Jakie są objawy raka jajnika?

Rak jajnika – nowotwór, który późno daje objawy

Rak jajnika to stosunkowo częsta zmiana nowotworowa, która występuje w coraz młodszej grupie kobiet. Żeńska gonada, jaką jest jajnik odgrywa dosyć istotną rolę w organizmie kobiety. Przede wszystkim zaliczana jest do tzw. gruczołów dokrewnych, wobec tego jest odpowiedzialna za wydzielanie hormonów. W obrębie jajnika ma miejsce produkcja komórek jajowych, które są niezbędne w procesie zapłodnienia. Najczęstszym typem histologicznym raka jajnika jest rak gruczołowy. Niestety ten typ nowotworu daje stosunkowo późno pierwsze objawy, w związku z tym zwykle zostaje rozpoznany w zbyt zaawansowanym stadium.

W ginekologii onkologicznej udało się ustalić dwa różne typy raka jajnika – typ I i II. Typ II występuje zdecydowanie częściej. Od samego początku jest to proces nowotworowy o wysokim stopniu złośliwości. W bardzo szybkim odstępie czasowym dochodzi do rozsiewu procesu nowotworowego, początkowo w obrębie jamy otrzewnowej. Pod względem budowy histologicznej jest to rak surowiczy. Rokowanie jest niestety bardzo niekorzystne, prawdopodobnie ze względu na zbyt późne rozpoznanie.

Typ I raka jajnika to zmiana, która powstaje na podłożu zmian o łagodnym charakterze. Najczęściej jest to dobrze ograniczony guz, który dopiero po pewnym czasie zyskuje cechy złośliwości. Biorąc pod uwagę budowę histologiczną jest to rak endometrialny lub śluzowy. W dobie coraz bardziej rozwijającej się diagnostyki doświadczony diagnosta może wykryć zmianę stosunkowo wcześnie, nawet w I stopniu zaawansowania.

Przeczytaj też: Jak leczyć ból nowotworowy?

Rak jajnika daje przerzuty

Raj jajnika ma dużą skłonność do tworzenia przerzutów na powierzchni otrzewnej całej jamy brzusznej. O rozsiewie otrzewnowym możemy mówić, gdy proces nowotworowy nie jest ograniczony tylko i wyłącznie do samej gonady, czyli jajnika, ale dochodzi do zajęcia innych narządów jamy brzusznej.

W pierwszej kolejności dochodzi do zajęcia wątroby i jelit. Swobodny transfer komórek nowotworowych wynika z swobodnej lokalizacji narządów w jamie brzusznej. Dzięki takiemu luźnemu położeniu komórki nowotworowe mogą przemieszczać się poza obręb jajnika.

Jakie są objawy raka jajnika?

Niestety na wczesnym etapie rak jajnika nie daje żadnych objawów. Objawy raka jajnika pojawiają się dość późno, kiedy rozwój zmian nowotworowych jest już zaawansowany. Niepokojące objawy obserwuję się często w momencie, kiedy podjęcie skutecznego leczenia jest bardzo ograniczone.

Objawy raka jajnika są bardzo niespecyficzne i te, które pojawiają się początkowo, mogą być traktowane przez kobiety jako objaw powszechnie występujących, powtarzających się i niegroźnych dolegliwości. Wczesne postacie najczęściej nie dają jakichkolwiek objawów.

Opisane poniżej objawy raka jajnika nie są charakterystyczne, często występują u zdrowych kobiet lub manifestują występowanie zupełnie innych procesów chorobowych

Należy tu przyjąć zasadę, że objawy wywołane przez rozrastający się guz na jajniku mają nasilony charakter. Występują często, nawracają i utrzymują się przez dłuższy czas.

Do najczęstszych objawów raka jajnika zalicza się:

• zwiększenie obwodu brzucha (rozrastający się guz na jajniku i gromadzący się płyn w jamie brzusznej, daje objawy tak zwanego wodobrzusza,
• uczucie pełności w jamie brzusznej,
• wzdęcie brzucha,
• ból brzucha,
• ciągłe zmęczenie, osłabienie i złe samopoczucie,
• problemy gastryczne,
• powtarzające się zaparcia,
• nieregularne krwawienia (u pacjentek, które miesiączkują),
• parcia na mocz, a czasami problem z utrzymaniem moczu.

Wszystkie te objawy zależne są głównie od stopnia zaawansowania nowotworu i związane są z zajęciem przez niego sąsiadujących struktur anatomicznych w miednicy, np. odbytnicy lub pęcherza moczowego.

Diagnostyka raka jajnika

Nadal badaniem pierwszego rzutu w diagnostyce jest USG przezpochwowe. Zdecydowana większość zmian zaobserwowanych w tym badaniu to łagodne torbiele, bardzo często czynnościowe. Dlatego wielu niedoświadczonych lekarzy może mieć problem z rozpoznaniem raka jajnika.

Dosyć popularnym badaniem w przypadku nowotworów jest oznaczenie markerów, charakterystycznych dla danego typu nowotworu. Należy pamiętać, ze podwyższenie tych parametrów nie jest równoznaczne z postawieniem diagnozy. Wzrost niektórych markerów towarzyszy również innym procesom toczącym się w organizmie, nie zawsze o złośliwym charakterze. Oznaczanie markerów ma większe znaczenie w ocenie progresji choroby. Dla jajnika najbardziej charakterystyczne są Ca-125 i HE-4.

Czy są jakieś czynniki ryzyka raka jajnika?

Nie udało się ustalić dokładnej etiologii tego nowotworu, wobec tego trudno jest mówić o czynnikach ryzyka. Wydaje się, że w rozwoju raka jajnika mogą mieć znaczenie:

• dieta ubogo resztkowa, uboga w błonnik;
• wysoki wzrost;
• nadwaga i otyłość;
• niepłodność;
• przedłużona ekspozycja na talk;
• wrodzona mutacja genu BRCA1;
• pacjentki z dodatnim wywiadem w kierunku z. Lyncha.

Leczenie raka jajnika

Nadal podstawowym leczeniem jest zabieg operacyjny, aby w jak największym stopniu usunąć tkankę nowotworową. Określa się to mianem cytoredukcji. Często w trakcie operacji należy rozszerzyć zakres pola operacyjnego, ponieważ w sąsiednich narządach widoczne są makroskopowo podejrzane zmiany, będące przerzutami. Niestety niekiedy zachodzi konieczność usunięcia nawet całych narządów.

Chemioterapia to kolejna metoda leczenia w przypadku raka jajnika. Niestety ta metoda leczenia daje wiele działań niepożądanych. Do pojawiających się najszybciej zaliczamy: nudności, wymioty, wypadanie włosów, osłabienie funkcjonowania szpiku kostnego. Najczęściej zaleca się 6 cykli chemioterapii w odstępie czasowym przynajmniej 3 tygodni. Największą aktywność wobec tego typu nowotworu ma cisplatyna i karboplatyna.

Radioterapia wykorzystywana jest tylko i wyłącznie jako leczenie paliatywne, czyli mające na celu zmniejszenie bólu.