Infekcje intymne – bakteryjne, wirusowe, grzybicze – jak je rozpoznać i leczyć?

Co jest przyczyną infekcji pochwy i sromu?

Zapalenia pochwy i szyjki macicy należą do najczęstszych przypadków spotykanych w praktyce ginekologicznej obok zapaleń układu moczowego i sromu. Pochwa nie jest środowiskiem jałowym. Jej położenie anatomiczne blisko cewki moczowej i odbytu jest czynnikiem ryzyka nawracających, częstych infekcji intymnych w przypadku, gdy dochodzi do zaburzenia składu prawidłowej flory bakteryjnej.

Ma ona zasadnicze znaczenie w rozwoju zakażeń wstępujących, bowiem zabezpiecza przed namnażaniem szczepów patogennych. Jej głównym składnikiem jest Lactobacillus, czyli pałeczki kwasu mlekowego.

Gdy ich ilość jest prawidłowa, pałeczki kwasu mlekowego hamują wzrost Candida albicans, czyli drożdżaków odpowiedzialnych infekcje grzybicze pochwy, jak również Neisseria gonorrhoeae, wywołujących rzeżączkę. Zmiana stężenia pałeczek kwasu mlekowego powoduje zachwianie prawidłowej flory bakteryjnej i umożliwia rozwój patologicznych drobnoustrojów lub nadmierny rozwój składników fizjologicznej flory, która po przekroczeniu pewnej granicy staje się stanem patologicznym.

W przebiegu zapalenia intymnego pojawia się swędzenie pochwy, nieprzyjemna wydzielina w postaci upławów, często o przykrym zapachu i zmienionym kolorze, pieczenie pochwy i sromu, a także dolegliwości przy oddawaniu moczu. Mogą wystąpić niespecyficzne pobolewania w podbrzuszu, ból podczas stosunku czy niewielkie plamienie między miesiączkami.

Infekcje okolic intymnych powodujące zapalenie pochwy dzielimy na te wywołane przez grzyby, bakterie i wirusy.

To też może Cię zainteresować: Upławy z krwią – co oznacza krew w śluzie z pochwy?

Grzybica pochwy – jak rozpoznać i leczyć?

Grzybica pochwy najczęściej wywołana jest przez Candida albicans. Do objawów infekcji grzybiczej zalicza się świąd, pieczenie oraz zaczerwienienie okolic przedsionka pochwy i sromu. Dodatkowo wymienionym objawom towarzyszą charakterystyczne białe, serowate upławy, przypominające w wyglądzie twarożek. Zmienia się także pH pochwy, które spada poniżej 4,5. Błona śluzowa pochwy jest obrzęknięta i zaczerwieniona.

Zdarza się, że kobiety nie wiedzą, że cierpią na grzybicę pochwy, gdyż infekcja przebiega bezobjawowo. Lekarz diagnozuje ją wówczas podczas standardowego badania ginekologicznego. Potwierdzeniem jest badanie mikroskopowe wydzieliny lub posiew.

Czynnikami sprzyjającymi grzybiczej infekcji okolic intymnych są:

• leczenie antybiotykami z powodu ogólnego stanu zapalnego,
• częsta zmiana partnerów seksualnych,
• cukrzyca,
• choroby upośledzające odporność,
• immunosupresja.

Z uwagi na zmiany zachodzące w organizmie kobiety, wpływające na obniżenie jej odporności, częstym problemem są także grzybicze infekcje intymne w ciąży.

Leczenie grzybicy pochwy nie jest skomplikowane. Stosuje się preparaty przeciwgrzybicze z nystatyną, klotrimazolem, mikonazolem lub ekonazolem. Zazwyczaj występują one w postaci globulek dopochwowych. W aptece można znaleźć również dostępne bez recepty kremy przeciwgrzybicze do stosowania miejscowego na skórę sromu. Stosowanie domowych sposobów na infekcję intymną nie jest zalecane.

Aby chronić się przed nawrotami infekcji grzybiczej, leczeniu powinien być poddany także partner.

Objawy infekcji bakteryjnych

Zazwyczaj jest to niespecyficzne zakażenie bakteryjne pochwy – bacterial vaginosis (BV), czyli tzw. bakteryjna waginoza. Problem jest dość powszechny, ale nawet połowa pacjentek nie ma objawów. Bakteryjne zakażenie pochwy najczęściej rozpoznaje się na zasadzie wykluczeń.

