Mieszane infekcje intymne – grzybicze i bakteryjne

Mieszane infekcje intymne – jak powstają?

Mieszane infekcje intymne są konsekwencją niekorzystnych zmian w równowadze bakteryjnej środowiska pochwy kobiety. Zaburzona kwasowość, spowodowana obniżeniem ilości bakterii z rodzaju Lactobacillus (pałeczek kwasu mlekowego), prowadzi do wzrostu mieszanej – tlenowej i beztlenowej patologicznej flory bakteryjnej (tzw. złych bakterii w pochwie).

Należy pamiętać, że u niektórych kobiet w wieku rozrodczym w warunkach prawidłowych w pochwie występują również grzyby, najczęściej z rodzaju Candida albicans. Jeśli nie dają one objawów infekcji grzybiczej pochwy (białych serowatych upławów), nie wymagają leczenia. W przypadku rozwoju zakażenia na tle bakteryjnym u takich kobiet może również dojść do wtórnego rozrostu grzyba i powstania mieszanej infekcji na tle bakteryjno-grzybiczym.

Sytuacja taka może mieć miejsce również u kobiet w okresie okołomenopauzalnym. W tym czasie w kobiecym organizmie zachodzą zmiany hormonalne, polegające m.in. na gwałtownym spadku poziomu estrogenów, co przyczynia się do zmniejszenia ilości pałeczek kwasu mlekowego, a to sprzyja powstawaniu mieszanych infekcji intymnych. Zaburzone odczyny pH w pochwie towarzyszą również stanom obniżonej odporności (antybiotykoterapia, sterydoterapia) oraz niewyrównanej cukrzycy.

Mieszana infekcja intymna może mieć również podłoże związane z zakażeniem przenoszonym drogą płciową (np. rzęsistkowica, chlamydioza).

Czytaj również: Grzybica pochwy, przyczyny, objawy, leczenie

Objawy mieszanej infekcji intymnej

Do objawów mieszanej infekcji intymnej zalicza się:

• obecność żółtawych lub szarobiałych upławów o gnilnym lub rybim zapachu (jeśli w wydzielinie pochwowej występują grzyby może być ona biała i serowata),
• nawracający świąd lub pieczenie w okolicach zewnętrznych narządów płciowych w krótkich odstępach czasu,
• zaczerwienie, obrzęk i czasami nadżerki błony śluzowej pochwy widoczne w badaniu ginekologicznym,
• ból podczas stosunku płciowego,
• ważną wskazówką może być informacja o utrzymywaniu się objawów infekcji intymnej mimo zastosowanego leczenia.

Domowe sposoby na mieszane infekcje intymne

Z praktycznego punktu widzenia, dbałość o przywrócenie fizjologicznego pH pochwy niejednokrotnie może być pierwszym krokiem, jaki można wykonać samodzielnie, aby pozbyć się uporczywych objawów zakażenia, zarówno na tle bakteryjnym, jak i grzybiczym. W aptekach dostępnych jest kilka preparatów zawierających substancje, które pomagają przywrócić kwaśne środowisko wydzieliny pochwowej oraz utrzymać jej naturalny skład:

• kwas askorbinowy, kwas mlekowy, mleczan sodu – to substancje, które zakwaszają środowisko pochwy, umożliwiając rozwój pałeczek kwasu mlekowego i wyeliminowanie patologicznych bakterii;
• inulina, glikogen, kwas hialuronowy, kwas hydroksycelulozowy – to cukry złożone, które pomagają utrzymać śluzową/lepką konsystencję wydzieliny z pochwy będącej barierą dla mikroorganizmów chorobotwórczych;
• probiotyki ginekologiczne – zawierające pałeczki kwasu mlekowego, odbudowują naturalną mikroflorę pochwy;
• laktoferyna – to substancja pozyskiwana z serwatki i odtłuszczonego mleka, ma właściwości antybakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze. Wspomaga układ odpornościowy w zwalczaniu infekcji o różnym tle.

