Bóle piersi – co jest najczęstszą przyczyną bolesnych piersi?

Ból piersi przy dotyku

Dolegliwości ze strony piersi – ból, obrzęk, tkliwość określane są w terminologii medycznej jako mastalgia. Bolesne piersi to powszechny problem, który dotyczy nawet 80 proc. kobiet. Z zebranych danych wynika, że blisko 30 proc. z nich cierpi na częste bóle piersi, które pojawiają się cyklicznie i utrzymują nawet 5 dni w miesiącu. Przyczyna mastalgii nie jest do końca znana. Może być bardzo błaha i wynikać np. ze źle dobranej bielizny. Większość dolegliwości bólowych nie oznacza rozwoju procesu patologicznego, ale jest wykładnikiem naturalnych przemian w organizmie kobiety, bardzo często zsynchronizowanych z fazą cyklu menstruacyjnego.

Bywa jednak, że ból w piersi jest objawem zaburzeń gospodarki hormonalnej, a nawet obecności choroby nowotworowej. Dużego znaczenia nabiera w tym przypadku obserwacja piersi połączona z samobadaniem. Ustalenie przyczyn bólu jest istotne z punktu widzenia profilaktyki raka piersi, ale także ma na celu złagodzenie dyskomfortu, co w dużym stopniu poprawia jakość życia.

W okresie młodzieńczym przyczyną bólu jest rozrost tkanki gruczołowej. Natomiast okres okołomenopauzalny to czas stopniowej atrofii (zmniejszanie objętości) tkanek na skutek wygasania czynności wydzielniczej jajników i drastycznego spadku stężenia estrogenów i progesteronu.

Czytaj również: Ból pod piersiami – co może oznaczać?

Ból piersi przed miesiączką

Charakterystyczny jest zwłaszcza ból piersi przed miesiączką. To część zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Przykre dolegliwości w postaci bólu, obrzęku, uczucia ściągnięcia i ciężkości są wynikiem cyklicznych zmian hormonalnych. Faza lutealna wiąże się z dominacją progesteronu, który odpowiada m.in. za zatrzymanie wody w organizmie, w tym także w tkance gruczołowej.

Piersi nie tylko stają się obolałe, ale obrzęknięte i twarde. Mastalgia w przypadku PMS to tępy, zwykle rozlany ból, który pojawia się bezpośrednio przed miesiączką i ustępuje samoistnie po wystąpieniu krwawienia. Dolegliwości bólowe mogą ograniczać codzienną aktywność fizyczną, powodują u niektórych kobiet nadmierne rozdrażnienie, u innych obniżenie nastroju łącznie ze stanami depresyjnymi.

Leczenie bólu piersi przed okresem powinno być dostosowane indywidualnie. Symptomy doskonale niweluje dobrze dobrana doustna antykoncepcja hormonalna. Ale ta forma terapii obarczona jest szeregiem działań niepożądanych, w związku z tym nie każda kobieta może stosować takie leki. W aptekach dostępne są bezpieczne preparaty roślinne, które pozwalają pozbyć się nadmiaru wody z organizmu, a tym samym eliminują nieprzyjemne objawy.

Aby zmniejszyć ryzyko pojawienia się dyskomfortu w obrębie piersi w kolejnym cyklu warto zbilansować dietę. Zaleca się ograniczenie spożycia nadmiernej ilości soli, kofeiny i alkoholu, a zwiększenie podaży artykułów bogatych w witaminy z grupy A, B i E.

Przeczytaj więcej na temat: Niski progesteron – leczenie, objawy, skutki

Ból piersi w ciąży

Dolegliwości bólowe w ciąży są stosunkowo częstą przypadłością. Zwykle pierwsze objawy zaczynają się około 5 tygodnia. To właśnie obrzmiałe i bardziej wrażliwe piersi mogą być pierwszym sygnałem świadczącym o ciąży. Za uczucie dyskomfortu odpowiadają zmiany hormonalne, przede wszystkim zwiększone stężenie progesteronu.

Z kolei ból piersi po porodzie rozpoznaje się nawet u co trzeciej mamy. Przyczyną jest zapalenie gruczołów mlecznych, co manifestuje się między innymi obrzękiem piersi, który wynika z zatkania kanalików mlecznych. Towarzyszy mu zaczerwienienie, a także nadwrażliwość na dotyk. Przyczyną laktacyjnego bólu piersi jest niedobór oksytocyny, która jest odpowiedzialna za przesuwanie mleka wzdłuż kanalików mlecznych. Największą ulgę przynosi jak najczęstsze odciąganie pokarmu. Pomocny może okazać się popularny, domowy sposób na ból piersi – okłady z liści kapusty. Brak poprawy jest wskazaniem do konsultacji lekarskiej. Zazwyczaj niezbędna będzie antybiotykoterapia.

