Zapalenie sromu – przyczyny, objawy, leczenie

Zapalenie sromu – objawy

Objawy występujące w zapaleniu sromu, niezależnie od przyczyny:

• pieczenie,
• zaczerwienienie,
• ból,
• obrzęk,
• świąd sromu – nieustający i nasilony,
• zmiany skórne typu pęcherzyków, owrzodzeń.

Choroby sromu – rodzaje chorób

Zapalenia alergiczne sromu

W tym przypadku najczęstszymi alergenami są kosmetyki używane do higieny intymnej, mydła, płyny do kąpieli, pudry, kremy antykoncepcyjne, prezerwatywy, środki piorące używane do prania bielizny, bielizna wykonana ze sztucznych materiałów czy chlorowana woda w basenach. Zapalenie to może mieć postać ograniczoną – typowo jako wyprysk kontaktowy w miejscu bezpośredniej bliskości z danym typem alergenu, bądź jako wariant rozlany, obejmujący szerzej okolicę sromu.

Przeczytaj również: Świerzb, objawy, przyczyny, leczenie

Zapalenia pochwy i sromu

W wyniku rozwoju stanu zapalnego pochwy powstaje patologiczna wydzielina, która ewakuując się na zewnątrz narządu rodnego, rozszerza obszar infekcji na okolicę sromu.

Grzybicze zapalenia sromu

Infekcja w tym przypadku jest najczęściej spowodowana przez drożdżaki Candida albicans. Zakażenie to jest szczególnie częste w okolicy sromu i pochwy, ponieważ w tym rejonie ciała znajdują sprzyjające warunki do rozwoju grzybów – wilgotność i podwyższona temperatura. Infekcja grzybicza objawia się białymi, kłaczkowatymi upławami, niezbyt obfitymi, które osadzają się na ścianach sromu.

Atroficzne zapalenie sromu

Wynika z niedoboru estrogenów w nabłonku wyściełającym pochwę i srom. Hormony te zapewniają prawidłowe ukrwienie, a tym samym odżywienie nabłonka. W przypadku spadku poziomu estrogenów po menopauzie dochodzi do ścieńczenia nabłonka sromu, jest on cienki, kruchy, blady, bardziej podatny na uszkodzenia. Może pojawiać się nieprawidłowa wydzielina. Typowo pacjentki zgłaszają dyskomfort w okolicy sromu, ciągłe uczucie pieczenia, suchości a nawet ból podczas ruchu czy nietrzymanie moczu.

Wirusowe zapalenie sromu

Przyczynami zapalenia sromu mogą być także wirusy, a wśród nich wirus opryszczki i brodawczaka ludzkiego.

Kłykciny kończyste – choroba rozwija się na skutek zakażenia wirusem HPV (wirusem brodawczaka ludzkiego). W wyniku infekcji wirusem HPV typu 6 lub 11 dochodzi do niepohamowanego rozrostu jednej z warstw nabłonka. Powstają kalafiorowate narośla. Struktury te mogą być obecne na całej okolicy płciowej – na sromie, w pochwie, na szyjce macicy a także w sąsiedztwie odbytu.

Opryszczka płciowa – następuje zakażenie wirusem Herpes typu 1 (częściej) lub 2. Zmiany skórne mają tu postać rozsianych małych pęcherzyków, wypełnionych jasnym płynem, które pękają tworząc sączące owrzodzenie. Zmiany opryszczkowate są bolesne i w ich sąsiedztwie skóra jest zaczerwieniona, obrzęknięta. Ponadto okoliczne węzły chłonne mogą ulec powiększeniu.

Bakteryjne zapalenie sromu

Przyczyną zapalenia sromu może być czynnik bakteryjny. Często wiąże się z chorobami przenoszonymi drogą płciową. Choroby sromu mogę pojawić się przebiegu rzeżączki, kiły czy zdiagnozowaniu wrzodu miękkiego wenerycznego.

Wrzód miękki weneryczny – typowo ma postać bolesnego owrzodzenia na sromie, któremu towarzyszy powiększenie okolicznych węzłów chłonnych, najczęściej pachwinowych. Za jego powstanie odpowiadają paciorkowce, które przenoszone są podczas kontaktów seksualnych

Rzeżączka – charakterystyczne są ropnie gruczołów przycewkowych, które uchodzą co cewki moczowej. Może wystąpić ból podczas oddawania moczu, ropna wydzielina w moczu, pieczenie, zgrubienia i ból okolicy cewki moczowej.

Kiła – zmiany uzależnione są od stadium rozwojowego kiły. W pierwszorzędowej widoczne jest niebolesne, sączące się owrzodzenie. Z kolei w drugorzędowej mogą wystąpić kłykciny płaskie. Są bardzo podobne do kłykcin kończystych powstających w wyniku zakażenia HPV.W przypadkach niejednoznacznych potwierdzenie rozpoznania możliwe jest jedynie na podstawie badania histopatologicznego wycinka ze zmiany.