Powyższe substancje mogą być zawarte w preparatach w postaci globulek lub tabletek dopochwowych oraz w formie żelu. Ważne jest, aby wybrany preparat działał wielokierunkowo – zakwaszał i jednocześnie przyczyniał się do odbudowy mikroflory wydzieliny pochwowej. Stosowanie tych preparatów nie tylko wspomaga leczenie, ale także pozwala zapobiegać infekcjom intymnym. W tym celu polecane są wyroby zawierające nie tylko wielocukry i pałeczki kwasu mlekowego, ale przede wszystkim substancje zakwaszające.

Jeśli stosowanie powyższych preparatów nie przynosi ustąpienia objawów infekcji, należy zgłosić się do ginekologa, celem pobrania materiału z pochwy do badania laboratoryjnego.

Jak rozpoznać mieszaną infekcję intymną?

Rozpoznanie mieszanych infekcji intymnych na podstawie samych objawów jest niezwykle trudne. Zarówno w zakażeniach na tle bakteryjnym jak i grzybiczym mogą występować podobne dolegliwości, dlatego wykrycie czynnika odpowiedzialnego za rozwój choroby przy pomocy tzw. szybkich testów na infekcje intymne w warunkach domowych, często nie przynosi dobrych efektów.

Podstawowe znaczenie, z punktu widzenia terapeutycznego, ma wykrycie mikroorganizmów wywołujących stan zapalny okolic intymnych. Do tego celu niezbędne jest pobranie materiału z tylnego sklepienia i ścian pochwy podczas badania ginekologicznego (wykonanie tzw. wymazu). W mieszanej infekcji intymnej za rozwój objawów mogą być odpowiedzialne jednocześnie następujące mikroorganizmy:

• bakterie tlenowe i grzyby (10–18% przypadków),
• bakterie beztlenowe i grzyby (5–18% przypadków),
• bakterie tlenowe i rzęsistek pochwowy (około 8% przypadków),
• bakterie beztlenowe i rzęsistek pochwowy (około 3% przypadków).

Dopiero ocena mikroskopowa preparatu bezpośredniego z izolacją i identyfikacją patologicznych mikroorganizmów daje dobre wyniki leczenia. Cenną informacją może okazać się mała liczba pałeczek kwasu mlekowego lub zupełny ich brak w badanym materiale.

Ponadto, w przebiegu infekcji mieszanych, w których stwierdza się obecność patologicznych tlenowych bakterii w wydzielinie pochwowej może znajdować się również znaczna liczba białych ciałek krwi (leukocytów).

Leczenie przyczynowe mieszanych zakażeń intymnych

Najważniejszym zadaniem ginekologa, który rozpoznał mieszaną infekcję intymną na podstawie wymazu, jest prowadzenie tzw. leczenia skojarzonego. Polega ono na stosowaniu kilku leków o różnym zakresie działania. Wydawane są one z polecenia lekarza:

• lekami z wyboru w infekcjach bakteryjnych są dopochwowe antybiotyki lub chemioterapeutyki;
• w celu zmniejszenia nasilenia objawów tzw. waginozy bakteryjnej nie poleca się stosowania irygacji, żelu pod prysznic oraz środków antyseptycznych lub szamponu podczas kąpieli w wannie;
• w infekcjach z udziałem rzęsistka pochwowego stosuje się metronidazol lub tynidazol. Pacjentki powinny w trakcie leczenia tymi preparatami wstrzymać się od spożywania alkoholu. Należy zalecić również leczenie partnera seksualnego i wstrzemięźliwość seksualną aż do zakończenia podawania leku i ustąpienia objawów infekcji;
• w nawrotowych infekcjach intymnych z udziałem grzybów (4 razy w roku lub częściej) stosuje się leki przeciwgrzybicze;
• u kobiet w okresie pomenopauzalnym rozważa się podawanie niewielkich dawek estrogenów (hormonalna terapia zastępcza).

Leczenie tylko jednego źródła zakażenia jest w przypadku mieszanych zakażeń intymnych zazwyczaj nieskuteczne. Natomiast przywrócenie prawidłowego pH pochwy jest pierwszym krokiem, jaki można podjąć w walce z chorobą.