Dysplazja piersi - co oznaczają zmiany dysplastyczne piersi?

Czym jest dysplazja piersi?

Dysplazja jest to pośredni stan między rozrostem komórek a nowotworem. Dysplazja nie jest rakiem. Definiowana jest jako nienaciekająca i łagodna zmiana. Dysplazja sutka niezwykle rzadko transformuje się w raka piersi. Zmiany dysplastyczne w piersiach nie dają przerzutów, ich obraz mikroskopowy może sugerować zmianę złośliwą.

Co wywołuje zmiany dysplastyczne piersi?

Dysplazja może być wywołana wieloma czynnikami, np.:

• mechanicznymi,
• chemicznymi,
• wirusowymi lub bakteryjnymi,
• substancjami toksycznymi itp.

Zmiany dysplastyczne piersi a rak piersi

W przypadku gruczołu piersiowego, zmiany dysplastyczne (dysplazje) to łagodne zmiany rozrostowe bądź zanikowe, które nie ulegają transformacji nowotworowej. To nowotwory niezłośliwe, których częstość występowania rośnie wraz z wiekiem kobiety. Mimo wszystko, jeśli kobieta wyczuwa jakąkolwiek nową zmianę podczas samobadania piersi, powinna skonsultować to z lekarzem. Łagodne zmiany dysplastyczne mogą czasem towarzyszyć nowotworom złośliwym.

Najczęściej spotykane są zmiany dysplastyczne łagodne. Szacuje się, że stanowią one nawet do 90-95% dysplazji piersi. Nie wiążą się one z podwyższeniem ryzyka zachorowania na raka sutka. W zmienionym dysplastycznie gruczole możliwe jest jednak powstanie ogniska nowotworu, które w tym przypadku jest trudniejsze do wykrycia.

Dysplazja sutka – przyczyny

W przeciwieństwie do zmian dysplastycznych w obrębie szyjki macicy, dysplazja gruczołu sutkowego nie jest groźną zmianą i nie powinna wywoływać niepokoju. Dysplazja piersi to inaczej choroba włóknisto-torbielowata. Zmiany dysplastyczne w tej lokalizacji są nowotworami niezłośliwymi, które dotyczą nawet połowy kobiet w wieku okołomenopauzalnym i starszych.

Wynikają przeważnie z zaburzeń hormonalnych i obejmują łagodne zmiany dysplastyczne rozrostowe i zanikowe. Do najczęstszych zaliczamy torbiele sutka, które wynikają z rozrostu i zwłóknienia przewodów gruczołu.

Zmiany dysplastyczne tworzą niekiedy liczne zgrubienia w obrębie piersi i mogą być bolesne przy palpacji, jednak nie powodują one ryzyka powstania nowotworu. Zdarza się jednak, że obok zmian włóknisto-torbielowatych rozwija się rak sutka, dlatego warto poddawać się badaniom profilaktycznym.

Diagnostyka dysplazji piersi

Jakie badania wykonać, żeby zdiagnozować zmiany dysplastyczne piersi? Możliwe są dwa metody rozpoznawania dysplazji:

• ultrasonografia piersi - u kobiet do 35. roku życia,
• mammografia - u kobiet powyżej 35. roku życia.

Mammografia a zmiany dysplastyczne piersi

Mammografia jest o tyle bardziej przydatna u kobiet po menopauzie, ponieważ ich piersi mają większą zawartość tkanki tłuszczowej, która jest dobrze przepuszczalna dla promieni rentgenowskich stosowanych podczas tego badania. Zaleca się, aby kobiety po 50. roku życia poddawały się co roku tym przesiewowym badaniom.

W przypadku pań z pozytywnym wywiadem w kierunku raka piersi (nowotwór u matki lub babci), coroczne badania obejmują już panie po 45. roku życia.

USG piersi w diagnostyce zmian dysplastycznych piersi

U kobiet młodszych, z tzw. gęstą strukturą piersi i silnie rozwiniętą tkanką gruczołową, lepszą opcją jest ultrasonografia. Dodatkowo pomaga ona odróżnić zmiany lite od torbielowatych i ocenia drożność i morfologię przewodów mlecznych. Jest to tania, jednak skuteczna metoda przesiewowa. Co więcej, nie naraża kobietę na promieniowanie rentgenowskie, dlatego mogą się jej poddać także kobiety ciężarne.

W przypadku jakichkolwiek podejrzeń, każda zmiana dysplastyczna jest poddawana biopsji piersi i badaniom cytoonkologicznym.

Czy zmiany dysplastyczne piersi trzeba leczyć?

Leczenie dysplazji piersi nie jest konieczne. Jeżeli zmiany dysplastyczne wynikają z zaburzeń endokrynologicznych, należy dążyć do regulacji gospodarki hormonalnej.

W zależności od przyczyny, stosuje się inne leczenie farmakologiczne:

• Bromokryptyna obniża stężenie prolaktyny, co jest pomocne w leczeniu hiperprolaktynemii,
• danazol hamuje wydzielanie gonadotropin, co obniża poziom estrogenów i progesteronu. Estrogeny przyczyniają się do rozplemu przewodów gruczołów sutkowych. Obniżenie ich stężenia skutkuje zmniejszeniem zmian rozrostowych sutka i mniejszą bolesnością przy palpacji.