Objawy miesiączki – jakie są?

Miesiączka

Przeciętna długość cyklu menstruacyjnego to 28- 30 dni. Krwawienie, trwające 2-7 dni jest początkiem pierwszej fazy cyklu. Objawy miesiączki u większości kobiet wyglądają tak samo. Począwszy od 24-26 dnia cyklu, czyli w jego drugiej fazie, panie obserwują u siebie szereg objawów fizycznych i psychicznych spowodowanych zmianami hormonalnymi. U niektórych kobiet przeważają dolegliwości bólowe, u innych rozdrażnienie, przygnębienie i smutek. U tych ostatnich najczęściej mamy do czynienia z tak zwanym zespołem napięcia przedmiesiączkowego (PMS), który bywa szczególnie dokuczliwy wśród pacjentek między 30. a 40. rokiem życia. Zespół bolesnego miesiączkowania dotyczy na ogół dziewcząt w okresie dojrzewania i na szczęście w wielu przypadkach mija wraz z upływem lat. Bardzo nasilone bóle brzucha w czasie okresu można zmniejszyć stosując leki przeciwbólowe lub hormonalne.

Czytaj również: Krwawienie owulacyjne – plamienie podczas owulacji

Objawy pierwszej miesiączki, menarche

Jak wiemy, menarche, czyli pierwsze krwawienie miesiączkowe jest dowodem na dojrzałość płciową kobiety. Nie oznacza to jednak, że organizm młodej dziewczyny jest gotowy do rozrodu. Oprócz ewidentnej niedojrzałości emocjonalnej, warto zwrócić uwagę na fakt, iż kilka pierwszych cykli menstruacyjnych jest całkowicie bezowulacyjnych.

Uściślając – podczas pierwszych miesięcy nie dojrzewa w jajnikach żadna komórka jajowa, a więc nie możliwe jest zajście w ciążę. Jednakże ta reguła dotyczy około 93 % młodych kobiet, dlatego nie można jej przyjmować za pewnik. Średni wiek, w którym występuje menarche u polskich dziewcząt to 12,8 lat. Pierwsze krwawienie menstrualne poprzedzone jest pojawieniem się kolejno owłosienia łonowego i pachowego, wzrostu gruczołów piersiowych oraz skoku wzrostowego. Na podstawie wielu badań naukowcy doszli do wniosku, że pierwsza miesiączka pojawia się około 14 miesięcy po okresie gwałtownego wzrostu. Krytyczna masa ciała niezbędna do wystąpienia krwawienia to 46 kg, przy wzroście 157 cm.

W przeciwieństwie do kolejnych krwawień, pierwszej menstruacji nie zwiastują bóle podbrzusza, okolicy krzyżowej i pogorszenie nastroju. Zauważono, że dziewczynki otyłe dojrzewają szybciej, a miesiączka może się u nich pojawić przed 10 rokiem życia. Odwrotnie bywa u dziewcząt bardzo szczupłych, drobnych, które menarche doświadczają w wieku 15 lat. Jeżeli jednak do 14 roku życia nie widać żadnych objawów dojrzewania albo do 16 roku życia nie dojdzie do pierwszej miesiączki, konieczna jest wizyta u ginekologa lub endokrynologa dziecięcego. Podobnie – wystąpienie przedwczesnego dojrzewania lub pierwszej miesiączki – tj. przed 9 r.ż. – traktować należy jako sygnał alarmowy i udać się na konsultację do lekarza specjalisty.

Przeczytaj też: Czy można mieć okres w ciąży?

Jakie są objawy zbliżającej się miesiączki?

Istnieje bardzo wiele objawów charakteryzujących stan bezpośrednio poprzedzający pojawienie się miesiączki. Wystąpienie wszystkich dolegliwości naraz raczej się nie zdarza, zazwyczaj obserwujemy kilka z tych wymienionych poniżej. Objawy miesiączki u ponad 80 % kobiet, to:

• bóle podbrzusza i ból okolicy krzyżowej;
• obniżony nastrój, drażliwość, huśtawki nastroju;
• zaburzenie koncentracji;
• zwiększony apetyt;
• ogólnie obniżony próg bólowy;
• obrzęk i ból gruczołów piersiowych;
• wzdęcia;
• zaparcia;
• obrzęki nóg;
• wzrost masy ciała nawet o 2-3 kg;
• nasilenie objawów chorób przewlekłych;
• trądzik;
• problemy ze snem;
• zmęczenie;
• migrena;
• podwyższona temperatura ciała (ok 37 º C).

W przypadku bardzo nasilonych dolegliwości miesiączkowych warto udać się do lekarza medycyny rodzinnej, który zapisze leki przeciwbólowe, moczopędne, czy też nasenne. W razie wątpliwości i nie ustępowania objawów, konieczna może być wizyta u ginekologa.

Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS)

Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) jest to jednostka chorobowa, charakteryzująca się występowaniem cyklicznie szeregu objawów od 3 do 10 dni przed miesiączką, nasilających się stopniowo w miarę zbliżania się krwawienia i ustępujących pierwszego dnia cyklu owulacyjnego. Najczęściej dotyczy kobiet między 30 a 40 rokiem życia, ale może pojawić się zarówno u młodych kobiet, jak i u tych bezpośrednio przed menopauzą. PMS spowodowany jest nadmierną reakcją organizmu na zmiany hormonalne. Duże znaczenie ma działanie progesteronu na ośrodkowy układ nerwowy, co skutkuje zaburzeniami nastroju. Nie należy zapominać o czynnikach genetycznych, które w niemałych stopniu wpływają na wystąpienie PMS u kolejnych pokoleń.

