Kolor upławów – na jaką chorobę wskazują upławy z pochwy?

Upławy z pochwy – czy to normalne?

W warunkach fizjologicznych w drogach rodnych kobiety wytwarzana jest wydzielina zawierająca m.in. śluz szyjkowy oraz złuszczone komórki nabłonka pochwy. Wygląd i objętość wydzieliny z pochwy zależą od fazy cyklu miesiączkowego – w okresie okołoowulacyjnym śluz z pochwy ma największą objętość (do 30 ml).

Do fizjologii należy także zwiększenie objętości wydzieliny w trakcie stosunku płciowego oraz po założeniu wkładki wewnątrzmacicznej, a także wydzielanie dość obfitego, białego śluzu z pochwy w ciąży.

Prawidłowa wydzielina z pochwy jest ciągliwa, przezroczysta lub o mlecznym lub żółtawym zabarwieniu, o jednorodnej homogeniczności (nie są to grudkowate upławy); charakteryzuje ją neutralny zapach.

Znaczne zwiększenie objętości wydzieliny, nieprawidłowy kolor, nieprzyjemny zapach z pochwy lub zmiana homogeniczności świadczą o procesie chorobowym, zwłaszcza, gdy towarzyszą temu takie objawy jak świąd i pieczenie pochwy, ból podczas stosunku itd.

To też może Cię zainteresować: Zielony mocz – przyczyny

Przyczyny upławów – co oznacza wydzielina z pochwy?

Upławy mogą pochodzić z różnych lokalizacji. Szare bądź białe upławy z pochwy to zwykle objaw infekcji intymnych lub atroficznego zapalenia pochwy. Wydzielina z szyjki macicy przybierająca formę żółtych upławów o nieprzyjemnym zapachu może wskazywać na nadżerkę lub stany zapalne.

Jeżeli źródłem wydzieliny (brunatnych upławów z krwią) jest trzon macicy, należy podejrzewać zmiany nowotworowe w obrębie dróg rodnych, natomiast jeśli ciemny śluz pochodzi z jajowodów – zakażenia bądź procesy rozrostowe.

Do najczęstszych przyczyn nieprawidłowych upławów zaliczamy:

• infekcje intymne (grzybica, bakteryjna waginoza, rzęsistkowica, chlamydioza),
• atroficzne (zanikowe) zapalenie pochwy,
• drażniące czynniki mechaniczne,
• odczyn alergiczny,
• zmiany rozrostowe narządów płciowych,
• nadżerkę szyjki macicy.

Nieprawidłowy śluz z pochwy – objaw infekcji intymnych

Zakażenia okolic intymnych to bez wątpienia jedna z najczęstszych przyczyn upławów. Obserwując kolor i konsystencję śluzu, możemy wstępnie ocenić, z jakim rodzajem zakażenia mamy do czynienia.

• Obfita, biała wydzielina z pochwy o neutralnym zapachu może wskazywać na infekcję grzybiczą. Przy tego typu zakażeniu pojawia się zarówno gęsty śluz z pochwy przed okresem, jak i nieprawidłowa wydzielina po miesiączce. Wyglądem i konsystencją przypomina ona twaróg (tzw. serowate upławy). Białym grudkom w pochwie towarzyszą takie dolegliwości jak świąd i pieczenie pochwy, ból przy stosunku płciowym oraz dyskomfort przy oddawaniu moczu.
• Przy zakażeniu bakteryjnym (bakteryjnej waginozie) pojawia się charakterystyczny rybi zapach z pochwy, który nasila się po stosunku płciowym. Wodniste upławy są szare i mają jednorodną konsystencję. Bakteryjna waginoza to infekcja spowodowana zaburzeniem równowagi między florą fizjologiczną pochwy a bakteriami chorobotwórczymi (zwłaszcza Gardnerella vaginalis). Czynnikami ryzyka bakteryjnego zapalenia pochwy są m.in.: antybiotykoterapia, ciąża, obecność wkładki wewnątrzmacicznej.
• Obfite, pieniste upławy z pochwy to z kolei objaw rzęsistkowicy, czyli zakażenia rzęsistkiem pochwowym. W przebiegu choroby występują żółte upławy, choć u pacjentek może pojawić się także zielono-szara bądź zielona wydzielina z pochwy. Innymi dolegliwościami są: podrażnienie i ból sromu, świąd, krwawienie kontaktowe, dyskomfort przy oddawaniu moczu.
• Kolejną infekcją intymną, która wywołuje nieprawidłowe upławy z pochwy jest chlamydioza. Najczęściej zakażenie jest bezobjawowe, choć zdarza się, że jedynym symptomem choroby jest cuchnąca, śluzowo-ropna wydzielina z pochwy, która pojawia się 7–14 dni po kontakcie z patogenem. Czasem upławom towarzyszy dyskomfort podczas oddawania moczu, bóle w okolicy lędźwiowej, krwawienie z pochwy.

Czytaj również: Skręt jajnika – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie

Zielona, biała, żółta wydzielina z pochwy i upławy z krwią

Żółta wydzielina z pochwy o cuchnącym zapachu, zawierająca złuszczone komórki nabłonka pochwy pojawia się w atroficznym, zanikowym zapaleniu pochwy. Choroba polega na zmniejszeniu grubości nabłonka pochwy, co jest typowe dla kobiet po menopauzie i wynika z obniżenia produkcji estrogenów.

Objawy dodatkowe to: swędzenie, pieczenie i uczucie suchości w pochwie, dyspareunia (ból przy stosunku płciowym) oraz krwawienie kontaktowe.

Obfite upławy występują wskutek mechanicznego podrażnienia pochwy (np. przez tampon, prezerwatywę, wielokrotne stosunki seksualne jednego dnia) bądź odczyn alergiczny (na materiał bielizny, środek do prania bielizny, kosmetyki do higieny intymnej, podpaski itp.).

