Ból brzucha przed okresem – jakie są przyczyny bólu podbrzusza przed miesiączką?

Objawy przed okresem – jakie są objawy miesiączki?

Dyskomfort w podbrzuszu poprzedzający miesiączkę najczęściej świadczy o zespole napięcia przedmiesiączkowego (PMS). To bardzo częsta przypadłość kobiet w wieku rozrodczym. Szacuje się, że problem ten może dotyczyć nawet ¹/₃ kobiecej populacji. Objawy miesiączki pojawiają się w końcowym etapie fazy lutealnej, czyli w tygodniu poprzedzającym krwawienie miesiączkowe. Poza bólem w dole brzucha kobiety zgłaszają:

• wzdęcia,
• bolesność piersi podczas dotyku,
• ból głowy,
• zmęczenie,
• obrzęki kończyn dolnych.

Poza dolegliwościami fizycznymi do objawów przed okresem zalicza się także szereg symptomów natury psychicznej. Są to m.in. wahania nastroju, nadmierna drażliwość, osłabienie zdolności koncentracji, uczucie lęku czy napięcia. Mogą pojawić się zaburzenia snu, a także wzmożony apetyt.

Ból brzucha przed okresem – jakie ma przyczyny?

Wiele dolegliwości w obrębie podbrzusza jest zsynchronizowanych z cyklem menstruacyjnym, a znajomość fizjologii układu rozrodczego pozwala na szybkie określenie przyczyny bólu w podbrzuszu przed miesiączką. Zazwyczaj szeroko rozumiane pojęcie bólu dolnej części brzucha ma ścisły związek z jajnikami i często stanowi składową zespołu napięcia przedmiesiączkowego albo jest to wykładnik endometriozy.

Dolegliwości mogą być nasilone w tak dużym stopniu, że bardzo często utrudniają codzienną aktywność i bywają powodem częstych wizyt w gabinecie ginekologicznym.

Ból brzucha przed okresem może mieć różne podłoże, które jest zależne od czasu poprzedzającego okres. Jeżeli odczuwanie dyskomfortu przypada na środek cyklu, wówczas ból brzucha najprawdopodobniej sygnalizuje owulację i jest związany z uwolnieniem komórki jajowej.

Ta przyczyna jest błaha i nie powinna być źródłem niepokoju. Natomiast pojawienie się bólu w tygodniu poprzedzającym krwawienie miesiączkowe może oznaczać zespół napięcia przedmiesiączkowego.

Co jeszcze oznacza ból jajników przed okresem?

Jeżeli ból jajników przed okresem ma charakter nawrotowy i poprzedza każdą miesiączkę, świadczy to o występowaniu torbieli czekoladowej w przebiegu endometriozy. Choroba ta polega na występowaniu błony śluzowej macicy, tzw. endometrium, poza jamą macicy. Przykładem lokalizacji ognisk endometrialnych jest jajnik, jajowód, otrzewna, jelita czy pęcherz moczowy.

Na obraz kliniczny choroby oprócz problemów z płodnością nakładają się dolegliwości bólowe w obrębie miednicy mniejszej. Ból podbrzusza przed okresem to nie jedyny niepokojący symptom. Charakterystyczny jest także ból podczas stosunku. Ponadto pojawiają się krwawienia/plamienia podczas trwania cyklu menstruacyjnego.

Jeżeli dolegliwościom bólowym towarzyszą objawy ogólne, tj. wysoka gorączka, przyspieszone tętno, zwiększona potliwość, należy koniecznie szukać pomocy u lekarza, aby nie przeoczyć zapalenia przydatków, a w skrajnych przypadkach ciąży pozamacicznej.

Procesy nowotworowe bardzo rzadko wywołują dolegliwości bólowe brzucha, dopiero na bardzo zaawansowanym etapie, ale nigdy nie są skorelowane z cyklem menstruacyjnym.

Jak rozpoznać i jak leczyć bóle brzucha przed miesiączką?

W celu ustalenia źródła dolegliwości konieczne jest zebranie szczegółowego wywiadu z pacjentką (lokalizacja bólu, jego charakter, ewentualny zakres promieniowania czy występowanie objawów współtowarzyszących). Podejrzenie endometriozy obliguje lekarza do zaplanowania szerszej diagnostyki, z laparoskopią diagnostyczną włącznie, podczas której pobierane są wycinki do badania histopatologicznego.

Jeżeli ból brzucha przed miesiączką pojawia się w połączeniu z wysoką temperaturą (38–40^oC) – z dużym prawdopodobieństwem można rozpoznać stan zapalny przydatków, czego potwierdzeniem jest wysoka leukocytoza oraz wzrost wykładników zapalenia: CRP.

Postępowanie terapeutyczne jest ściśle uzależnione od etiologii dolegliwości. W przypadku zespołu PMS najlepszym rozwiązaniem jest zwiększenie aktywności fizycznej, a także modyfikacja sposobu odżywiania. Dieta powinna obfitować w wapń, magnez, a także witaminy: B₆, D oraz E. W przypadku częstych nawrotów i występowania dyskomfortu przed każdą miesiączką można pomyśleć o udoskonaleniu technik relaksacji.

W walce z bólem warto zaprzestać palenie papierosów oraz ograniczyć ilość kofeiny. Można korzystać z medycyny alternatywnej. Pomocne są napary z miłorzębu japońskiego. Jeżeli kłucie jajnika przed okresem jest na tyle silne, że utrudnia codzienną aktywność, wskazana jest terapia hormonalna albo podaż leków z grupy SSRI – wychwytu zwrotnego serotoniny.

Endometrioza jako przyczyna dolegliwości wymaga leczenia farmakologicznego, często w połączeniu z operacyjnym. Z kolei leczenie ostrego zapalenia przydatków wymaga przede wszystkim intensywnej antybiotykoterapii, której czas jest ściśle uzależniony od stanu klinicznego pacjentki.