Torbiel mleczna – przyczyny, objawy, leczenie

Czym jest torbiel mleczna i jakie daje objawy?

Torbiel mleczna jest torbielą retencyjną, w której gromadzi się wydzielina gruczołów mlecznych. Wytworzenie torbieli wynika z zaczopowania ujścia gruczołu i gromadzenia się gęstej, lipidowo-białkowej treści.

Torbiel mleczna przeważnie jest miękkim, niebolesnym lub lekko tkliwym guzkiem, zlokalizowanym w dowolnym kwadrancie piersi. Torbiele mleczne czasem urastają do dość dużych rozmiarów, są przesuwalne względem podłoża. Częściej pojawiają się w dolnych partiach piersi.

Nie są groźne, ale sporadycznie może dojść do powstania stanu zapalnego torbieli, który przejawia się bolesnością oraz zaczerwienieniem skóry nad torbielą. Możne dojść nawet do powstania ropnia. Takie powikłanie torbieli nie zniknie samoistnie i wymaga leczenia – antybiotykoterapii i/lub nakłucia zmiany w piersi.

Przeczytaj: Torbiel w zatoce, torbiele w zatokach – przyczyny, objawy, leczenie

U kogo występuje torbiel mleczna? Jakie są przyczyny jej powstawania?

Do jej wytworzenia dochodzi u kobiet w okresie, w którym funkcja gruczołów mlecznych jest wzmożona:

• w ciąży,
• w czasie karmienia piersią,
• podczas przyjmowania antykoncepcji hormonalnej,
• w przypadku zaburzeń hormonalnych – hiperprolaktynemii.

Ciąża i karmienia piersią to dwie najczęstsze sytuacje, w których dochodzi do wytworzenia ponad 95% wszystkich torbieli mlecznych. Pozostałe przypadki należą do rzadkości. Nie u każdej kobiety karmiącej lub ciężarnej dojdzie do pojawienia się torbieli mlecznej.

Jeżeli chodzi o hiperprolaktynemię, to w około 30 proc. związana jest z mlekotokiem. Prolaktyna stymuluje gruczoły piersiowe do produkcji mleka; najwyższe stężenia obserwuje się w okresie ciąży i karmienia piersią. Poza tym okresem podwyższone stężenia prolaktyny nie są stanem fizjologicznym; u kobiet nie ciężarnych dochodzi do zaburzeń miesiączkowania oraz mlekotoku. Przy ucisku na brodawkę można zaobserwować wyciek wydzieliny mlecznej. Leczenie zaburzeń hormonalnych wyrównuje stężenia prolaktyny, a torbiel mleczna po pewnym czasie ulega resorpcji.

Karmienie piersią – jak zapobiegać powstaniu torbieli mlecznej?

Okazuje się, że prawidłowa technika karmienia piersią może zapobiec pojawieniu się torbieli mlecznej. Kluczem jest regularne przystawianie dziecka do piersi. Na każdym etapie laktacji może dojść do zaburzenia transportu pokarmu i zaczopowania przewodów mlecznych. Powstaniu torbieli mlecznej sprzyja:

• nieprawidłowa technika karmienia,
• karmienie zbyt rzadkie,
• karmienie stale jedną piersią,
• nie odciąganie nadmiaru pokarmu,
• zbyt krótkie karmienie,
• dopajanie dziecka herbatkami, sztucznymi mieszankami mlecznymi,
• zbyt wczesne wprowadzanie pokarmów stałych,
• ucisk zbyt ciasnego biustonosza, wpijanie się fiszbiny w pierś.

Początkowo dziecko należy karmić nawet 8–12 razy dziennie – na żądanie, ale również w taki sposób, by przerwy nie były dłuższe niż 4 godziny (w tym przerwa nocna – należy noworodka przystawić do piersi).

Przeczytaj też: Czym dopajać niemowlaka?

Torbiel mleczna – badania i leczenie

W większości przypadków torbiel mleczna nie wymaga pogłębionej diagnostyki. Czasem można ją pomylić z gruczolakowłókniakiem piersi – inną łagodną zmianą. O rozpoznaniu decyduje USG piersi w powiązaniu z obrazem klinicznym oraz wywiadem lekarskim (ciąża, karmienie piersi). Czasem sama obecność torbieli i jej pojawienie się w okresie karmienia w zupełności umożliwia postawienie diagnozy. Torbiel mleczna z reguły dotyczy jednej piersi; temperatura ciała nie jest podwyższona, a stan ogólny kobiety dobry.

Co więcej, torbiel mleczna nie wymaga też leczenia (z wyjątkiem powikłań w postaci zapalenia lub ropnia piersi). Po zakończeniu karmienia piersią ulega samoistnej resorpcji (wchłonięciu).

Torbiel mleczna nie zwiększa w żaden sposób ryzyka raka piersi. Nie odnotowano przypadku zezłośliwienia tej zmiany. Nie jest też przeciwwskazaniem do karmienia piersią. Poza tym karmienie czasem może pomóc w opróżnieniu torbieli. Zalecane jest regularne karmienie i przystawianie dziecka na zmianę do każdej piersi, by zapobiec zastojowi pokarmu. Pomocne może się okazać też uciskanie i delikatny masaż piersi oraz ciepła kąpiel.