Czyraczność – jest to bakteryjny stan zapalny mieszków włosowych, a dokładnie gruczołów przywłosowych. Objawia się zazwyczaj rozsianymi zmianami ropnymi zlokalizowanymi na skórze. Ma postać początkowo grudek, które z czasem zmieniają się w pęcherzyki wypełnione ropną treścią na zmienionej zapalnie skórze. Występuje w nieunormowanej cukrzycy, w zaburzeniach funkcji nerek, wyniszczeniu czy podczas stosowania leków immunosupresyjnych.

Ropień gruczołu przedsionkowego Bartholina – w wyniku zablokowania odpływu wydzieliny z gruczołu przedsionka pochwy powstaje torbiel. Zmiana ta zlokalizowana jest w tylnej części wargi sromowej mniejszej. Zwykle występuje jednostronnie. Gromadząca się treść w świetle torbieli stwarza dobre warunki do namnażania się bakterii, które powodują powstawanie miejscowego stanu zapalnego w postaci ropnia. Powoduje dolegliwości bólowe dość gwałtownie narastające i obrzęk warg sromowych. Mogą współwystępować trudności w siadaniu, a nawet chodzeniu.

Pasożytnicze zapalenie sromu

Również pasożyty, mogą doprowadzić do zapalenia sromu. Może to być świerzb, wszawica lub owsica.

W przypadku świerzbu pasożyty bytują w warstwie zrogowaciałej (martwej) naskórka. Drążą korytarze w powierzchownych warstwach skóry, szczególnie aktywnie w godzinach nocnych, gdy ciało jest najbardziej rozgrzane. Charakterystyczne jest zajęcie skóry warg sromowych, krocza, pośladków, podbrzusza, bocznych powierzchni palców. Wskutek swojej obecności w skórze człowieka, powodują nasilony świąd, który zmusza człowieka do nieustannego drapania, dającego charakterystyczne przeczosy na ciele.

Wszawica łonowa – pasożyty w tym przypadku bytują w okolicy płciowej, osiedlają się na włosach i w przypadku kontaktów seksualnych dochodzi do przeniesienia mikroorganizmów na skórę partnera. Szczególnie charakterystyczne są małe błękitne plamki na skórze podbrzusza osoby chorej. Jest to wynikiem mikrouszkodzeń skóry przez pasożyta.

Owsiki, jako pasożyty bytujące w końcowym odcinku przewodu pokarmowego, przedostają się w okolicę sromu i mogą skutkować pełnoobjawowym zapaleniem. Szczególnie często występują u dzieci.

Zapalenie sromu – leczenie

Warto także wspomnieć o chorobach, które dają podobne objawy do zapalenia sromu:

• mechaniczne podrażnienia,
• łuszczyca,
• liszaj twardzinowy,
• rozrost płaskonabłonkowy sromu.

Leczenie zapalenia sromu obejmuje w przypadkach zapaleń bakteryjnych zastosowanie adekwatnego antybiotyku ogólnie bądź miejscowo. Jedynie w przypadku ropnia gruczołu przedsionkowego stosuje się leczenie chirurgiczne polegające na mechanicznym jego opróżnieniu.

W zapaleniach wirusowych sromu, na kłykciny kończyste podaje się podofilinę – preparat, który ma zahamować namnażanie się komórek warstw nabłonka, a tym samym docelowo zmniejszać wielkość brodawek. Wykonuje się również elektrokoagulację, która polega na chirurgicznym usuwaniu brodawek przy użyciu noża elektrycznego (przy większych zmianach). Zakażenie opryszczką jest niemożliwe do całkowitego wyleczenia. Jednorazowa infekcja towarzyszy człowiekowi przez całe życie, ale głównie w postaci utajonej nawraca w przypadku osłabienia, choroby itp. Stosowanie acyklowiru może zmniejszyć nasilenie objawów i skracać czas trwania dolegliwości. Najbardziej niebezpieczne jest pierwszorazowe zakażenie w ciąży. W przypadku obecności zmian opryszczkowatych w terminie porodu jest ono wskazaniem do planowego rozwiązania ciąży poprzez cięcie cesarskie.

Zapalenia pasożytnicze sromu wymagają zazwyczaj stosowania miejscowych preparatów na skórę – standardowo Jacutin w przypadku świerzbu czy wszawicy, a przy owsicy zasadniczo zaleca się przyjmowanie pyrantelu.

Zapalenia atroficzne sromu są wskazaniem do zastosowania miejscowej hormonalnej terapii zastępczej.

Zapalenie sromu – zapobieganie

Należy unikać wszelakich czynników drażniących, które mogą wywołać ewentualne uszkodzenia mechaniczne lub reakcje alergiczne. Osuszanie i higiena krocza łagodnymi środkami myjącymi odgrywa tu także znaczącą rolę.

Najczęściej zapalenie sromu nie jest objawem choroby ogólnoustrojowej, ale dolegliwością którą można łatwo usunąć. Wyeliminowanie czynników sprzyjających i zmiana nawyków higienicznych może znacznie zwiększyć skuteczność w zapobieganiu nawrotom infekcji okolicy sromu.