Niedobór estrogenów – przyczyny, objawy, leczenie niskiego poziomu estrogenów

Jakie są przyczyny niskiego poziomu estrogenów?

Estrogeny są potrzebne do wielu procesów, które zachodzą w ciele kobiety. Bez tych hormonów nie wykształciłyby się drugorzędowe i trzeciorzędowe cechy płciowe. Do cech drugorzędowych zalicza się obecność macicy, pochwy, sromu. Natomiast biust, damskie owłosienie ciała, jego proporcje zalicza się do cech trzeciorzędowych. Bez estrogenów nie wykształciłyby się również cechy typowo kobiecej psychiki oraz określony popęd płciowy.

Produkcja estrogenów w jajnikach jest zależna od funkcjonowania podwzgórza oraz przysadki. Hormon FSH (folikulotropowy) jest odpowiedzialny za kontrolę ich powstawania, zabezpieczając organizm przed nadmiernym lub niedostatecznym produkowaniem estrogenów.

Przeczytaj: Plamienie podczas brania tabletek antykoncepcyjnych – kiedy do lekarza?

Estrogeny są odpowiedzialne za prawidłowy cykl miesiączkowy, mając wpływ na przyrost endometrium. Ich działanie służy przygotowaniu endometrium do przyjęcia zarodka w procesie zagnieżdżenia. Ponadto estrogeny wpływają na przemiany metaboliczne w organizmie.

Wpływają również na profil lipidowy kobiety, gospodarkę wapniem czy białkami. Nie bez znaczenia jest również ich wpływ na procesy zwiększające predyspozycje do wykrzepiania krwi.

Niedobór estrogenów może występować u kobiet z patologiami rozwoju jajników, które są nieprawidłowo zbudowane, zanikowe i nie produkują przez to estrogenów. Inną patologią, związaną z niedoborem estrogenów jest przedwczesne wygaszenie czynności jajników.

Jednak najczęściej spotyka się ten stan w przypadku fizjologicznych zmian w organizmie kobiety. Z biegiem czasu kobiety przechodzą menopauzę, podczas której jajniki przestają być aktywne hormonalnie. Utrata funkcji jajników nie zachodzi u kobiet bezobjawowo.

To też może Cię zainteresować: Uderzenia gorąca w młodym wieku – przyczyny

Niedobór estrogenów – objawy

Wyróżnia się tzw. zespół klimakteryczny, który związany jest z przekwitaniem. W takim okresie życia u kobiety mogą pojawić się np. dolegliwości somatyczne czy naczynioruchowe. Te drugie występują w określonych sytuacjach, takich jak wysoka temperatura powietrza, ciepłe pokarmy, w warunkach stresu psychicznego. Zalicza się do nich uderzenia gorąca oraz nadmierną potliwość.

Częstym problemem jest również suchość pochwy. Prowadzi to do swędzenia pochwy i częstszych infekcji intymnych. Poza tym kobieta przestaje czerpać radość z życia seksualnego, ponieważ podrażnienia i uczucie pieczenia czy szczypania prowadzi często do dyspareunii, czyli bólu podczas stosunku. Po współżyciu może dochodzić nawet do niewielkiego krwawienia czy plamienia z dróg rodnych.

Małe stężenie estrogenów może wiązać się również z symptomami ze strony psychiki. Objawy depresyjne są często spotykane u kobiet w okresie przekwitania (depresja okołomenopauzalna). Do psychiatrów zgłaszają się pacjentki z: nasilonym lękiem, problemami ze snem, zmniejszeniem napędu psycho-ruchowego.

Zdarza się, że pacjentki menopauzalne mają nawet myśli samobójcze. Wówczas interwencja lekarza psychiatry jest szczególnie pożądana.

Co się dzieje, gdy kobieta ma za mało estrogenów?

Dolegliwości somatyczne są związane z wpływem estrogenów na tkanki estrogenozależne. Brak hormonów drastycznie zmienia ich funkcjonowanie.

Niski poziom estrogenów wpływa między innymi na układ krążenia. Wraz ze zmniejszaniem się ich stężenia dochodzi do niekorzystnych zmian w profilu lipidowym. Równoczesne zachodzenie zmian w ścianach naczyń i promowanie powstawania blaszki miażdżycowej zwiększa ryzyko występowania choroby niedokrwiennej serca u kobiet po menopauzie.

Spadek stężenia estradiolu niekorzystnie wpływa również na stan kości. Zmniejszona gęstość tkanki kostnej i utrata masy kostnej jest zależna od niedoboru estrogenów.

Spadek zawartości kolagenu i kwasu hialuronowego w skórze doprowadza do jej starzenia się, zmniejszenia sprężystości. Za ten proces odpowiedzialny jest niedobór estrogenów.

Do tkanek estrogenozależnych należą tkanki układu moczowo-płciowego. Stan tkanki łącznej tych okolic, aparatu podporowego narządu rodnego jest zależny od stężeń estrogenów. Gdy ich brakuje, następuje osłabienie układu łącznotkankowego i podtrzymującego macicy. Prowadzi to do występowania skłonności do zaburzeń statyki narządu rodnego, przepuklin pochwowych lub nietrzymania moczu.

Bezsprzeczny jest wpływ niedoboru estrogenów na stan błony śluzowej dróg rodnych. U kobiet po menopauzie występują predyspozycje do zmian zanikowych (zanikowe zapalenie pochwy, atrofia pochwy) i ścieńczenia śluzówki pochwy. Spadek stężeń estrogenów powoduje zmniejszenie ilości glikogenu w komórkach błony śluzowej pochwy.

Wpływa to na zmianę prawidłowego pH dróg rodnych i wystąpienie skłonności do zakażeń bakteryjnych. Nie można również negować wpływu estrogenów w przebiegu zmian zanikowych skóry sromu. Brak estrogenów może wpływać na występowanie zmian wstecznych skóry.

To też może Cię zainteresować: Estradiol – normy u kobiet i mężczyzn

Niski poziom estrogenów – leczenie

Możliwości lecznicze dolegliwości okresu przekwitania opierają się na hormonalnej terapii zastępczej (HTZ). Istnieją określone wskazania i przeciwwskazania do stosowania estrogenów.

W każdym przypadku klinicznym należy indywidualnie rozważyć zalety i wady stosowania HTZ. Istnieją różne sposoby podawania estrogenów. Na rynku dostępne są: tabletki, plastry, żele, implanty czy kremy. Możliwe jest podawanie ich dopochwowo, domacicznie czy doustnie.

Aby pozbyć się objawu niedoboru estrogenów, jakim jest suchość w pochwie, można stosować też specjalne lubrykanty dla kobiet czy dopochwowe globulki nawilżające z kwasem hialuronowym.

Zmniejszają one uczucie pieczenia i dyskomfortu. To dobry sposób na ból w trakcie stosunku. Takie globulki na suchość pochwy działają również regeneracyjnie na nabłonek i zapewniają utrzymanie prawidłowego pH, co zmniejsza ryzyko infekcji intymnych.