Mastopatia – bolesne, obrzmiałe i twarde piersi

Termin mastopatia jest określeniem dla różnego rodzaju łagodnych zmian w obrębie piersi, obejmujących nadmierny rozrost tkanek, jak i ich zanik. Jak podpowiada nazwa (choroba włóknisto-torbielowata) zmiany te obejmują:

• powstawanie torbieli,
• tworzeni się zmian włóknisto-szklistych,
• nadmiernego rozrostu gruczołów i tkanki łącznej.

Przyczyną dolegliwości jest zaburzenie stosunku progesteronu do estrogenów. Zbyt niskie stężenie pierwszego z hormonów może powodować wymienione objawy. Piersi mastopatyczne to z reguły problem kobiet w wieku około 40 lat. Po menopauzie zmiany w piersiach wycofują się, co przekłada się na wyeliminowanie bólu. Diagnostyka piersi mastopatycznych polega na wykonaniu szeregu specjalistycznych badań, m.in. USG, mammografii, oznaczeniu stężenia hormonów.

Torbiele w piersiach

Boląca pierś to także objaw torbieli. Są to zbiorniki płynu, nazywane zamiennie cystami. Zazwyczaj problem ten dotyczy kobiet w przedziale 30–50 lat. Bóle piersi pojawiają się w przypadku dużych torbieli. Wówczas dolegliwości bólowe mogą nawet promieniować do dołu pachowego. Czasami torbiele są niewielkie i przy badaniu palpacyjnym wyczuwane jako małe, twarde guzki. Rozpoznanie tych zmian ustala się na podstawie badania ultrasonograficznego lub mammograficznego. Czasami konieczne jest wykonanie biopsji cienkoigłowej.

Najczęściej występuje do kilku zmian w tej samej piersi i czasami można stwierdzić je również w drugiej, jednak rozmiar wystarczający do ich wybadania osiąga, w przeważającej większości przypadków, tylko jedna torbiel.

Co najważniejsze, torbiele są:

• przesuwalne względem podłoża,
• gładkie w swoich obrysach,
• niekiedy miękkie w dotyku,
• można je porównać do bąbelków wypełnionych płynem.

Bolesne zmiany w piersiach – czy to rak?

Zdarza się, że przyczyną bolesnych piersi są patologiczne zmiany. Jedną z częstszych jest gruczolakowłókniak. To nowotwór łagodny, w przebiegu którego tworzą się twarde guzki o gładkiej powierzchni i wielkości nawet małej cytryny. Najczęściej pojawiają się u młodych kobiet przed 30. roku życia i są konsekwencją nadmiernego rozrostu tkanki gruczołowej i włóknistej. Zmiany te rzadko powodują ból piersi. Aby rozpoznać gruczolakowłókniaka niezbędne jest przeprowadzenie badania USG, czasami konieczna jest biopsja która pomaga w zidentyfikowaniu komórek nowotworowych.

U starszych kobiet wzrasta ryzyko pojawienia się zmian złośliwych, czyli raka piersi. Dlatego też każdą zmianę w piersi, bez względu na to czy jest bolesna, należy uważnie obserwować i skonsultować z lekarzem, aby nie przeoczyć początku rozwoju raka piersi.

Symptomy, które powinny zaniepokoić każdą kobietę to:

• krwista lub ropna wydzielina z brodawki sutkowej;
• wykładniki stanu zapalnego: obrzęk, zaczerwienienie, nadmierne ucieplenie (pierś jest gorąca), gorączka;
• skórka pomarańczowa;
• wciągnięcie brodawki sutkowej;
• powiększenie regionalnych węzłów chłonnych, najczęściej pachowych.

Leczenie i domowe sposoby na ból piersi

W leczeniu bólu można doraźnie wykorzystać leki przeciwbólowe, np. paracetamol. Pomocne mogą okazać się ziołowe preparaty usuwające nadmiar wody z organizmu. Leczeniem wspomagającym są preparaty moczopędne, a także suplementy witaminowe (witaminy A, E). Zaleca się ograniczenie soli w diecie, wyeliminowanie kofeiny i alkoholu, zastąpienie kawy i mocnej herbaty wodą mineralną.

Torbiele piersi ze względu na swoją niewielką szkodliwość w zasadzie nie wymagają leczenia. Znaczna ich większość pozostaje niewykryta i niema pod względem objawów aż do końca życia co dowodzi ich łagodności.

Część zmian może wymagać leczenia hormonalnego, co jest obarczone jest ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych.