Torbiel szyjki macicy (torbiel Nabotha) – objawy i leczenie torbieli macicy

Torbiele Nabotha – czym są torbiele szyjki macicy?

Torbiele Nabotha, czyli torbiele szyjki macicy to łagodna zmiana zlokalizowana, jak sama nazwa wskazuje, w obrębie szyjki macicy. Wielkością zazwyczaj nie przekraczają kilku milimetrów.

Chociaż trudno określić czynniki ryzyka torbieli na macicy, istnieje pewna grupa kobiet szczególnie predysponowana. Są to przede wszystkim kobiety w wieku rozrodczym, zwykle wieloródki. Zaobserwowano, że torbiele Nabotha zdecydowanie częściej pojawiają się w przebiegu leczenia stanów nadżerkowych, czyli ektopii szyjki macicy.

Rozpoznanie torbieli na macicy bywa trudne ze względu na często bezobjawowy przebieg. Zazwyczaj są stwierdzane przypadkowo podczas badania ultrasonograficznego. W większości sytuacji torbiele można zidentyfikować już podczas badania ginekologicznego przy użyciu wziernika, ale bardzo drobne i pojedyncze pęcherzyki dopiero podczas tradycyjnej kolposkopii.

Torbiel macicy – przyczyny

Aby zrozumieć mechanizm powstawania torbieli macicy, trzeba dobrze znać budowę histologiczną samej szyjki macicy. Zbudowana jest ona z dwóch rodzajów nabłonka: jeden to nabłonek wielowarstwowy płaski, który wyściela tarczę szyjki macicy, a więc jej część zewnętrzną. W warunkach prawidłowych tarcza szyjki macicy jest bladoróżowa i błyszcząca – dzięki odpowiedniemu nawilżeniu.

Sam kanał szyjki macicy składa się już z nabłonka gruczołowego – walcowatego. Nazwa została zaczerpnięta od licznych gruczołów, które produkują śluz. Swoje czerwone zabarwienie zawdzięcza prześwitującym naczyniom krwionośnym. Granica pomiędzy nabłonkami nazywana jest strefą przejściową i jest częstym miejscem transformacji nowotworowej.

Czytaj również: Torbiel krwotoczna – co to jest? Przyczyny, objawy i leczenie torbieli krwotocznej jajnika

Ektopia, czyli nadżerka szyjki macicy to stan, w którym dochodzi do przekraczania granicy przez nabłonek gruczołowy i zostaje on przesunięty na zewnątrz. Przyczyną takiego stanu rzeczy są niewielkie urazy, infekcje intymne czy zaburzenia gospodarki hormonalnej organizmu.

Proces gojenia polega na zwiększonej proliferacji nabłonka wielowarstwowego płaskiego, który może zablokować ujścia gruczołów nabłonka walcowatego wysuniętego poza strefę przejściową. W zaczopowanym gruczole produkcja śluzu nie ustaje, ale odprowadzenie treści nie jest możliwe. Tak powstałą strukturę określa się mianem torbieli Nabotha. Swoim wyglądem do złudzenia przypominają drobne pęcherzyki o średnicy rzędu 1–2 mm, występujące pojedynczo lub w skupiskach.

Przeczytaj: Torbiel w zatoce, jak leczyć torbiele zatok?

Jak leczyć torbiele na macicy?

Sposób postępowania terapeutycznego w przypadku obecności torbieli szyjkowych jest nadal kwestią sporną. Wielu lekarzy odchodzi od jakiegokolwiek leczenia twierdząc, że skoro zmiana jest łagodna, wymaga tylko i wyłącznie wnikliwej obserwacji.

Należy pamiętać, że obecność torbieli Nabotha obliguje lekarza do pobrania materiału z patologicznej zmiany podczas rutynowego badania cytologicznego.

Z dostępnych form leczenia torbieli macicy największą popularnością cieszą się:

• laseroterapia – to zabieg niszczenia patologicznych struktur przy użyciu waporyzacji, czyli odparowanie zmiany;
• krioterapia – wymrażanie przy użyciu ciekłego azotu o temperaturze około -200^oC; sam zabieg jest krótki, zazwyczaj nie przekracza kilkunastu minut i rzadko wiąże się z uczuciem dyskomfortu; niskie koszty, dobra tolerancja przez pacjentki i brak powikłań przemawia za wyborem tej formy terapii;
• elektrokoagulacja – wykorzystuje prąd o niskim napięciu.

Czytaj również: Pęknięcie macicy – przyczyny, objawy, postępowanie

Jak wygląda usuwanie torbieli macicy?

Bez względu na wybraną formę usuwania torbieli szyjki macicy, nie ma konieczności hospitalizacji. Wszystkie zabiegi wykonuje się w warunkach gabinetu zabiegowego, najlepiej bezpośrednio po miesiączce.

Pacjentka leży na fotelu ginekologicznym, następnie zostaje założony wziernik. Po uwidocznieniu szyjki macicy torbielki są nakłuwane i dochodzi do ewakuacji patologicznej treści. W zależności od wybranej metody, miejsce po opróżnionych pęcherzykach jest wymrażane, przypalane lub zabliźniane przy użyciu prądu.

Bez względu na wybraną formę leczenia torbieli, pacjentka powinna być świadoma możliwości wystąpienia wodnistych upławów utrzymujących się nawet do dwóch tygodni, będących efektem procesu gojenia.

Aby usprawnić proces rekonwalescencji, zaleca się rezygnację z kontaktów seksualnych, a także ograniczenie kąpieli w wannie. Lekarz prowadzący powinien zaplanować wizytę kontrolną za około dwa miesiące od zabiegu.

Warto zwrócić uwagę na inną, stosunkowo częstą patologię rozwijającą się w okolicy szyjki macicy – polip szyjkowy. W odróżnieniu od torbieli na szyjce macicy, polipy są odzwierciedleniem nadmiernego przerostu błony śluzowej. Występują pojedynczo lub tworząc niewielkie skupiska, mogą być uszypułowane lub wrastać w szyjkę macicy bez wyraźnej granicy.

W przeciwieństwie do torbieli szyjkowych, polipy mają swoją manifestację kliniczną; są to przede wszystkim obfite miesiączki, krwawienia w środku cyklu menstruacyjnego, a także dolegliwości bólowe podbrzusza. Leczenie także różni się od postępowania w przypadku torbieli. Jest to mało inwazyjny zabieg wykręcenia polipa, z następowym wyłyżeczkowaniem jamy macicy.

Czytaj również: Torbiel Tarlova – co to jest? Objawy, diagnostyka, leczenie