Nawracające infekcje intymne – jak im zapobiegać?

Które infekcje intymne najczęściej nawracają?

Infekcje intymne to zakażenia dróg rodnych, najczęściej wywoływane przez grzyby (grzybica pochwy) lub bakterie (tzw. bakteryjna waginoza). Znacznie rzadziej ich przyczyną są wirusy (np. wirus brodawczaka ludzkiego HPV) lub pierwotniaki. Najczęściej diagnozowana przez lekarzy jest grzybica pochwy (nazywana także drożdżycą lub kandydozą). Nieprawidłowo leczona daje dokuczliwe upławy i często nawraca. W leczeniu kandydozy pochwy powinien być brany pod uwagę także partner seksualny. Objawami tej infekcji są białe serowate upławy, pieczenie pochwy i sromu, zaczerwienie okolic intymnych.

Druga w kolejności występowania jest waginoza bakteryjna, czyli bakteryjne zakażenie (zapalenie) pochwy. Może przebiegać bezobjawowo, część pacjentek skarży się na charakterystyczny brzydki, rybi zapach z pochwy, pieczenie i swędzenie sromu i pochwy.

Można przyjąć, że objawami większości infekcji intymnych są: upławy (tzn. obecność nieprawidłowej wydzieliny z dróg rodnych), pieczenie i świąd, przekrwienie narządów płciowych, dyskomfort w czasie stosunku płciowego, nieprzyjemny zapach z pochwy, ból i dyskomfort w czasie oddawania moczu.

Infekcje intymne potrafią nawracać w czasie spadku odporności, częstej zmiany partnerów seksualnych. Ryzyko zwiększa sama aktywność seksualna powodująca drobne urazy i otarcia. Czynnikiem powodującym nawracanie zakażeń pochwy jest także suchość pochwy, taka pojawia się w czasie niewystarczającego naturalnego nawilżenia dróg rodnych przed stosunkiem. Jest to częsty problem kobiet w okresie menopauzy. Sam okres klimakterium także charakteryzuje się zwiększoną tendencja do nawracania zakażeń intymnych.

Przeczytaj też: Nieprzyjemny zapach moczu – przyczyny

Dlaczego infekcje intymne nawracają?

Przed rozwojem infekcji intymnych chroni flora fizjologiczna dróg rodnych warunkująca optymalne pH (w granicach 3,8–4,2). Kwaśne pH pochwy oraz odpowiednia ilość tzw. dobrych bakterii utrudnia namnażanie organizmów patogennych – bakterii i grzybów. Czynnikami ryzyka infekcji intymnych, a także ich częstych nawrotów, są niedobory odporności (wrodzone i nabyte), cukrzyca, otyłość, a także wszelkie stany prowadzące do zaburzenia prawidłowej flory fizjologicznej dróg rodnych.

Należą do nich:

• częsta i długotrwała antybiotykoterapia i przyjmowanie sterydów;
• stosowanie antykoncepcji hormonalnej;
• stosowanie nieprawidłowych środków do higieny intymnej (zbyt drażniących, o niewłaściwym pH);
• zaburzenia hormonalne, także w trakcie ciąży i połogu oraz menopauzy;
• przebyte zabiegi i operacje ginekologiczne.

Ponadto, czynnikami ryzyka infekcji intymnych są wszelkie zachowania prowadzące do ekspozycji na patogeny wywołujące zakażenia dróg rodnych, takie jak:

• ryzykowne kontakty seksualne (częsta zmiana partnerów, współżycie z zakażonym partnerem bez prezerwatywy);
• korzystanie z publicznych toalet;
• korzystanie z cudzych ręczników;
• siadanie na ławkach itp. w miejscach publicznych w samej bieliźnie lub stroju kąpielowym – dotyczy to szczególnie miejsc wilgotnych, takich jak np. ławki w przebieralniach na basenie.

Czynnikiem ryzyka nawracających infekcji dróg rodnych jest również niedostateczna dbałość o higienę intymną, np. zbyt rzadkie podmywanie się, zbyt rzadkie zmienianie podpasek lub tamponów w trakcie miesiączki.

Jak zapobiegać nawracającym infekcjom intymnym?

Aby zmniejszyć ryzyko rozwoju infekcji dróg rodnych oraz ich nawrotów, należy przestrzegać następujących zasad:

• antybiotyki powinno się stosować rozważnie, w miarę możliwości należy unikać częstej i długotrwałej antybiotykoterapii;
• należy unikać przygodnych kontaktów seksualnych, a także współżycia bez prezerwatywy z partnerem cierpiącym na infekcję intymną;
• przeciwwskazane jest stosowanie irygacji pochwy, intensywne podmywanie się strumieniem wody i płukanie pochwy usuwa dobre bakterie, dając tym samym szanse na rozwój potencjalnie chorobotwórczych organizmów;
• należy unikać stosunków seksualnych w trakcie miesiączki – krew stanowi doskonałą pożywkę dla patogenów, dlatego ryzyko zachorowania na infekcję intymną jest wyższe;
• należy przestrzegać zasad higieny intymnej – konieczne jest częste podmywanie się, częsta zmiana podpasek lub tamponów w trakcie miesiączki, stosowanie odpowiednich środków do higieny osobistej, unikanie korzystania z ręczników, którymi wycierały się inne osoby;
• zachowanie prawidłowego pH pochwy jest możliwe dzięki regularnemu stosowaniu dobrych płynów do higieny intymnej;
• należy unikać siadania na deskach klozetowych w publicznych toaletach, a także siadania w samej bieliźnie lub stroju kąpielowym na ławeczkach na basenach, w klubach fitness itp.; osoby korzystające z pływalni publicznych powinny rozważyć stosowanie specjalnych tamponów z probiotykiem;
• należy prawidłowo leczyć choroby przewlekłe sprzyjające częstym zachorowaniom na infekcje, w tym infekcje intymne,

Probiotyki – sposób na nawracające infekcje pochwy

Oprócz rygorystycznego przestrzegania zasad higieny intymnej, należy stosować probiotyki ginekologiczne. Zawierają pałeczki kwasu mlekowego, które uzupełniają florę fizjologiczną pochwy i zapewniają optymalne pH. Probiotyki wskazane są zwłaszcza w okresach wzmożonego ryzyka zachorowania na infekcję intymną (np. w trakcie antybiotykoterapii i po jej ukończeniu, w ciąży, w trakcie stosowania antykoncepcji hormonalnej), ale mogą być stosowane profilaktycznie również przez kobiety bez czynników szczególnego ryzyka zakażenia dróg rodnych.

Probiotyki mogą być stosowane w formie dopochwowej (taka forma zalecana jest zwłaszcza w sytuacjach, gdy flora fizjologiczna pochwy jest zaburzona i trzeba ją szybko unormować, np. w trakcie i po antybiotykoterapii), a także drogą doustną (stosowanie doustnych probiotyków ginekologicznych zalecane jest w przypadku długotrwałej profilaktyki).

Należy również pamiętać o prawidłowym leczeniu infekcji intymnych. Mimo że część preparatów jest dostępna w aptekach bez recepty, dostępne są też testy pomagające zróżnicować infekcje bakteryjne i grzybicze, diagnoza powinna być postawiona przez lekarza ginekologa, który zaordynuje prawidłowe leczenie. W niektórych przypadkach konieczne jest też leczenie partnera seksualnego – decyzję o tym podejmuje ginekolog.