Objawy sugerujące zespół napięcia przedmiesiączkowego nie różnią się od tych towarzyszących zwyczajnemu przebiegowi cyklu, jednakże są o wiele bardziej nasilone. W skrajnych przypadkach dolegliwości potrafią całkowicie zdezorganizować życie i uniemożliwić normalne funkcjonowanie.

Co ciekawe, udowodniono, że ponad 50 % kobiet popełniających ciężkie przestępstwa z morderstwem na czele cierpiało na PMS i działało pod jego wpływem. Jeśli zaś chodzi o samobójstwo u kobiet w wieku rozrodczym, to PMS dotykał ponad 70 % z nich w chwili popełnienia czynu.

Leczenie PMS polega na zwalczaniu dolegliwości doraźnie poprzez leki przeciwbólowe, moczopędne, czy nasenne, a długofalowo ginekolog zaleca hormonoterapię (tabletki antykoncepcyjne, zastrzyki estrogenowe), leki uspokajające lub przeciwdepresyjne.

Zespół bolesnego miesiączkowania

Zespół bolesnego miesiączkowania jest to zespół objawów dotyczący w przeważającej większości dziewcząt w okresie dojrzewania i młodych kobiet. Dolegliwości bólowe pojawiają się kilka dni przed miesiączką i trwają średnio do 2-3 dnia po wystąpieniu krwawienia. Najbardziej uciążliwe są bóle podbrzusza o charakterze skurczowym. Ich bezpośrednią przyczyną jest również nadmierna reakcja miejscowa organizmu na zwiększenie stężenia we krwi prostaglandyn, substancji odpowiedzialnych za wywoływanie stanu zapalnego i skurcz macicy. Wśród innych przyczyn bolesnych miesiączek trzeba wymienić:

• wady anatomiczne,
• stany zapalne,
• endometriozę,
• mięśniaki macicy,
• niepęknięty pęcherzyk Graffa.

Należy zachować szczególną czujność w przypadku wystąpienia bolesnych miesiączek u kobiet dojrzałych oraz w wieku okołomenopauzalnym. Objawy te mogą sugerować poważne stany chorobowe, a nawet toczący się proces nowotworowy.

O czym świadczy opóźnienie miesiączki i zanik miesiączki?

W zależności od tego czy mamy na myśli jednorazowe pojawienie się krwawienia opóźnionego o kilka dni, czy stale spóźniającej się, bądź występującej zbyt wcześnie miesiączki, mówimy o różnych przyczynach zaistniałego zjawiska. Pojawienie się raz na jakiś czas (nie częściej niż co 6 miesięcy) spóźnionej miesiączki na ogół jest spowodowane czynnikiem tymczasowym. Zazwyczaj jest to:

• tocząca się infekcja,
• przyjmowane leki (np. antybiotyki, tabletki antykoncepcyjne),
• wysiłek,
• stres,
• zmiana warunków atmosferycznych,
• zmiana rytmu dobowego.

Takim stanem nie należy się przejmować. Gdy jednak miesiączka spóźnia się częściej, pojawia się po 7 i więcej dniach od spodziewanego pierwszego dnia krwawienia, trwa na przemian krócej i dłużej, czasami w ogóle nie ma krwawienia lub jest bardzo skąpe albo bardzo obfite, wówczas należy udać się do ginekologa. Najprawdopodobniej lekarz rozpozna zaburzenia miesiączkowania i zleci kolejne badania, w celu poznania etiologii problemu. Innym stanem jest przedwczesne wygasanie jajników, którego podstawowym objawem jest zanik miesiączki. Zaburzenie to dotyka kobiet około 30-35 roku życia i wymaga leczenia hormonalnego pod okiem ginekologa lub endokrynologa.

Ciąża a okres

Oczywiście najbardziej prozaiczną przyczyną zaniku miesiączki u kobiet w wieku rozrodczym, prowadzących aktywne życie seksualne jest ciąża. Zazwyczaj miesiączka nie występuje już od pierwszego miesiąca ciąży, ale w pierwszym trymestrze mogą zdarzyć się krwawienia bez wydalenia komórki jajowej. Pojawiające się później krwawienie i plamienie jest stanem patologicznym i wymaga konsultacji lekarskiej.

Najprostszą metodą potwierdzenia zapłodnienia jest wykonanie tzw. testu ciążowego, dostępnego w każdej aptece bez recepty. Wykrywa on w moczu hormon ciążowy – gonadotropinę kosmówkową. Przyjmuje się, że najbardziej rzetelny wynik otrzymuje się po wykonaniu testu w dniu spodziewanej miesiączki lub kilka dni po tym terminie. Producenci jednak podają, że testy są na tyle czułe, iż potrafią wykryć nawet 7-dniową ciążę (tydzień po odbytym stosunku, podczas którego mogło dojść do zapłodnienia). Warto udać się do ginekologa, aby potwierdzić obecną ciążę za pomocą badania USG.