Bolesne miesiączki – przyczyny, objawy, badania, leki, domowe sposoby, jak sobie radzić

Bolesne miesiączki – przyczyny pierwotne i wtórne

Miesiączka, czyli menstruacja, to okres kiedy dochodzi do złuszczania wyściółki jamy macicy i krwawienia. Jest ona wynikiem złożonej gry hormonalnej, kiedy w organizmie kobiety nie dochodzi w danym cyklu do zapłodnienia.

Wiele kobiet zastanawia się, dlaczego boli brzuch podczas okresu? Za ból w okolicy podbrzusza odpowiadają skurcze macicy i często także otaczających tkanek. Stanowią one konsekwencję działania głównie prostaglandyn, wytwarzanych w obrębie endometrium, czyli błony śluzowej macicy. Są to tak zwane pierwotne bolesne miesiączki dotyczące głównie młodych kobiet. O wtórnych można powiedzieć, kiedy wynikają ze współistniejących schorzeń lub nabytych wad anatomicznych i urazów.

Bolesny okres – objawy

Wśród objawów bolesnego miesiączkowania wymienia się m.in. skurcze macicy, pojawia się ból w obrębie podbrzusza, który przychodzi falami. Kobiety skarżą się również na towarzyszące bólom brzucha nudności i/lub wymioty. Występuję częstsza potrzeba oddawania moczu. Nierzadko występuje biegunka podczas okresu .

Panie narzekają również na ogólne osłabienie i złe samopoczucie. Stają się drażliwe (napady złości, płaczliwość), przejawiają niekiedy nawet skłonność do zachowań agresywnych. Kobieta jest senna, brak jej energii. Spada zdolność koncentracji, reakcje są powolniejsze. Bolesnym miesiączką towarzyszą ponadto bóle głowy oraz utrata łaknienia. Dość częstym objawem jest również ból pleców przy okresie.

Spada odporność organizmu, pogorszeniu ulega stan cery, włosy i paznokcie są bardziej łamliwe. Bardzo bolesne miesiączki prowadzą niejednokrotnie do omdleń.

Przeczytaj też: Brak okresu przy tabletkach – o czym może świadczyć?

Bardzo bolesne miesiączki – co nasila ból?

Jeśli u kobiety występuje problem z bolesnymi miesiączkami, powinna wystrzegać się tego, co może je znamiennie nasilać. Na pierwszym miejscu znajduje się tutaj stres i silne napięcie emocjonalne – jeśli kobieta nie potrafi się zrelaksować i odprężyć psychicznie, jej ciało także będzie spięte i bardziej wrażliwe na bodźce bólowe.

Ból podczas miesiączki nasila również ogólna zła kondycja organizmu – niedożywienie, niedobór witamin i minerałów, przemęczenie i brak snu, czy choroby ogólnoustrojowe, w tym zwykłe przeziębienie.

Powinno się unikać stosowania preparatów dopochwowych, wkładek wewnątrzmacicznych, nieodpowiednich środków higienicznych i innych czynników prowadzących do infekcji dróg rodnych.

Najlepiej zrezygnować z mocnej kawy i herbaty, alkoholu i innych używek, a także ostrych przypraw i ciężkostrawnych lub wydymających pokarmów. Jednym słowem, kobieta powinna zapewnić sobie odrobinę troski i pozwolić na chwilę relaksu w czasie miesiączki. Kiedy pojawia się ból menstruacyjny nie do zniesienia, należy jak najszybciej skonsultować się z ginekologiem.

Przeczytaj też: Jak działa Nalgesin forte?

Bolesne miesiączkowanie – badania

Silne bóle menstruacyjne mogą być oznaką choroby lub wad anatomicznych, między innymi: endometriozy, polipów i mięśniaków macicy, stanów zapalnych dróg rodnych, zapalenia przydatków, nadmiernego przodo- lub tyłozgięcia macicy, innych nieprawidłowości strukturalnych.

Także zaburzenia hormonalne, na przykład niedoczynność lub nadczynność tarczycy, hiperprolaktynemia, zespół policystycznych jajników, czy wahania hormonalne w okresie dojrzewania mogą nasilać dolegliwości.

Kiedy bolesne miesiączki uniemożliwiają kobiecie normalne funkcjonowanie, powodują niemożność pracy lub nauki – są chorobą i jak z każdą inną – należy udać się do lekarza w celu ustalenia możliwych przyczyn i włączenia stosownej terapii.

