Menopauza – wiek – czy i kiedy jest możliwa w młodym wieku?

Menopauza a wiek – kiedy się zaczyna?

Terminem menopauza określa się ostatnie krwawienie miesięczne, co jest naturalną konsekwencją stopniowej utraty pęcherzyków jajnikowych, której szczyt przypada na 38. rok życia. Z badań epidemiologicznych wynika, iż pierwsze objawy pojawiają się w wieku 47 lat. Większość kobiet zgłasza objawy prodromalne, czyli takie, które poprzedzają czas przekwitania. Najbardziej znamienne są uderzenia gorąca. Występowanie klimakterium można potwierdzić przy pomocy badań hormonalnych. Te wykonywane są na zlecenie lekarza. Posłużyć może do tego także test na menopauzę, który można wykonać samodzielnie w domu.

Wszystkie zmiany zachodzące w okresie, który zapowiadają pojawienie się przekwitania, mają swoje odzwierciedlenie w profilu hormonalnym. W wynikach badań widoczne jest podwyższone lub wysokie FSH (hormon folikulotropowy), wzrasta także stężenie LH (hormonu luteotropowego). Stwierdza się z kolei znaczne obniżenie stężenia estrogenów i progesteronu. Menopauza jest kwestią indywidualną, dlatego zarówno obraz kliniczny, jak i wiek, w którym pojawiają się pierwsze objawy klimakterium, jest różny.

Przeczytaj więcej na temat: Niski progesteron – leczenie, objawy, skutki

Menopauza a wiek i pierwsze objawy

Co zalicza się do typowych objawów, które potwierdzają początek przekwitania.

• Zaburzenia cyklu menstruacyjnego – dysregulacja w zakresie długości cyklu menstruacyjnego, początkowo skracanie czasu pomiędzy kolejnymi krwawieniami, a ostatecznie znaczne wydłużenie tego okresu, z całkowitym zanikiem miesiączek w ostatniej fazie.
• Zaburzenia naczynioruchowe, z których najbardziej kluczowym są częste uderzenia gorąca. Jest to uczucie pojawiające się nagle i dotyczy tylko okolicy głowy i szyi. Ponadto w okresie poprzedzającym menopauzę mogą pojawiać się przejściowe zaburzenia snu, utrudniające wypoczynek nocny i powodujące permanentne zmęczenie i rozdrażnienie w ciągu dnia. Niektóre panie mogą odczuwać szybsze bicie serca.
• Zaburzenia w obrębie układu moczowo-płciowego – przede wszystkim obniżone libido, które jest konsekwencją nadmiernej suchości pochwy. Problemy uroginekologiczne, takie jak nietrzymanie moczu lub częste infekcje dróg moczowych, wynikają z wiotczenia tkanek w obrębie miednicy (obniżone stężenie estrogenów).
• Zmiany zachowania – poczucie lęku, płaczliwość, drażliwość.
• Długotrwałe skutki zmniejszonego stężenia estrogenów – osteoporoza, przemodelowanie ściany naczyń krwionośnych, co zwiększa ryzyko ujawnienia się chorób układu krążenia. Częściej niż w populacji ogólnej w wieku okołomenopauzalnym pojawiają się zmiany otępienne, na czele z chorobą Alzheimera.

To też może Cię zainteresować: Uderzenia gorąca w młodym wieku – przyczyny

Menopauza a wiek – co ją przyspiesza?

O tym, że menopauza występuje za wcześnie, nawet po 30. roku życia, decyduje szereg czynników. Część z nich jest modyfikowalna. Oznacza to, że kobieta ma wpływ na nie, np. poprzez zmianę stylu życia.

• Czynniki genetyczne – podobny wiek pierwszych objawów menopauzy w przypadku matki i córki. Wcześniejsza menopauza dotyczy ponadto kobiet chorujących na zespół Turnera, u którego podłoża leży genetycznie uwarunkowany brak jednego z chromosomów płciowych. Gonady już od urodzenia są pozbawione pęcherzyków jajnikowych.
• Czynniki odżywcze – dieta bogata w produkty roślinne z ograniczeniem mięsa.
• Używki – palenie papierosów.
• Czynniki środowiskowe – kobiety mieszkające wysoko w górach zauważają objawy menopauzy we wcześniejszym wieku niż ich rówieśniczki zamieszkujące tereny nizinne.
• Czynniki endokrynologiczne – w tym usunięcie jajników w wywiadzie, co znacznie obniża wiek, w którym dochodzi do wyczerpania pęcherzyków jajnikowych.

Ponadto zdecydowanie przedwczesna menopauza pojawia się u kobiet objętych leczeniem endokrynologicznym, takim jak podaż leków obniżających stężenie estrogenów. Duże znaczenie mają choroby ogólnoustrojowe, w tym cukrzyca czy choroby zaburzające funkcjonowanie układu immunologicznego (toczeń, miastenia, choroba Hashimoto czy cukrzyca insulinozależna).

