Higiena intymna w ciąży

Czym są infekcje intymne?

Namnażaniu bakterii, w szczególności sprzyja zasadowe środowisko pochwy, które zmienia się z kwaśnego pod wpływem hormonów ciążowych, a także zaburzenia układu immunologicznego, polegające na spadku naturalnej odporności. Wiodącą rolę odgrywa zwiększone stężenie estrogenów, progesteronu czy hCG. Błona śluzowa pochwy jest mocno rozpulchniona. Ponadto komórki nabłonka zawierają znaczną ilość glikogenu, który stanowi materiał odżywczy dla bakterii czy grzybów.

Infekcje grzybicze manifestują się przede wszystkim:

• pieczeniem,
• świądem,
• występowaniem upławów.

Wszystkie leki nawet typu OTC (bez recepty) należy przyjmować po uprzedniej konsultacji z lekarzem prowadzącym. Najprawdopodobniej zostanie zastosowana krótkotrwała farmakoterapia, a także zalecenia dotyczące zachowania wstrzemięźliwości seksualnej do momentu całkowitego wyleczenia. Drobnoustroje chorobotwórcze mają kontakt z dzieckiem podczas pęknięcia pęcherza płodowego. Mogą powodować m.in. wrodzone zapalenie płuc czy zapalenie spojówek.

Bakteryjne zapalenie pochwy klinicznie objawia się świądem i pieczeniem sromu. Niektóre kobiety skarżą się na upławy czy niemiły zapach wydzieliny pochwowej. Istnieje duże ryzyko powikłań tj. poronienia, poród przedwczesny, zapalenie błony śluzowej macicy i przydatków czy nawracające zapalenie dróg moczowych.

W celu oceny stanu lory bakteryjnej pochwy należy wykonać stosunkowo proste i tanie badanie – posiew mikrobiologiczny z pochwy. Najbardziej niebezpieczne są infekcje Chlamydia i Trachomatis, które przebiegają bezobjawowo, ale mogą stanowić zagrożenie dla rozwijającego się płodu.

Jak dbać o higienę intymną?

Preparaty stosowane do tej pory mogą okazać się nieodpowiednie. W trosce o higienę intymną ciężarnych przygotowano specjalną serię kosmetyków. Bardzo ważnym składnikiem jest kwas mlekowy o pH 5,5 – zapewnia ochronę dla pochwy przeciwko podrażnieniom. Zmniejsza ryzyko zakażeń. Niektóre preparaty zostały wzbogacone o arnikę, o działaniu przeciwzapalnym i antyseptycznym czy vilcacorę, wykazującą działanie przeciwzapalne i przeciwgrzybiczne.

W przypadku braku stosownego produktu nie zaleca się zastępowania mydłem, ponieważ znacznie podwyższa pH, co, niestety, zwiększa prawdopodobieństwo nadkażenia bakteryjnego. W takiej sytuacji o wiele bardziej sprawdza się czysta woda o umiarkowanej temperaturze.

W wyniku stosowania licznych preparatów dochodzi do zaburzenia składu naturalnej flory bakteryjnej, co zwiększa ryzyko infekcji szczepami patogennymi. Należy podmywać się dwa razy dziennie, a chusteczki do higieny intymnej używać po każdej wizycie w toalecie.

W trakcie ciąży należy zrezygnować z materiałów syntetycznych, nieprzepuszczających powietrza. Wskazana jest bielizna przewiewna, nieuciskająca, bawełniana. Dopuszczalna jest mikrofibra. Krój bielizny nie ma znaczenia. Do prania bielizny nie stosować produktów zawierających w swoim składzie substancji drażniących.

Każda kobieta w celu poprawy komfortu powinna używać wkładek higienicznych, zmienianych stosunkowo często (co 4 godziny). Zwiększona produkcja śluzu zalegająca na bieliźnie stanowi doskonałą pożywkę dla mikroorganizmów.

Ciąża a kąpiel

W okresie ciąży należy zrezygnować z kąpieli w wannie (woda wpływa do pochwy, co sprzyja infekcjom) i zastąpić ją krótkim prysznicem. Niebezpieczeństwo korzystania z wanny wynika z ustawiania zwykle wyższej temperatury, powyżej 38 st. C, co może stanowić zagrożenie dla życia dziecka. Zezwala się na kąpiel w wannie, ale czas jej trwania nie może być dłuższy niż kwadrans. Nie wolno stosować do mycia krocza gąbek, ponieważ są siedliskiem bakterii. Elementarne zasady higieny intymnej to podmywanie tej strefy w kierunku od sromu do odbytu. Warto zadbać o oddzielny ręcznik przeznaczony do osuszania tej okolicy, a w przypadku nawracających infekcji układu moczowo-płciowego doskonałym rozwiązaniem okażą się ręczniki papierowe.

Higiena intymna a połóg

Terminem połóg określamy czas od zakończenia porodu i wydaleniu łożyska do około 6-8 tygodni. Okres ten organizm ciężarnej wykorzystuje na regenerację – cofają się zmiany ciążowe w okolicach narządu rodnego. Obkurczenie macicy prowadzi do powstania tzw. odchodów połogowych, które przez dwa pierwsze tygodnie przyjmują postać krwawień (usuwane są wówczas resztki błon płodowych i drobnoustrojów, głównie szczepy gronkowców czy paciorkowców). Nieprzyjemny zapach wydzieliny z dróg rodnych może być pierwszym objawem zapalenia błony śluzowej macicy. Nie należy tego bagatelizować.

Zalecania pielęgnacyjne w okresie ciąży i połogu:

1. Okolice intymne myć używając specjalnej serii kosmetyków dla ciężarnych;
2. Ręcznik tradycyjny zastąpić jednorazowym;
3. Kąpiel w wannie zastąpić prysznicem;
4. Unikać noszenia syntetycznej bielizny;
5. Wkładki higieniczne zastąpić podpaskami;
6. Zadbać o dokładne mycie rąk.