynność tarczycy;
• niewydolność wątroby.

Chorobom tym towarzyszą inne dolegliwości, charakterystyczne dla danej jednostki. Zazwyczaj chorzy poza obrzękami mają szereg objawów bądź nieprawidłowości w badaniach – obrazowych czy laboratoryjnych.

Poza tym obrzęki u kobiet mogą być wywołane nieprawidłową dietą – nadmiernym spożyciem soli w diecie, zbyt małą aktywnością fizyczną. Za powstawanie obrzęków mogą być odpowiedzialne bardzo chętnie zażywane przez pacjentki niesteroidowe leki przeciwzapalne. Nawet w przebiegu niewielkich urazów czy stanów zapalnych dochodzi do powstania obrzęków, które zazwyczaj można złagodzić prostymi sposobami.

Jak sobie radzić z obrzękami?Jakie są sposoby na obrzęki?

Leczenie obrzęków u kobiet uzależnione jest przede wszystkim od ich przyczyn. Istnieje kilka zasad, których przestrzeganie może ograniczyć nadmiar wody w organizmie. Czasem wystarczy już tylko zmiana diety lub codziennej aktywności fizycznej, aby móc im zapobiegać. Do podstawowych zasad zapobiegania obrzękom zalicza się:

• ograniczenie spożycia soli w diecie, ponieważ sól zatrzymuje wodę w organizmie;
• prowadzenie aktywnego stylu życia – można zacząć uprawiać sport – jazdę na rowerze, bieganie, fitness; ważne, aby wybrać taki rodzaj sportu, który się lubi i który nie zniechęci po kilku czy kilkunastu dniach do ćwiczeń. Istotne jest również, aby nie siedzieć lub nie stać zbyt długo w jednej pozycji; jeśli praca zmusza do długotrwałego siedzenia – co jakiś czas wystarczy wstać i wykonać kilka ćwiczeń rozciągających;
• picie odpowiedniej ilości płynów – wbrew pozorom, zbyt mała ilość wypijanych płynów dziennie (poniżej 1 litra) może powodować obrzęki, dlatego zaleca się aby średnio wypijać 1,5l do 2l na dobę;
• stosowanie suplementów diety zmniejszających ilość wody w organizmie, które dzięki swoim naturalnym składnikom usprawniają metabolizm tłuszczów, mają właściwości antyoksydacyjne oraz wspomagają odchudzanie;

Jeśli pomimo stosowania się do ogólnych zaleceń obrzęki nie ustępują, lub jeśli towarzyszą im inne niepokojące objawy należy skonsultować się z lekarzem w celu wykluczenia poważnych przyczyn powstawania obrzęków.