Czytaj również: Postmenopauza – co to jest? Jakie są objawy okresu pomenopauzalnego?

Możliwa jest menopauza w wieku 30 lat?

Menopauza wiek 38 lat, 39, 40? Czy to możliwe? Sztuczna (inaczej jatrogenna) spowodowana jest niektórymi interwencjami lekarskimi, przeprowadzanymi niejednokrotnie w celu ratowania życia kobiety. Są to nie tylko skomplikowane operacje, ale także podaż niektórych leków.

Z uwagi na wzrost zachorowania na różnego rodzaju nowotwory i przymusową radioterapię czy chemioterapię, w wielu przypadkach dochodzi do uszkodzenia jajników i niemalże Z uwagi na to, że wiek zachorowania na choroby nowotworowe obniża się, wielu kobietom przed wprowadzeniem radykalnej terapii proponuje się zamrożenie komórek jajowych, żeby po zakończeniu terapii umożliwić zajście w ciążę.

Aby ocenić rezerwę jajnikową, oznacza się stężenie hormonu AMH, który pozwala oszacować względny czas reprodukcyjny danej pacjentki. Można zatem wywnioskować, w jakim wieku pojawią się pierwsze objawy menopauzy. Hormon ten oznaczany jest z pobranej krwi żylnej w dowolnym dniu cyklu menstruacyjnego. Sam hormon AMH nie ma tak naprawdę znaczenia diagnostycznego. Potrzebne jest ponadto oznaczenie LH, FSH, które będą podwyższone, w opozycji do obniżonego stężenia estrogenów i progesteronu.

Przeczytaj też: Pluskwica groniasta – właściwości i zastosowanie

Wczesna menopauza przed 30?

Wielu czynników, które obniżają wiek pojawienia się pierwszych objawów, nie można wyeliminować, gdyż są od nas niezależne. Zaliczają się do nich chociażby choroby autoimmunologiczne czy czynniki genetyczne. Są jednak czynniki środowiskowe i społeczne, których eliminacja opóźnia pojawienie się przykrych objawów. Na menopauzę w młodym wieku często trzeba po prostu zapracować.

Czynnikami ryzyka są: nikotynizm – udowodniono, iż nikotyna zmniejsza stężenie estrogenów, co zwiększa nasilenie podstawowych objawów menopauzy, nadużywanie alkoholu, permanentny stres i brak odpowiednich technik relaksacyjnych, nadmierne przemęczenie. Warto wspomnieć, że ważnym czynnikiem jest także brak potomstwa – podczas ciąży nie obserwuje się wzrostu pęcherzyków i ich owulacji, mówimy wówczas o przejściowej hibernacji.Wydaje się, że można nieznacznie opóźnić wiek menopauzy. Modyfikacja niektórych zachowań ma znaczenie, ale niestety nie udowodniono skutecznej ingerencji chociażby w genetykę. Oczywiście menopauza w wieku 24 czy 30 lat to wynik choroby, a nie złej diety czy palnia papierów, warto jednak pamiętać, że czynniki modyfikowalne mają duży wpływ na procesy starzenia.

Zachowania, które należy wdrożyć to:

• redukcja stresu – duże znaczenie mają odpowiednie techniki relaksacji, które są odpowiedzialne za cykliczny wyrzut endorfin czy dopaminy; przekłada się to na dobry nastrój, a w kontekście długofalowych rezultatów, wiąże się z lepszym zdrowiem psychofizycznym;
• zbilansowana dieta – bogata w soję, która zawiera naturalne fitoestrogeny, siemię lniane, orzechy, zielone i żółte warzywa. Należy na stałe wyeliminować produkty wysokoprzetworzone, z białej mąki czy słodycze, które odpowiadają za wahania poziomu glikemii;
• rezygnacja z używek – papierosy i alkohol przyspieszają wystąpienie pierwszych objawów menopauzy;
• umiarkowana aktywność fizyczna.

Leki na menopauzę

HTZ, czyli hormonalna terapia zastępcza, ma swoich zwolenników i przeciwników. Ma ona na celu uzupełnienie brakujących hormonów albo podwyższenie stężenia tych, których niedobór występuje w organizmie. Dzięki temu nie tyle opóźnia się wiek pojawienia się pierwszych objawów menopauzy, co dochodzi do złagodzenia najczęstszych dolegliwości.

Podobny efekt można uzyskać włączając do diety produkty bogate w estrogeny pochodzenia roślinnego, np. soję. Wydaje się, że doustna antykoncepcja oparta na dwuskładnikowej tabletce może opóźnić pojawienie się mprzekwitania. Jej działanie skoncentrowane jest na zahamowaniu owulacji.