Dyskomfort i ból brzucha podczas miesiączki należy zwalczać, a określenie „okres musi boleć” jest mitem. Zanim jednak kobieta sięgnie po leki przeciwbólowe, pierwszym elementem leczenia powinna być wizyta u ginekologa w celu wykluczenia powyższych schorzeń. Zwłaszcza jeśli ból jest bardzo silny i pojawił się po raz pierwszy. Po zbadaniu, lekarz może także doradzić indywidualnie sposoby leczenia bolesnych miesiączek.

Podstawą procesu diagnostycznego jest wywiad i badanie kliniczne pacjentki. Już po tym etapie lekarz powinien mieć pierwsze domysły związane ze stanem chorobowym pacjentki. Pomocne w dalszych etapach procesu diagnostycznego są badania dodatkowe, takie jak ultrasonografia, histeroskopia.

Bolesny okres – leki – jak złagodzić ból?

Rynek farmaceutyczny oferuje szeroką gamę leków, również dostępnych bez recepty, które umożliwiają skuteczne zapobieganie comiesięcznym dolegliwościom menstruacyjnym. Należy w myśl zasady „lepiej zapobiegać, niż leczyć” przyjmować taki preparat, zanim wystąpi ból lub natychmiast po jego pojawieniu się. Takie postępowanie daje zdecydowanie lepsze rezultaty w łagodzeniu bólu podczas okresu, niż sięganie po lek, jak po ostatnią deskę ratunku.

Do polecanych leków na bolesne miesiączki należą m.in. preparaty zawierające:

• paracetamol,
• ibuprofen,
• naproksen,
• w ostateczności popularna aspiryna (lek ten może jednak nasilać krwawienie).

Osoby z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy powinny te preparaty przyjmować pod osłoną inhibitorów pompy protonowej. Drugą najważniejszą grupę leków stanowią środki o działaniu rozkurczowym, także dostępne bez recepty. Często pojawia się pytanie czy środki antykoncepcyjne stanowią opcję terapeutyczną w leczeniu bolesnych miesiączek.

Faktycznie bardzo często przynoszą one ulgę zwłaszcza młodym kobietom, zmniejszając ilość złuszczającej się śluzówki i produkcję prostaglandyn w wyniku zahamowania owulacji. Niestety środki te zawierają pochodne estrogenów i niosą ze sobą między innymi ryzyko powikłań zakrzepowych czy nasilenia migrenowych bólów głowy, dlatego na pewno nie powinny stanowić pierwszej metody leczenia. Stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych należy koniecznie skonsultować z lekarzem.

Leczenie – co na bolesne miesiączki?

Operacyjne leczenie bólów menstruacyjnych wskazane jest w przypadkach wad anatomicznych, powodujących bolesne miesiączki, endometriozy, czy polipów i guzów macicy. Chirurgiczna korekcja ustawienia macicy względem narządów jamy brzusznej lub poszerzenie kanału szyjki macicy, przez który odpływa krew miesiączkowa, pozwala niejednokrotnie zlikwidować bolesne miesiączki.

Nierzadko także poród siłami natury jest „fizjologicznym” sposobem na zmianę tych wzajemnych stosunków, zwłaszcza na naturalne poszerzenie kanału szyjki macicy.

Domowe sposoby na bolesne miesiączki

Walkę z bolesnymi miesiączkami warto zacząć od paru prostych metod, możliwych do zastosowania w domu. Wymienimy kilka, ale najlepiej kiedy kobieta sama je wypróbuje i zdecyduje, co przynosi jej największą ulgę.

• Można brać ciepłe kąpiele poprzedzające wystąpienie krwawienia, najlepiej z użyciem olejków eterycznych.
• Dobrze jest pić domowe napary z ziół o działaniu rozkurczowym, m.in. z: rumianku, melisy, mięty, rozmarynu, czy nagietka.
• Po pojawieniu się miesiączki, kąpiele należy zamienić na chłodne prysznice, używać delikatnych kosmetyków do higieny intymnej (najlepiej odpowiedniego płynu do higieny intymnej).
• Należy stosować ciepłe okłady na brzuch (termofor), o ile nie występują problemy z obfitymi miesiączkami.
• Powinno się zrobić delikatny masaż okolicy brzucha, wykonując ruchy okrężne.
• Jeśli kobieta i jej partner nie mają oporów, mogą w czasie miesiączki uprawiać seks.
• Dobrze jest zapewnić sobie regularną, niezbyt intensywną aktywność fizyczną, np. spacery, ćwiczenia rozluźniające, joga, itp. Należy ćwiczyć także – nawet intensywniej, kiedy nie ma miesiączki.

Sposobem na ból miesiączkowy będzie także zdrowa i zbilansowaną dietę, bogata w wapń, witaminy z grupy B i C, a także żelazo, które kobieta traci wraz z krwią menstruacyjną.

Wypowiedź ginekologa na temat bolesnych miesiączek