Zespół rozluźnienia pochwy (VRS) – zmiany w pochwie po porodzie

Czym jest zespół luźnej pochwy VRS?

Zespół rozluźnienia pochwy to dolegliwość dotykająca wielu kobiet. Polega na tak zwanym zaburzeniu statyki (położenia) narządów płciowych. Główną rolę w utrzymaniu prawidłowego napięcia ścian pochwy odgrywa aparat podporowy, który składa się z mięśni, powięzi i więzadeł.

Na aparat podporowy składają się mięśnie dna miednicy, takie jak: mięsień dźwigacz odbytu, zwieracz odbytu, poprzeczny krocza głęboki, poprzeczny krocza powierzchowny, opuszkowo-jamisty i kulszowo-jamisty.

Rozciągnięcie mięśni dna miednicy i w efekcie luźne mięśnie pochwy mogą sprzyjać takim dolegliwościom jak wypadanie macicy, nietrzymanie moczu i nietrzymanie kału, niesatysfakcjonujące życie seksualne.

Występowanie powyższych dolegliwość wpływa na obniżenie jakości życia, problemy z pozytywnym postrzeganiem własnej osoby, w skrajnych przypadkach może doprowadzić do depresji.

Czytaj również: Depresja poporodowa – przyczyny, objawy, leczenie

Jakie są przyczyny zespołu luźnej pochwy?

Ciąża i poród – luźna pochwa dotyczy szczególnie kobiet które kilkakrotnie rodziły. Kanał pochwy musi się dostosować do przemieszczającej się główki dziecka, co prowadzi do rozluźnienia pochwy, mięśni ją otaczających i skóry krocza. Niekorzystny wpływ na mięśnie dna miednicy ma także zwiększone ciśnienie w jamie brzusznej, które wzrasta wraz ze zwiększaniem się masy płodu i macicy.

Menopauza – u kobiet po menopauzie zmniejsza się stężenie estrogenów, które odpowiadają za prawidłową ilość kolagenu w narządach rodnych i aparacie podporowym. Powoduje to rozluźnienie tkanek pochwy.

Otyłość – zbyt duża masa ciała wpływa negatywnie na cały organizm, wszystkie mięśnie, w tym mięśnia dna miednicy są przeciążone i dochodzi do rozciągania mięśni dna miednicy.

Intensywny wysiłek fizyczny – podczas wykonywania ćwiczeń siłowych, także zwiększa się znacząco ciśnienie w jamie brzusznej.

Zaparcia – podczas częstego, nadmiernego parcia na stolec dochodzi do osłabienia mięśni dna miednicy.

Wrodzony defekt syntezy kolagenu – jest stwierdzany u kobiet z nadmierną ruchomością stawów. Zaburzony jest stosunek kolagenu I i II, co sprzyja wiotkości tkanek pochwy.

Jak są nieoperacyjne metody leczenia zespołu luźnej pochwy?

Można stosować leczenie farmakologiczne, fizjoterapeutyczne i zabiegi laserowe.

Estrogeny – u kobiet w okresie okołomenopauzalnym, a także u kobiet z zaburzeniami hormonalnymi można stosować estrogeny w maściach lub globulkach dopochwowych. Początkowo stosuje się je kilka razy w tygodniu, a następnie raz na tydzień. Estrogeny zwiększają zawartość kolagenu w narządach płciowych, dzięki czemu stają się mniej luźne. Powodują także rozrost błony śluzowej cewki moczowej, przez co korzystnie wpływają na nietrzymanie moczu.

Elektrostymulacja – polega na wysyłaniu impulsów przez sondę umieszczoną w pochwie lub odbytnicy. Impuls powoduje skurcz mięśni co doprowadza do ich przerostu i zmniejszenia obwodu pochwy.

Laserowe obkurczanie pochwy – zabieg polega na działaniu na ściany pochwy specjalną wiązką laserową. Dochodzi zwiększenia temperatury tkanek, skrócenia i zgrubienia włókien kolagenu, co powoduje także obkurczenie pochwy. Dodatkowo laser stymuluje produkcje nowych włókien kolagenowych. Zabieg trwa zwykle 30–60 minut, podczas wysyłania impulsów laserowych może występować jedynie niewielki dyskomfort. Przez kilka dni po zabiegu mogą się pojawiać upławy. Przez kilka tygodni należy unikać stosunków płciowych, aby tkanki prawidłowo się wygoiły. Przeciwwskazaniami do zabiegu są między innymi: infekcje pochwy, ciąża, krwawienia, nowotwory i ciężkie choroby ogólnoustrojowe.

Jakie są operacyjne metody leczenia zespołu rozluźnienia pochwy?

Leczenie operacyjne zespołu rozluźnienia pochwy polega na korekcji defektu aparatu podporowego. Wykonywany zabieg to plastyka pochwy: przednia lub tylna. Rozcina się tkanki przedniej lub tylnej ściany pochwy, wycina nadmiar tkanek i następnie zszywa brzegi. Zabieg zwykle wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym i trwa około 60–90 minut. Po operacji mogą się pojawić dolegliwości takiej jak: ból, obrzęk, zasinienie krocza. Objawy zwykle ustępują w ciągu kilku tygodni.

Przeciwwskazaniami do zabiegu są: ciąża, nowotwory, ciężkie schorzenia ogólne, zaburzenia krzepnięcia krwi.

Czasami po operacji może się pojawić nadmierne zwężenie pochwy, co prowadzi do odczuwania bólu podczas stosunku. Może temu zapobiegać stosowanie specjalnej siatki z niewchłanialnych materiałów podczas operacji. Często stosuje się w tym celu polipropylen.

Jak zapobiegać zespołowi luźnej pochwy?

Ważne jest odpowiednie prowadzenie porodu. Należy uważnie obserwować krocze, aby w odpowiednim momencie, jeżeli będzie to koniecznie, zrobić nacięcie. Odciąża to mięśnie dna miednicy i może zapobiegać nadmiernemu rozluźnieniu pochwy w przyszłości.

W razie zaparć, należy stosować łagodne środki regulujące pracę jelit, co zmniejsza ryzyko silnego parcia na stolec.

Warto również ćwiczyć mięśnie dna miednicy, czyli inaczej mięśnie Kegla. Ćwiczenia polegają na świadomym napinaniu tych mięśni. Należy je wykonywać 3 razy dziennie, początkowo można zacząć na przykład od 5 powtórzeń w serii. Napięcie utrzymuje się kilka sekund, po czym robi się krótką przerwę i wykonuje kolejne powtórzenie. W miarę wzrostu siły mięśni, można zwiększać liczbę powtórzeń w serii. Ważne aby podczas wykonywania ćwiczeń nie napinać mięśni brzucha i pośladków.

Czytaj również: Luźne stolce – jakie są przyczyny częstych, luźnych stolców?