Z infekcją bakteryjną najprawdopodobniej mamy do czynienia wówczas, gdy pacjentka skarży się na upławy o nieprzyjemnym, rybim zapachu, które dodatkowo mają kolor szary lub mleczny (w przypadku BV – pH wydzieliny > 4,5). Po alkalizacji wodorotlenkiem potasu następuje wzmocnienie nieprzyjemnego zapachu i ten prosty test pozwala upewnić się w postawieniu diagnozy. Można wykonać badanie mikroskopowe, w którym widać charakterystyczne komórki „jeżowe”, czyli komórki nabłonka pochwy opłaszczone bakteriami.

Leczenie infekcji bakteryjnej przebiega doustnie lub doustnie i dopochwowo. Pacjentkom podawane są leki z metronidazolem i klindamycyną.

Infekcje wirusowe pochwy– opryszczka i kłykciny kończyste

Do najczęstszych infekcji miejsc intymnych wywołanych przez wirusy w obrębie sromu i pochwy należą:

• opryszczka warg sromowych,
• kłykciny kończyste, zwane również brodawkami płciowymi.

Opryszczka narządów płciowych objawia się pojawieniem w obrębie skóry sromu drobnych pęcherzyków wypełnionych surowiczym płynem oraz sączącymi się drobnymi rankami, którym towarzyszy silny ból. Ponadto może dojść do podwyższenia temperatury ciała oraz do powiększenia węzłów chłonnych pachwinowych.

Wirusowa infekcja pochwy: opryszczka narządów płciowych

Opryszczka waginalna w ciąży, w okresie przedporodowym, jest szczególnie niebezpieczna, gdyż ukończenie ciąży drogą pochwową groziłoby noworodkowi zakażeniem. Dlatego też opryszczka płciowa jest wskazaniem do ukończenia ciąży cięciem cesarskim. Lekiem pierwszego rzutu podawanym w leczeniu opryszczki narządów płciowych jest acyklowir, podawany zazwyczaj doustnie. Jest on także składnikiem preparatów dostępnych w formie kremu, który można stosować na zmienioną skórę sromu.

Wirusowe infekcja intymna : kłykciny kończyste

Kłykciny kończyste to wyrośla w wyglądzie przypominające brodawki, pojawiające się najczęściej na sromie i w okolicy odbytu. Mogą występować również w pochwie i – rzadziej – na szyjce macicy. Wywołane przez HPV (wirus brodawczaka ludzkiego), mogą urosnąć do rozmiarów imitujących raka odbytu, jeśli znajdują się w okolicy analnej. Różnicuje się je także ze zmianami skórnymi występującymi w kile, która obecnie wraca i coraz częściej spotyka się pacjentów zakażonych krętkiem bladym.

Jak zapobiegać infekcjom intymnym?

W profilaktyce zakażenia narządów intymnych do dyspozycji mamy wiele probiotyków, zarówno do stosowania doustnego, jak i dopochwowego, dzięki którym możemy zapobiec rozwojowi uciążliwych problemów intymnych. Mają one za zadanie odbudować florę bakteryjną pochwy po leczeniu zakażeń intymnych i po antybiotykoterapii stosowanej przy leczeniu infekcji ogólnych.

Wyjałowiona pochwa jest znakomitym siedliskiem dla bakterii, dlatego należy zwrócić uwagę na osłonę nie tylko przewodu pokarmowego, ale również pochwy przy długotrwałym stosowaniu leków przeciwbakteryjnych. Preparaty te są dostępne bez recepty.

Obecnie na rynku pojawiają się preparaty, które mają pomóc w samodzielnym diagnozowaniu stanów zapalnych narządów płciowych, a opierają się głównie na różnicowaniu ich pod względem pH. Jest to test przydatny do użytku domowego, ale należy pamiętać, że ostateczną diagnozę stawia lekarz, który ma doświadczenie i potrzebną wiedzę, by zdecydować co na infekcję intymną w danym przypadku należy zastosować.

Szczególne znaczenie ma to w przypadku nawracających infekcji intymnych, które niejednokrotnie stanowią problem dla pacjentki. Nieleczone, mogą prowadzić nawet do niepłodności, dlatego nie jest to błahy problem.