Ból prawego jajnika – przyczyny, diagnostyka, leczenie

Dlaczego boli prawy jajnik?

Częstsza prawostronna lokalizacja bólu jajnika wynika z anatomicznej asymetrii pomiędzy prawą i lewą częścią ciała. Lewa żyła jajnikowa uchodzi pod wyższym ciśnieniem do lewej żyły nerkowej, natomiast prawa bezpośrednio do żyły głównej dolnej. W związku z tym drenaż krwi po stronie lewej przebiega wolniej.

To z kolei ma swoje przełożenie na owulację. Uwolnienie komórki jajowej po stronie lewej przebiega wolniej, w związku z tym do owulacji częściej dochodzi w prawym jajniku. Z obserwacji wynika, że poziomy hormonów tj. estradiolu i testosteronu, także są wyższe po prawej stronie, co dodatkowo wyjaśnia częstszą prawostronną lokalizację dolegliwości.

To też może Cię zainteresować: Estradiol – normy u kobiet i mężczyzn

Czy kłucie i ból w prawym jajniku to ból owulacyjny?

Za ból prawego jajnika odpowiadają przede wszystkim procesy fizjologiczne zachodzące podczas cyklu menstruacyjnego. Najczęstszą przyczyną bólu prawego jajnika jest owulacja, u pacjentek regularnie miesiączkujących przypadająca na 14 dzień 28-dniowego cyklu. Terminem owulacja określamy moment pęknięcia pęcherzyka Graafa i uwolnienie dojrzałej komórki jajowej.W kolejnym etapie komórka jest wychwytywana przez anatomiczne zakończenia jajowodów zwane strzępkami.

Ból owulacyjny jest stosunkowo prosty w rozpoznaniu. Dolegliwości, a właściwie dyskomfort, trwa krótko, zwykle 2–3 dni, po czym objawy samoistnie ustępują. Leczenie w takim przypadku jest głównie objawowe. Tabletki przeciwbólowe dostępne bez recepty nie powinny być nadużywane, aczkolwiek u kobiet z niskim progiem bólowym mogą okazać się niezbędne. Dla złagodzenia dolegliwości wskazane są ciepłe kąpiele czy odpowiednie nawodnienie organizmu.

Warto nadmienić, że dolegliwości bólowe mogą zwiastować ciążę, aczkolwiek długo utrzymujące się symptomy powinny być powodem konsultacji ginekologicznej, gdyż mogą oznaczać stan odklejenia się łożyska.

Przeczytaj: Torbiel w zatoce, jak leczyć torbiele zatok?

Choroby jajnika powodujące ból

Jeżeli eliminacja fizjologicznych przyczyn nie pomaga w ustaleniu rozpoznania, należy podejrzewać procesy chorobowe. W takim przypadku niezwykle istotne jest szczegółowe zebranie wywiadu z pacjentem. Ważne, aby ustalić czy ból promieniuje do okolicznych tkanek, czy występują objawy współtowarzyszące tj. gorączka, nudności i wymioty. Lekarz powinien wykonać badania dodatkowe, laboratoryjne i obrazowe. Zazwyczaj w początkowym etapie wystarczy USG.

Ból w prawym jajniku może oznaczać różne choroby w obrębie dróg rodnych.

• Endometrioza – czyli migracja błony śluzowej macicy poza jej fizjologiczną lokalizację. Ból jajników nie należy do objawów patognomonicznych, zwykle uwagę zwracają problemy z zajściem w ciążę czy bolesne stosunki płciowe.
• Torbiel jajnika – w tym przypadku ból nie wynika z choroby podstawowej, ale z tzw. efektu masy. Zmiana zwiększa swoje wymiary, uciskając sąsiadujące struktury, co wywołuje dolegliwości bólowe. Torbiel jajnika nie powinna być bagatelizowana. Rzadko, aczkolwiek zdarza się, że dochodzi do jej pęknięcia, co stanowi stan zagrożenia dla zdrowia i życia.
• Ciąża pozamaciczna – czyli nieprawidłowa implantacja zapłodnionej komórki jajowej. W większości przypadków jest to bańka jajowodu. Oprócz wzrastającego stężenia β-hCG w surowicy oraz braku wizualizacji pęcherzyka ciążowego w jamie macicy w badaniu ultrasonograficznym, pojawiają się dolegliwości bólowe jamy brzusznej.

W każdym przypadku należy pamiętać o stosunkowo rzadkiej etiologii bólu – nowotworach narządu rodnego. W związku z tym wskazane jest zachowanie czujności.

Czytaj również: Skręt jajnika – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie

Co oznacza ból w prawym podbrzuszu?

W przypadku bólu prawego jajnika należy wykluczyć dwa dość trudne do rozróżnienia stany chorobowe: ostre zapalenie jajników oraz zapalenie wyrostka robaczkowego.

Ostre zapalenie jajników wynika z zakażenia bakteryjnego lub transmisji patogenów podczas stosunku płciowego. Choroba manifestuje się silnym bólem podbrzusza w obrębie jajnika objętego stanem zapalnym, wysoką temperaturą (zazwyczaj powyżej 38 stopni Celsjusza), a także szybszym tętnem. Ostre zapalenie przydatków może być skutecznie leczone antybiotykoterapią i nie powinno pozostawić żadnych konsekwencji. Zdarza się jednak, że skutkuje groźnym dla życia zapaleniem otrzewnej, które wymaga intensywnej terapii w warunkach szpitalnych.

Zapalenie wyrostka robaczkowego zazwyczaj zaczyna się od złego samopoczucia oraz dyskomfortu w obrębie jamy brzusznej, przede wszystkim wokół pępka. Dopiero po kilku godzinach ból rzutuje się w okolicy prawego dołu biodrowego. Dolegliwości nasilają się podczas zmiany pozycji, lokomocji czy kaszlu, natomiast ustępują podczas leżenia na lewym boku z podkurczonymi nogami.

Kolejnym etapem zapalenia są nudności, wymioty, gorączka. Stan utrzymujący się dłużej niż 4 godziny wymaga interwencji zespołu pogotowia ratunkowego. Do tego czasu należy zminimalizować domową farmakoterapię. Leczenie na własną rękę, pod postacią środków przeciwbólowych oraz antybiotyków może zamazać obraz choroby i utrudnić rozpoznanie.