Brązowe upławy – przyczyny, diagnostyka, leczenie

Brązowe upławy i plamienia przed okresem

Brązowe upławy na bieliźnie mogą być przyczyną zaburzeń hormonalnych. Jeżeli obecne są plamienia przed miesiączką, może to wynikać np. z niedoboru progesteronu. Najczęściej jest to związane z niewydolnością ciałka żółtego. Ciałko żółte jest pozostałością po pękniętym w trakcie owulacji pęcherzyku Graafa. Produkuje ono progesteron, mający za zadanie podtrzymać ewentualną ciążę. Jeżeli nie dojdzie do zapłodnienia, ciałko żółte degeneruje, stężenie progesteronu spada i pojawia się krwawienie miesięczne. To właśnie spadek progesteronu odpowiada za wystąpienie miesiączki.

Dlatego w sytuacji, kiedy jest go od początku mało w danym cyklu miesiączkowym, mogą pojawić się plamienia bądź brunatne, brązowe upławy przed miesiączką. Taki cykl jest bardzo często bezowulacyjny.

To też może Cię zainteresować: Upławy z krwią – co oznacza krew w śluzie z pochwy?

Brązowa wydzielina z pochwy a wahania hormonów

Także hiperprolaktynemia może powodować zaburzenia cyklu o różnym charakterze. Jest to stan, w którym w którym stwierdza się zwiększone stężenie prolaktyny – hormonu wytwarzanego przez przysadkę mózgową. Hormon ten produkowany w nadmiarze może powodować niepłodność.

Cykle miesiączkowe mogą być dłuższe lub całkowicie zaniknąć, a plamienia będą skąpe. Czasem pojawia się tylko brązowa wydzielina z pochwy. Dodatkowym, częstym objawem hiperprolaktynemii jest mlekotok z brodawek piersiowych. Przyczyny patologicznej hiperprolaktynemii to mi.in:

• stosowanie leków zmniejszających stężenie dopaminy – inhibitora prolaktyny (głównie leki neuroleptyczne, leki stosowane w chorobie Parkinsona);
• guzy przysadki (gruczolaki wydzielające prolaktynę – prolactinoma);
• guzy okolicy podwzgórzowo-przysadkowej uciskające przysadkę;
• zespół pustego siodła;
• pozaprzysadkowe wydzielanie prolaktyny (np. przez niektóre raki płuc).

Przeczytaj: Krostki na wargach sromowych – co to za choroba?

Brązowe plamienia po tabletkach antykoncepcyjnych

Skąpe plamienia miesiączkowe charakterystyczne są też dla większości tabletek antykoncepcyjnych. U kobiet przyjmujących pigułki miesiączka jest najczęściej krótka, zdecydowanie mniej bolesna niż w cyklach naturalnych oraz mniej obfita – w postaci plamień, brązowych upławów.

Jakkolwiek w trakcie przyjmowania dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych cykle są bardzo regularne, tak w przypadku stosowania tzw. minipigułki, czyli tabletce opartej tylko na samym progestagenie, mogą pojawić się też plamienia, brązowe upławy w środku cyklu.

Czytaj również: Krwawienie owulacyjne – plamienie podczas owulacji

Brązowe upławy po miesiączce

Brązowe upławy, których pojawienia się nie można jednoznacznie powiązać z fazą cyklu, mogą być spowodowane szeregiem zaburzeń:

• infekcje, choroby przenoszone drogą płciową;
• nadżerka szyjki macicy;
• polipy w jamie macicy lub polipy szyjki macicy;
• mięśniaki;
• urazy dróg rodnych, otarcia warg sromowych.

Brązowe upławy a choroby weneryczne

W przypadku chorób wenerycznych, dodatkowymi objawami, oprócz brązowych upławów, może być:

• nieprzyjemny zapach wydzieliny z pochwy;
• zmiana koloru upławów;
• świąd pochwy, sromu i warg sromowych;
• pieczenie warg sromowych;
• ból podczas współżycia i/lub oddawania moczu;
• zmiany na narządach płciowych – owrzodzenia, krosty itp.

Brązowe upławy z pochwy a polipy i mięśniaki

Polipy i mięśniaki to kolejne możliwe przyczyny brązowych upławów. Można je rozpoznawać na podstawie obrazu w USG, natomiast na ostateczne rozpoznanie pozwala dopiero histeroskopia. W obrazie USG polipy i mięśniaki podśluzówkowe wyglądają dość podobnie, dlatego łatwo je pomylić. Obie struktury są hiperechogenne (o obrazie jaśniejszym od reszty macicy). Histeroskopia umożliwia też na usunięcie polipów i mięśniaków. Jest to badanie polegające na wprowadzeniu narzędzia optycznego (histeroskopu) do jamy macicy przez kanał szyjki macicy. Histeroskop pozwala na dokładną ocenę błony śluzowej; w przypadku potwierdzenia polipów czy też mięśniaków również przez kanał szyjki macicy można wprowadzić narzędzia służące do wycięcia nieprawidłowości anatomicznych.

Zdarza się, że pacjentki zgłaszają brązowe upławy po histeroskopii. Dzieje się tak dlatego, że plamienia tego typu mogą być następstwem urazów, otarć dróg rodnych lub warg sromowych, a także występować we wczesnym okresie po operacjach ginekologicznych.

Sprawdź też: Co oznacza nieprzyjemny zapach z pochwy?

Czy brązowe upławy mogą być objawem raka?

Brązowe upławy mogą być też spowodowane poważnymi stanami – nowotworami narządów płciowych. Brązowe upławy, plamienia, krwawienia – acykliczne, niezwiązane z miesiączką mogą występować najczęściej w przebiegu raka szyjki macicy oraz raka endometrium (błony śluzowej macicy). Rak szyjki macicy jest spowodowany infekcją wirusa brodawczaka ludzkiego, zwykle podtypami HPV 16 i HPV 18. Są to wirusy onkogenne, których przetrwała infekcja w komórkach nabłonka szyjki macicy może powodować zmiany w genomie komórki. Istnieje profilaktyka raka szyjki macicy w postaci cytologii – wymazów cytologicznych z kanału i tarczy szyjki macicy, jednak odsetek kobiet, które zgłaszają się na badanie jest niesatysfakcjonujący. W związku z tym, raka szyjki macicy wykrywa się w jego zaawansowanych stadiach, co stawia Polskę na odległym miejscu w Europie jeśli chodzi o rozpoznawalność jak i skuteczność leczenia raka szyjki macicy.

Brązowe upławy, plamienia, mogą też być objawem raka endometrium. Jest to nowotwór występujący przeważnie u kobiet po menopauzie i starszych. W przypadku raka endometrium nie ma przesiewowego badania, które wykrywałoby go na wczesnym etapie rozwoju, dlatego najlepszym sposobem zapobiegania są regularne kontrolne badania ginekologiczne (najlepiej coroczne).