Problemy, dolegliwości intymne i infekcje w okresie menopauzy

Zmiany w pochwie w okresie menopauzy

W okresie perimenopauzalnym (okołomenopauzalnym) ilość hormonów płciowych (estrogenów) oraz progesteronu stopniowo spada. Wynika to z wygasania czynności jajników. Niedobór wspomnianych hormonów, a przede wszystkim niedobór estrogenów, odpowiada w głównej mierze za wszelkie zmiany, jakie zachodzą w organizmie kobiety.

W przypadku nabłonka pochwy spadek stężenia estrogenów powoduje zmniejszenie jego elastyczności, grubości; dochodzi do ograniczenia wydzielania śluzu przez gruczoły zlokalizowane w obrębie nabłonka. Zespół tych dolegliwości określa się jako zanikowe zapalenie pochwy. Powoduje to suchość pochwy i związane z tym niedogodności:

• łatwo dochodzi do otarć, co skutkuje często rozwojem infekcji intymnych;
• bolesne współżycie;
• zmiany zanikowe w nabłonku dolnych dróg moczowych – bolesne oddawanie moczu, predyspozycja do rozwoju infekcji;
• pieczenie, dyskomfort w okolicach intymnych;
• nietrzymanie moczu;
• pośrednio również spadek libido.

Zaburzenia w nawilżeniu pochwy powodują, że w tym okresie należy z większą starannością dbać o higienę intymną i unikać produktów, które mogłyby dodatkowo wysuszać oraz podrażniać śluzówkę pochwy.

To też może Cię zainteresować: Estradiol – normy u kobiet i mężczyzn

Infekcje intymne w okresie menopauzy

Predyspozycja do rozwoju infekcji intymnych w okresie menopauzy jest zwiększona, a wynika to z ułatwionego wnikania drobnoustrojów przez ścieńczałą, atroficzną (zanikającą) błonę śluzową. Brak nawilżenia sprzyja otarciom i powstawaniu mikrourazów, które tworzą idealne warunki do wnikania patogenów. Otarcia mogą być związane zarówno ze współżyciem, ale również z uprawianiem sportu.

Zmiany zanikowe śluzówki pochwy mogą doprowadzić do otarć, urazów i, w następstwie, infekcji intymnych. Wszystko to sprawia dyskomfort w trakcie współżycia oraz może doprowadzić do unikania zbliżeń przez kobietę. Spadek zainteresowania sferą seksualną i spadek libido u wielu kobiet po menopauzie często wynika wyłącznie z obawy przed bolesnym współżyciem. Jest to tzw. dyspareunia, z którą z powodzeniem można sobie poradzić.

Nie tylko jazda na rowerze czy jeździectwo mogą przyczynić się do powstania otarć. Także długodystansowe biegi w obcisłej bieliźnie, która przy każdym ruchu przesuwa się, jest niedostosowana do uprawiania sportu, mogą powodować mikrouszkodzenia nabłonka.

Poruszając temat sportu, nie sposób nie wspomnieć o pływaniu. Zarówno kąpiele w publicznych basenach, jak i jeziorach czy morzu, mogą spowodować infekcję intymną. Sprzyja temu przede wszystkim długie przebywanie w mokrym stroju kąpielowym, wykonanym zwykle ze sztucznych materiałów, oraz wniknięcie patogenów, które mogą być nie tylko w wodzie, ale także na ławkach czy oparciach na basenie. Niewskazane jest korzystanie z jacuzzi – woda w jacuzzi najsilniej wysusza śluzówkę pochwy, co predysponuje do infekcji intymnych. Także pobyt w saunie, gdy siadamy w samym tylko stroju lub bez stroju na ławkach, może zakończyć się nieprzyjemną infekcją intymną.

Higiena intymna w okresie menopauzy

Higienę intymną w okresie menopauzy trzeba łączyć z dbaniem o właściwie nawilżenie śluzówki pochwy. Należy stosować specjalistyczne płyny przeznaczone do pielęgnacji okolic intymnych. Ich pH powinno być zbliżone do kwaśnego pH pochwy – dzięki temu płyny te, nie zmieniając odczynu pochwy, nie powodują jej wysuszania, podrażnienia, a tym samym redukują możliwość rozwoju infekcji.

Dodatkowo warto stosować nawilżające żele zawierające np. kwas hialuronowy. Ich minusem jednak jest krótkotrwały efekt działania. Przynoszą chwilową ulgę, ale nie mają możliwości odbudowania nabłonka pochwy. Zamiast żeli można stosować zamiennie globulki dopochwowe, które stopniowo uwalniają kwas hialuronowy. By mogły działać skutecznie, najlepiej zakładać je na noc, ponieważ w pozycji stojącej może dochodzić do wycieku powoli rozpuszczającej się globulki. Lubrykantów i żeli intymnych można z powodzeniem używać jako środków nawilżających tuż przed współżyciem.

Miejscowe leczenie hormonami

Odbudowie nabłonka pochwy i poprawie jego nawilżenia służą żele zawierające hormon o nazwie estriol. Warto stosować go zawsze, gdy dochodzi do spadku ilości estrogenów – w zaburzeniach hormonalnych, po operacjach ginekologicznych, a więc nie tylko w okresie menopauzy.

Stosowanie żeli zawierających estrogeny po kilku tygodniach przywraca grubość i nawilżenie nabłonka pochwy, ale co pewien czas należy taką kurację powtarzać. W przeciwieństwie do lubrykantów żele z estriolem wydaje się na podstawie recepty od ginekologa. Wynika to z faktu, że nie są one obojętne dla organizmu, jak np. żele z kwasem hialuronowym.

Nie stwierdzono jednoznacznie, jaka ilość hormonów trafia z nabłonka pochwy do krwiobiegu. Szacuje się, że są to niewielkie ilości. Poza tym estriol zawarty w kremach czy żelach jest zdecydowanie słabszym hormonem niż estradiol – hormon dominujący we krwi u kobiet w wieku rozrodczym. W przypadku kobiet, które mają aktywny nowotwór hormonozależny, tj.: raka piersi, raka jajnika, raka endometrium, nie powinno się stosować tych preparatów.