Zakażenie rzęsistkiem pochwowym – przyczyny, objawy, leczenie

Rzęsistek pochwowy – Trichomonas vaginalis

Rzęsistek pochwowy jest pasożytem wykrywanym bardzo często, nawet u około 75% kobiet w wieku rozrodczym. W organizmie kobiety pierwotniak występuje przede wszystkim w pochwie, a także cewce moczowej i gruczołach okołocewkowych.

U mężczyzn bytuje zazwyczaj w cewce moczowej, ale może także występować pod napletkiem. Drogą przenoszenia rzęsistka pochwowego jest droga płciowa. Infekcja może mieć charakter ostry lub przewlekły, aczkolwiek w większości przypadków infekcja ma charakter przewlekły i nie powoduje dolegliwości.

Przeczytaj też: Nieprzyjemny zapach moczu – przyczyny

Objawy zakażenia rzęsistkiem pochwowym u kobiet

Pierwotne rzęsistkowe zapalenie pochwy objawia się zazwyczaj kilka dni po zakażeniu. Objawy zakażenia rzęsistkiem pochwowym zależą od stopnia nasilenia stanu zapalnego i u kobiet są następujące:

• upławy pochwowe – obfite szare lub żółtoszare upławy o charakterystycznym mdłym zapachu i zmiennej konsystencji – od rzadkich do bardzo gęstych;
• świąd sromu;
• bolesne oddawanie moczu, parcie na mocz, pieczenie w cewce moczowej i częste oddawanie moczu małymi ilościami – objawy zajęcia infekcją dolnego odcinka układu moczowego;
• nieprzyjemny zapach z pochwy;
• plamienie z dróg rodnych po stosunku płciowym;
• mogą występować silne dolegliwości bólowe związane z obrzękiem warg sromowych i pochwy – czasami obrzęk sromu jest tak duży, że uniemożliwia badanie ginekologiczne.

W przewlekłej rzęsistkowicy objawy są podobne, aczkolwiek dużo słabiej wyrażone. Najczęściej dominują charakterystyczne upławy występujące zwłaszcza przed miesiączką.

Przeczytaj też: Infekcje intymne u mężczyzn

Objawy infekcji rzęsistkiem pochwowym u mężczyzn

U mężczyzn zakażenie Trichomonas vaginalis zazwyczaj nie daje objawów. Może pojawić się wydzielina z cewki moczowej, bądź bolesne oddawanie moczu. Pacjenci zgłaszają także częste oddawanie moczu oraz uczucie dyskomfortu w obrębie cewki moczowej i/lub świąd. Czasami może pojawić się ropna wydzielina. W przypadku przewlekłej infekcji rzęsistkiem pochwowym u mężczyzn może dochodzić do zapalenia gruczołu krokowego, zapalenie żołędzi i napletka.

Groźnym źródłem zakażeń rzęsistkiem są bezobjawowi nosiciele, ponieważ nie mają oni szans na wyleczenie. Z powodu braku objawów nie podejrzewają u siebie choroby a tym samym nie poddają się badaniu. Stanowią niebezpieczeństwo dla partnerów oraz współmieszkańców – wspólne używanie ręczników i innych przyborów higienicznych zwiększa ryzyko zarażenia się.

Czytaj również: Skręt jajnika – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie

Jak rozpoznaje się rzęsistka pochwowego?

W przypadku wyżej opisanych objawów infekcji rzęsistkiem, należy koniecznie zgłosić się do lekarza. Już podczas samego oglądania, lekarz jest w stanie ocenić charakterystyczne upławy i wysunąć podejrzenie zakażenia rzęsistkiem pochwowym. Podczas założenia wziernika ginekologicznego, tarcza części pochwowej szyjki macicy także przybiera charakterystyczny wygląd – liczne drobne uszkodzenia nabłonka szyjki macicy przypominają truskawkę, tzw. szyjka truskawkowa.

Kolejnym badaniem diagnostycznym przy rzęsistkowicy jest pobranie wymazu i oglądniecie wykonanego preparatu bezpośredniego pod mikroskopem. Można także pobrać wydzielinę z pochwy (ale także z tylnego sklepienia pochwy bądź z cewki moczowej) i wykonać posiew na odpowiednim podłożu. Niekiedy w badaniu cytologicznym stwierdza się rzęsistkowicę.

U mężczyzn ustala się rozpoznanie na podstawie bezpośredniego preparatu oglądanego pod mikroskopem bądź posiewu z wydzieliny z cewki moczowej lub pierwszej porcji moczu.

Leczenie zakażenia rzęsistkiem pochwowym

Absolutną podstawą leczenia rzęsistkowicy jest objęcie leczeniem obojga partnerów seksualnych. Niezastosowanie się do tej zasady prowadzi do ponownego zarażenia w krótkim czasie od osoby nie leczonej. Skuteczność prowadzonego leczenia musi być skontrolowana badaniami które były wykorzystywane w procesie diagnostyki.

Leczenie zakażenia rzęsistkiem obejmuje doustne podawanie metronidazolu przez 7 dni po 3 tabletki w dawce 250 mg. Kobieta dodatkowo stosuje 1 tabletkę dopochwową metronidazolu na noc w dawce 500 mg. Bardzo ważną informacją jest fakt, że podczas przyjmowania, a także przez czterdzieści osiem godzin po zakończeniu stosowania metronidazolu zakazane jest spożywanie alkoholu. Wypicie nawet niewielkiej ilości może doprowadzić do tzw. reakcji disulfiramowej. Polega ona na zaburzeniu metabolizmu alkoholu i gromadzenia się aldehydu octowego w organizmie. Objawy polegają na rozszerzeniu naczyń, spadku ciśnienia tętniczego, przyspieszeniu akcji serca. Mogą wystąpić także zaburzenia oddychania, duszności, nudności, wymioty, a także niepokój i lęk. Taki stan może utrzymywać się nawet kilka godzin. W skrajnych przypadkach istnieje zagrożenie życia.

Podczas leczenia rzęsistkowicy należy powstrzymać się także od współżycia płciowego. Alternatywą metronidazolu jest inny lek – tinidazol, który przyjmuje się jednorazowo cztery tabletki. Jeśli chodzi o leczenie infekcji rzęsistkiem w ciąży nie jest ono zalecane w pierwszym i drugim trymestrze. Stosuje się wówczas tylko preparaty dopochwowe – zazwyczaj globulki z klotrimazolem.