Nadmierne pocenie się a klimakterium – jak powstrzymać zlewne poty?

Czym różni się menopauza od klimakterium?

Przekwitanie, czyli inaczej klimakterium, bardzo często jest utożsamiane z pojęciem menopauzy. Przekwitanie to okres przejściowy między czasem, gdy kobieta może zajść w ciążę, a starością, w którym ustaje praca gonad żeńskich, czyli jajników. Tymczasem menopauza jest to ostatnie krwawienie miesiączkowe, po którym przez 12 miesięcy krwawienie już nie występuje, a stan ten nie wynika z istnienia patologii w organizmie kobiety.

Ponadto warto wspomnieć o takich pojęciach jak:

• premenopauza – jest to czas obejmujący kilka lat przed menopauzą, w którym rozpoczynają się zmiany związane z wygasaniem pracy jajników;
• postmenopauza – czyli okres życia kobiety, mający miejsce już po menopauzie.

Skąd się biorą zlewne poty w okresie menopauzy?

Gdy praca jajników zaczyna wygasać, w organizmie zachodzi szereg zmian hormonalnych. Dochodzi do spadku stężenia estrogenów, a wzrostu gonadotropin przysadkowych, czyli FSH i LH.

Następstwem tych przemian są zaburzenia naczynioruchowe obejmujące między innymi zlewne poty (szczególnie dokuczliwe jest pocenie się w nocy) oraz uderzenia gorąca (po których u części kobiet występuje uczucie zimna). Napady gorąca i towarzysząca im nadmierna potliwość pojawiają się zazwyczaj w okresie 6–12 miesięcy przed menopauzą, a zanikają około 2–3 lata po menopauzie.

Do czynników sprzyjających występowaniu tego typu objawów wypadowych menopauzy należą między innymi: stres, gorące pokarmy, używki, gorące i wilgotne powietrze oraz przebywanie w ciasnych pomieszczeniach. Za występowanie zlewnych potów oraz uderzeń gorąca (określanych często jako wary) odpowiedzialne są także zmiany w stężeniach adrenaliny, dopaminy czy prostaglandyn. Istotny jest fakt, że fale gorąca powodują obumieranie komórek nerwowych.

Nadmierne pocenie się to także częsty objaw chorobowy. Ważne jest, aby wykluczyć poniższe schorzenia i inne przyczyny, takie jak:

• nadczynność tarczycy (nadpotliwości towarzyszy chudnięcie, a w przypadku klimakterium jest to raczej przyrost masy ciała),
• cukrzyca (decydujący jest pomiar glukozy we krwi),
• gruźlica (warto wykonać badanie RTG klatki piersiowej),
• nieprawidłowa dieta (ostre przyprawy, duże ilości kawy i alkoholu, palenie papierosów),
• noszenie ciasnej i nieprzewiewnej odzieży.

Przeczytaj: Plamienie podczas brania tabletek antykoncepcyjnych – kiedy do lekarza?

Jakie są inne objawy klimakterium?

U kobiet w okresie przekwitania pojawiają się zaburzenia miesiączkowania polegające na zmianie nasilenia, długości i rytmu krwawień. Występują plamienia czynnościowe, a objawy napięcia przedmiesiączkowego (takie jak bóle w podbrzuszu, obrzęki kończyn dolnych, dolegliwości bólowe piersi i kręgosłupa) ulegają nasileniu.

Do objawów klimakterium zalicza się też symptomy naczynioruchowe, do których oprócz zlewnych potów i uderzeń gorąca należą także kołatania serca i bóle głowy.

U wielu kobiet w okresie przekwitania występują cechy zespołów depresyjnych: obniżenie nastroju, lęk i niepokój, rozdrażnienie, trudności z zasypianiem, zaburzenia pamięci i koncentracji, wahania nastroju.

Niedobór estrogenów prowadzi natomiast do suchości pochwy, obniżania się narządu rodnego, nietrzymania moczu, nawracających infekcji dróg rodnych i dróg moczowych oraz zmian zanikowych w obrębie błon śluzowych macicy i pochwy.

W okresie przekwitania spada zawartość kolagenu i kwasu hialuronowego w skórze, która w efekcie staje się cienka i mniej elastyczna.

Spadek stężenia estrogenów po menopauzie jest także głównym czynnikiem ryzyka osteoporozy postmenopauzalnej.

Co pomaga na pocenie się w nocy i uderzenia gorąca?

Napady gorąca, pocenie nocne i inne dokuczliwe objawy klimakterium mogą być łagodzone za pomocą odpowiednio dobranej terapii hormonalnej, w której stosuje się estrogeny oraz progesteron. Przed rozpoczęciem terapii należy wykonać takie badania jak mammografia, USG i badanie ginekologiczne z wymazem cytologicznym, lipidogram, ocenę parametrów krzepnięcia oraz próby wątrobowe.

Do przeciwwskazań stosowania HTZ należą między innymi:

• ostra zakrzepica krwionośnych naczyń głębokich,
• niezdiagnozowane krwawienia z dróg rodnych,
• ostra niewydolność wątroby,
• przebyty lub aktualnie istniejący złośliwy nowotwór piersi,
• niektóre schorzenia mózgu,
• zdiagnozowany rak endometrium.

Stosowanie hormonalnej terapii zastępczej zmniejsza ryzyko zgonu z powodu choroby niedokrwiennej serca, co związane jest z korzystnym działaniem estrogenów na mięsień sercowy, ściany naczyń krwionośnych oraz poziom lipidów we krwi (zwiększenie stężenia dobrego cholesterolu HDL, a zmniejszenie złego LDL).

Z drugiej strony HTZ zwiększa ryzyko wystąpienia żylnej choroby zakrzepowej. Podawanie estrogenów wywiera korzystny wpływ na jakość snu, zmniejsza także ryzyko zachorowania na schizofrenię i opóźnia wystąpienie choroby Parkinsona.

Fitoestrogeny na pocenie nocne i napady gorąca

Gdy stosowanie hormonalnej terapii zastępczej jest niemożliwe, alternatywą pozostaje stosowanie leków roślinnych zawierających fitoestrogeny (przypominające syntetyczne estrogeny stosowane w HTZ), które zawarte są w dużych ilościach w ziarnach soi, zbożach i roślinach strączkowych. Regularne przyjmowanie fitohormonów zmniejsza dolegliwości związane z zespołem klimakterycznym.

Maleje także ryzyko zachorowania na nowotwory, takie jak rak endometrium, jelita grubego oraz sutka. Znane jest również działanie przeciwzapalne, antywirusowe, przeciwgrzybicze oraz bakteriostatyczne fitohormonów, co ma ogromne znaczenie w walce z nawracającymi infekcjami dróg rodnych i moczowych.

Niestety, działanie fitoestrogenów jest znacznie słabsze w porównaniu do hormonów produkowanych przez organizm kobiety.