Bolesna owulacja – przyczyny, objawy i sposoby leczenia

Czym jest owulacja i ile trwa?

Owulacją nazywamy proces, który polega na uwolnieniu z pęcherzyka Graafa pojedynczej komórki jajowej. Aby doszło do pęknięcia pęcherzyka niezbędne jest działanie hormonów, których regulacja odbywa się na drodze sprzężeń zwrotnych. Oznacza to, iż nadrzędny organ wydzielania wewnętrznego, czyli podwzgórze stymuluje przysadkę, a ta pobudzają jajniki.

Owulacja, a właściwie okres okołoowulacyjny to dosyć krótki proces, trwający około 24 godzin. Przypada na 14 dzień cyklu przy regularnym 28-dniowym cyklu menstruacyjnym. Za uwolnienie komórki jajowej z pęcherzyka jajnikowego odpowiedzialne są dwa podstawowe hormony FSH (hormon folikulotropowy) i LH (hormon luteinizujący). Pierwszy z nich wpływa na dojrzewanie komórki jajowej.

Ponadto pęcherzyk jajnikowy (pęcherzyk Graafa) także cechuje aktywność hormonalna. Wydziela on estrogeny, które z kolei na drodze tzw. sprzężenia zwrotnego dodatniego pobudzają wydzielanie wspomnianych hormonów FSH i LH. Mechanizm działania tego sprzężenia to prosty algorytm, im więcej estrogenów, tym wyższe stężenie gonadotropin – FSH i LH.

Okres przedowulacyjny charakteryzuje się tak zwanym pikiem LH. Na około 24 godziny przed owulacją stężenie tego hormonu jest nieporównywalnie wysokie. To właśnie LH jest bezpośrednim czynnikiem wyzwalającym proces uwolnienia komórki jajowej.

Zachęcamy do odwiedzenia naszego kalkulatora dni płodnych i owulacji.

Przyczyny bolesnego jajeczkowania

Przyczyną bólu podczas owulacji jest niewielkie krwawienie z jajnika towarzyszące jajeczkowaniu (uwolnieniu komórki jajowej). Krew, która wydostaje się do jamy brzusznej podrażnia jej ścianę, a także zawarte w niej zakończenia nerwowe, wywołując dolegliwości bólowe. Nasilenie bólu jest zmienne osobniczo. Zależy od progu bólu kobiety.

Ból owulacyjny nie powinien być powodem do niepokoju, aczkolwiek istnieją stany kliniczne, które zwiększają ryzyko do występowania bolesnych owulacji, np. zespół policystycznych jajników.

Aby wykluczyć chorobową przyczynę bólu owulacyjnego bardzo ważne jest prowadzenie skrupulatnych obserwacji przez pacjentkę. Powinna zapisywać czas trwania kolejnych miesiączek, a także zaznaczać dzień przypadający na owulację, tożsamy z odczuwanym bólem w podbrzuszu. Lekarz ponadto zleci wykonanie badań laboratoryjnych oraz obrazowych. To pozwoli na wykluczenie innych przyczyn bólu owulacyjnego.

Czytaj również: Faza lutealna – co to? Objawy, kiedy występuje, ile trwa?

Jak rozpoznać bolesne owulacje?

Niektóre kobiety zgłaszają występowanie bólu owulacyjnego w połowie cyklu menstruacyjnego, przypadającego na okres owulacji. Rzadko kiedy wiąże się z poważnymi następstwami i jest symptomem nieprawidłowości.

Charakter bólu w czasie owulacji:

• ostry początek;
• średnie natężenie dolegliwości bólowych (czasami dolegliwości są na tyle nasilone, że mogą przypominać ostre zapalenie wyrostka robaczkowego, zwłaszcza, gdy ból jest zlokalizowany w prawym dole biodrowym);
• początkowo kłujący, następnie tępy, ból może pojawić się podczas współżycia, czy po dużej aktywności fizycznej;
• odczuwany w okolicy podbrzusza, częściej po stronie prawej;
• zdarza się, iż dolegliwościom bólowym towarzyszy niewielkie plamienie;
• czas trwania dolegliwości to zazwyczaj 6–8 godzin, aczkolwiek są kobiety, które doświadczają bólu owulacyjnego trwającego nawet 2 doby, bóle owulacyjne mogą towarzyszyć każdej owulacji, ale zdecydowanie częściej pojawiają się co 3 lub 4 cykl.

Jak leczyć ból podczas owulacji?

W przypadku wystąpienia bólu owulacyjnego dolegliwości bardzo ważne jest dostarczenie odpowiednio dużej ilości płynów.

Ulgę mogą przynieść gorące kąpiele. Wskazy jest odpoczynek, unikanie sytuacji wyzwalających stres.

Ostatecznie można stosować leczenie preparatami działającymi rozkurczowo i przeciwbólowo. W pierwszej kolejności można przyjąć paracetamol lub ibuprofen.