Klimakterium a mikroflora pochwy

Czym są estrogeny?

Estrogeny to steroidowe hormony płciowe produkowane głównie przez jajniki, ale powstają także w tkance łożyska, czy tkance tłuszczowej, a u mężczyzn w niewielkiej ilości w jądrach i korze nadnerczy. Do estrogenów zalicza się wytwarzane w naszym organizmie: estron, estriol oraz estradiol, a każdy z nich pełni swoją rolę w regulacji hormonalnej ustroju kobiety.

Najważniejszym zadaniem estrogenów jest rozwój żeńskich cech płciowych II-go i III-cio rzędowych w trakcie rozwoju płodowego oraz w okresie pokwitania.Do takich cech zalicza się wykształcenie macicy, pochwy, sromu oraz owłosienia typu żeńskiego i rozwój piersi.

Odpowiedni poziom kobiecych hormonów płciowych warunkuje także właściwy popęd płciowy oraz kształtowanie damskiej psychiki. Comiesięczne zmiany poziomu tych hormonów regulują płodność oraz występowanie cyklicznej menstruacji.

Oprócz cech płciowych, estrogeny biorą udział w regulacji gospodarki lipidowej oraz wapniowo-fosforanowej organizmu. Ponadto, prawidłowe stężenie estrogenów zapewnia właściwe funkcjonowanie narządu rodnego kobiety, wpływa na odpowiednie nawilżenie pochwy, a co za tym idzie, umożliwia rozwój fizjologicznej flory bakteryjnej chroniącej przed kolonizacją bakteriami chorobotwórczymi.

To też może Cię zainteresować: Estradiol – normy u kobiet i mężczyzn

Klimakterium – jak się objawia?

Klimakterium, czyli czas, w którym dochodzi do stopniowego, fizjologicznego wygaszania czynności jajników, występuje najczęściej u kobiet pomiędzy 47. a 55. rokiem życia. U każdej kobiety jest to uwarunkowane genetycznie i zwykle u spokrewnionych ze sobą pań menopauza pojawia się w podobnym wieku. Niekiedy, w związku z patologią, może pojawić się wcześniej nawet u 20-letnich kobiet i mówimy wtedy o przedwczesnym wygasaniu czynności jajników.

Objawy okresu okołomenopauzalnegosą zazwyczaj charakterystyczne i podobne u wszystkich kobiet, jednak pojawiają się one z różnym nasileniem. Do objawów zespołu klimakterycznego zalicza się przede wszystkim:

• uderzenia gorąca,
• dreszcze,
• wahania nastroju (często depresje),
• nadmierną potliwość,
• zwiększenie odstępów czasowych pomiędzy kolejnymi miesiączkami.

Mikroflora pochwy w okresie rozrodczym

Odpowiedni poziom estrogenów pobudza przerost błony śluzowej pochwy oraz gruczołów szyjki macicy. Produkowany przez nie śluz utrzymuje odpowiednie nawilżenie pochwy, które jest konieczne do rozwoju prawidłowej flory bakteryjnej oraz ułatwia stosunek płciowy. Fizjologiczna flora bakteryjna pochwy to głównie pałeczki kwasu mlekowego. Syntetyzowany przez nie kwas mlekowy obniża pH, które w prawidłowych warunkach wynosi 3,8-4,2. Estrogeny w okresie rozrodczym zapewniają także odpowiednią elastyczność pochwy oraz jej statykę.

Klimakterium a flora bakteryjna pochwy

Stopniowe wygasanie czynności jajników, a także spadek produkowanych przez nie hormonów, powoduje powolne zanikanie układu rozrodczego kobiety. Suchość pochwy w okresie menopauzy związana z zanikiem gruczołów śluzowych, to trudne warunki do utrzymania kwaśnego pH w związku ze znaczną redukcją bakterii kwasu mlekowego.

Zasadowe warunki w tym miejscu sprzyjają nadkażeniom grzybiczym i bakteryjnym, czego nieprzyjemnymi objawami są:

• pieczenie okolic intymnych,
• swędzenie okolic intymnych,
• upławy.

Bakterie rozwijające się w tym miejscu to głównie kolonie pochodzące z okolic odbytu i skóry warg sromowych, dlatego ważne jest, aby w trakcie codziennych czynności higienicznych pamiętać o prawidłowym kierunku podmywania się, co w niewielkim chociaż stopniu zmniejszy ryzyko zakażenia. W związku z bliskością pochwy oraz cewki moczowej, zakażenia tego miejsca są także ryzykiem rozwoju infekcji układu moczowego, stąd tak ważne jest zachowanie prawidłowej mikroflory układu rozrodczego.

Czytaj również: Torbiel jądra – przyczyny, objawy, leczenie. Czy torbiel jądra jest groźna?

Leczenie zmian mikroflory pochwy w przebiegu menopauzy

Jeśli objawy menopauzy ograniczają się jedynie do objawów ze strony pochwy i nie towarzyszą im symptomy zespołu klimakteryjnego, można rozpocząć terapię od uzupełniania fizjologicznej flory bakteryjnej lub miejscowej terapii estrogenowej. Na rynku dostępnych jest wiele preparatów dopochwowych lub doustnych, zawierających specjalnie wyselekcjonowane szczepy pałeczekkwasu mlekowego, które zapewniają prawidłowy poziom pH pochwy i pomagają jednocześnie w walce z toczącą się infekcją. Oprócz tego warto pomyśleć nad suplementacją śluzu pochwowego przy użyciu globulek z kwasem hialuronowym lub lubrykantów i żeli dopochwowych. Zmniejszają one dolegliwości w trakcie stosunków oraz zapobiegają mikrourazom, które sprzyjają nadkażeniom bakteryjnym i grzybiczym.

Suchość pochwy oraz towarzyszące jej objawy nawracających zakażeń dróg rodnych i układu moczowego kobiety można leczyć suplementując obniżające się w wieku pokwitaniowym hormony płciowe. Są to jednak leki, które oprócz korzystnego działania na wyżej wymienione objawy, niosą za sobą ryzyko chorób nowotworowych oraz powikłań zakrzepowo-zatorowych, a więc nie są obojętne dla organizmu kobiety.

Hormonalną terapię zastępczą(HTZ), uzupełniającą niedobory estrogenów, włącza lekarz ginekolog, po uprzednim dokładnym wywiadzie oraz badaniu pacjentki. W większości przypadków konieczne jest również oznaczenie poziomu wymienionych hormonów w celu ustalenia zasadności stosowania HTZ.

W razie nasilonych dolegliwości związanych z okresem okołomenopauzalnym, wskazana jest wizyta u lekarza, który pomoże w walce z najgorszymi objawami tego czasu oraz rozważy wskazania do leczenia hormonalnego.