Guzek w pochwie – przyczyny wyczuwalnego zgrubienia na ściance pochwy

Guzek, grudka w miejscu intymnym – objaw choroby pochwy?

Każdy z nas powinien dokładnie znać swoje ciało, aby łatwo i szybko móc wyszukać wszelkie patologie. Wszyscy wiemy, jak wygląda i jaka jest w dotyku nasza dłoń czy stopa. Wiele kobiet natomiast wstydzi się skorzystać z lusterka, aby uwidocznić swoje narządy płciowe lub wsunąć palce w pochwę, aby poznać lepiej swoją anatomię. Czasem jednak, np. kiedy podczas higieny intymnej, pacjentka zdecyduje się na samobadanie, może wykryć wyczuwalny guzek na ściance pochwy. Zmiana opisywana jest jako kulka, gulka czy po prostu zgrubienie w pochwie.

Choć tego typu uwypuklenie może wzbudzać niepokój, często okazuje się, że nie ma powodu do obaw, gdyż wątpliwości wynikają jedynie z nieznajomości budowy własnego ciała. Narośl mylnie uznawana za objaw choroby pochwy bywa bowiem szyjką macicy. Pamiętajmy, że ta część macicy wystaje lekko w kierunku pochwy.

Kolejną ciekawostką anatomiczną jest graniczenie ze sobą ściany pochwy i ściany odbytnicy. Masy kałowe znajdujące się w drugiej z nich mogą być wyczuwane jako guzek w tylnej części pochwy. Warto wówczas sprawdzić, czy jest on przesuwalny pod palcem i czy podczas tych ruchów kobieta odczuwa potrzebę oddania stolca.

Co jest przyczyną wyczuwalnego guzka w pochwie?

Chociaż zgrubienie pod skórą w okolicach dróg rodnych nie zawsze wskazuje na patologię, wyczucie guzka w pochwie powinno objawem, skłaniającym do szybkiej wizyty u lekarza ginekologa, niezależnie czy zmiana występuje po prawe czy lewej stronie, na przedniej czy tylnej ścianie pochwy. Bardzo ważne jest jednak odpowiednie rozróżnienie. Pacjentki często mają bowiem problemy z posługiwaniem się fachowym nazewnictwem medycznym i to, co określają jako guz, może być tak naprawdę grudką.

Grudki na pochwie mogą wiązać się z reakcją alergiczną, np. na środki do prania czy higieny intymnej. To także potencjalny objaw infekcji intymnych – od grzybicy pochwy przez zakażenia bakteryjne (np. bakteryjna waginoza) do pierwotniakowych (np. rzęsistkowica). Mogą one spowodować wystąpienie grudek, ale z reguły nie guzka czy guza. Ich podstawowym objawem jest natomiast zmiana charakteru wydzieliny pochwowej, intensywny świąd i zaczerwienienie oraz obrzęk warg sromowych.

Przyczyną występowania zmiany określanej jako guz (choć jest to najczęściej grudka), która z upływem czasu przekształca się w owrzodzenie, bywa kiła. Po infekcji w miejscu wniknięcia patogenu przez nienaruszoną błonę śluzową lub z mikrourazami powstałymi wskutek tarcia, np. podczas stosunku seksualnego, powstaje tzw. zmiana pierwotna. Ze względu na anatomię kobiety, najczęściej jest to guzek na wargach sromowych czy szyjce macicy, choć oczywiście może wystąpić również w pochwie.

Zapalenie gruczołu Bartholina – guzek na wargach sromowych

Parzyste gruczoły Bartholina, czyli gruczoły przedsionkowe większe, są zlokalizowane wewnątrz warg sromowych mniejszych przy ujściu pochwy. Odpowiadają one za produkcje dużych ilości śluzu, warunkujących odpowiednie nawilżenie pochwy podczas podniecenia seksualnego. Ze względu na bliską odległość sromu i odbytu, patogenne bakterie jelitowe mogą łatwo przemieszczać się w kierunku pochwy. Sprzyja to kolonizacji, m.in. gruczołów Bartholina, przez drobnoustroje, np. bakterię Escherichia coli, co skutkuje wystąpieniem stanu zapalnego. Obrzęk okolic gruczołu nim spowodowany odpowiada z kolei za blokadę ujścia gruczołów i gromadzenie się wydzieliny wewnątrz, bez możliwości odpływu. Dochodzi do jej nadkażenia i wytworzenia się ropnia na sromie.

Wyczuwalny jest wówczas nawet kilkucentymetrowy, bolesny guz w okolicy ujścia pochwy, który uniemożliwia pacjentce normalne funkcjonowanie, zwłaszcza siadanie i chodzenie. Czasem zdarza się, że samoistnie dojdzie do jego pęknięcia, częściej natomiast niezbędna okazuje się interwencja chirurgiczna polegająca na nacięciu ropnia i ewakuacji zakażonej treści.

Czy zgrubienie w pochwie to rak?

Obecność guza w pochwie niestety może być także objawem rozwijającego się nowotworu. Guzy złośliwe pochwy dotyczą głównie kobiet po 60. roku życia. Wykrycie zmian przedrakowych jest bardzo trudne, ponieważ nie wywołują one żadnych objawów, a wynik badania cytologicznego, w przypadku braku przerzutów do szyjki macicy, jest prawidłowy. Najczęściej pierwszym niepokojącym symptomem guza jest krwawienie z dróg rodnych. Nowotwór może mieć formę endofityczną, drążącą lub egzofityczną, przyjmującą postać wyczuwalnego zgrubienia, które ma tendencję do krwawienia.

Pamiętajmy, że nowotwór pochwy może dotyczyć także małych dziewczynek. Wśród nich najczęstszą zmianą jest mięsak groniasty, który w aż 90 proc. przypadków występuje poniżej 5. roku życia. Tu także pierwszym objawem jest najczęściej krwawienie z pochwy, ale ma on także tendencję do tworzenia szybko rosnących, polipowatych zmian przypominających grona, które szybko zaczynają wystawać z pochwy.

Badanie pochwy – jak rozpoznać zmiany na narządach rodnych?

Jak już wspomniano, wyczucie guzka w pochwie czy narośli prze wejściu do pochwy, jest niepokojącym sygnałem, który wymaga wdrożenia szerszej diagnostyki. Pierwszym krokiem jest zebranie dokładnego wywiadu i badanie wziernikiem podczas wizyty u ginekologa. Lekarz jest wówczas w stanie dokładnie obejrzeć zmianę, ustalić jej lokalizację i stwierdzić, czy towarzyszy jej stan zapalny.

W wybranych przypadkach kolejnym krokiem diagnostycznym jest wykonanie biopsji lub wycięcie całej zmiany i przekazanie jej do oceny histopatologicznej. Badanie pozwala dokładnie ocenić, jakie komórki wchodzą w skład guzka. Przy podejrzeniu nowotworu dróg rodnych, zleca się także badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny, aby określić stopień rozsiewu zmian i zajęcia narządów wewnętrznych.