Żółte lub lekko zielone upławy o nieprzyjemnym zapachu z towarzyszącą gorączką i bólem w podbrzuszu mogą sugerować pozostawienie w pochwie ciała obcego, np. zsuniętej prezerwatywy.

Szczególnie niepokojąca jest brązowa wydzielina z pochwy. Upławy z krwią mogą świadczyć o zmianie rozrostowej (nowotworze) pochwy, szyjki macicy, jajowodu lub jajnika. Stwierdzenie takiej wydzieliny, zwłaszcza w przypadku brązowego plamienia w ciąży, jest objawem alarmowym, skłaniającym do niezwłocznej wizyty u ginekologa i rozpoczęcia diagnostyki.

Żółty lub biały śluz z pochwy, czasem przybierający postać brunatnych plamień to także jeden z objawów nadżerki szyjki macicy.

Nadżerka to zaczerwienienie w okolicy ujścia zewnętrznego szyjki macicy, najczęściej będące ogniskiem ektopii (przemieszczenia nabłonka gruczołowego kanału szyjki na tarczę części pochwowej szyjki), rzadziej nadżerką prawdziwą, tzn. ubytkiem nabłonka szyjki macicy. Żółtawa bądź biała wydzielina z pochwy ma nieprzyjemny zapach.

Upławy – jakie badania wykonać?

Podsumowując, obecność wydzieliny z dróg rodnych o niewielkiej objętości, przejrzystej lub mlecznej, o neutralnym zapachu jest objawem fizjologicznym. Zmiana zabarwienia śluzu, nieprzyjemny zapach czy obecność pienistej wydzieliny po okresie lub przed menstruacją powinny jednak skłonić kobietę do wizyty u ginekologa, zwłaszcza, jeśli dodatkowo towarzyszą temu takie objawy jak pieczenie i swędzenie pochwy, ból podczas stosunku czy przy oddawaniu moczu.

Diagnostyka pacjentki zgłaszającej się do ginekologa z powodu upławów obejmuje:

• badanie podmiotowe (wywiad mający na celu ustalenie, od jakiego czasu pacjentka zauważa upławy, jakie są cechy wydzieliny – objętość, wygląd, zapach, czy ulegają one zmianie, czy pacjentka obserwuje związek wydzieliny z pochwy z jakimś czynnikiem, np. niedawną zmianą partnera seksualnego, jakie dolegliwości towarzyszą obecności upławów);
• badanie ginekologiczne;
• ewentualne badania dodatkowe: USG przezpochwowe, ocena mikroskopowa wydzieliny, posiew wydzieliny (zlecany zwykle w przypadku przewlekających się, opornych na leczenie infekcji intymnych).

Zmiana koloru, konsystencji i zapachu upławów nigdy nie powinna być ignorowana. Im wcześniej uda się ustalić przyczynę nieprawidłowego śluzu, tym większe szanse na efektywną terapię.

Polipy i nowotwory a upławy

Czasami polipy na szyjce macicy mogą wywoływać upławy. Polip to mała wyrośl na skórze lub błonie śluzowej. Najczęściej polipy diagnozowane są podczas rutynowego badania ginekologicznego. Można je łatwo usunąć w warunkach szpitalnych, a co najważniejsze nie są one z reguły zmianami nowotworowymi.

Niektóre nowotwory takie jak rak macicy i rak szyjki macicy mogą być również przyczynami pojawienia się upławów. Jednak w takiej sytuacji obecne są zazwyczaj inne objawy, a same upławy bardzo rzadko są głównym symptomem raka.

Upławy mogą być także wywołane przez problemy skórne takie jak zapalenie skóry lub liszaj płaski. Jednak te schorzenia w dużej mierze związane są z występowaniem innych objawów, z których najczęstszym jest swędzenie. W celu rozpoznania rzadkich przyczyn upławów konieczne jest przeprowadzenie szczegółowego badania.

Upławy – kiedy do lekarza?

W przypadku pojawienia się nietypowych krwawień lub upławów, należy umówić się na wizytę z lekarzem specjalistą, który przeprowadzi wywiad, najprawdopodobniej także badanie aby ustalić rodzaj upławów i ich przyczynę i zaleci wprowadzenie odpowiedniego leczenia.

Z pewnością pojawią się pytania dotyczące ostatnich cykli menstruacyjnych, obfitości krwawienia. Dla lekarza ważne będą informacje wskazujące na przebyte i trwające leczenie farmakologiczne, zabiegi ginekologiczne. Ważne będą kwestie dotyczące życia seksualnego, stosowanych form antykoncepcji i ewentualnych zakażeń chorobami przenoszonymi drogą płciową.

Lekarz może także podjąć decyzję o przeprowadzeniu badania ginekologicznego. W trakcie badania lekarz dwoma palcami sprawdza palpacyjnie stan narządów. W ten sposób możliwe jest określenie rozmiaru macicy oraz czy jest ona czuła na dotyk. Lekarz może także użyć instrumentu zwanego wziernikiem, który umieszcza się w pochwie, aby ją delikatnie otworzyć i umożliwić zbadanie szyjki macicy. Podczas badania ginekologicznego istnieje możliwość wykonania wymazu z pochwy i szyjki macicy. Taka próbka jest następnie wysyłana do laboratorium w celu określenia, czy upławy są wynikiem infekcji. Po uzyskaniu wszystkich wyników lekarz, we współpracy z pacjentką, może podjąć decyzję o konieczności wykonania dalszych badań, w tym także badania USG.

współpraca: lek. Miłosz Wilczyński

Co to są upławy – video ze specjalistą