Jagody to chętnie spożywane owoce sezonowe, których dostępność przypada na okres lata – od końca czerwca do sierpnia. Oprócz walorów smakowych owoce te wykazują również działanie korzystne dla zdrowia. Wśród prozdrowotnych właściwości jagód najczęściej wymienia się pozytywny wpływ na układ pokarmowy i stan skóry, ich udział w zwalczaniu infekcji oraz leczeniu biegunek. Zalet jedzenia jagód jest jednak znacznie więcej.
Właściwości jagód
Jagody – składniki odżywcze
Jagody to owoce charakteryzujące się wysoką wartością odżywczą. Od wieków stosowane były w medycynie ludowej, jako lekarstwo na:
- szkorbut,
- infekcje,
- zakażenia,
- biegunki.
Dzięki wysokiej zawartości substancji aktywnych biologicznie wykorzystuje się je w diecie w profilaktyce chorób układu sercowo-naczyniowego, nowotworów czy cukrzycy.
Jagody można spożywać zarówno w formie surowej, jak i po przetworzeniu w postaci soków, suszonych owoców, konfitur i innych przetworów. Owoce te są cennym źródłem:
- witamin, takich jak witamina C, E, witamin z grupy B;
- soli mineralnych, takich jak potas i wapń;
- garbników katechinowych;
- pektyn, inozytolu, karotenów;
- antocyjanów – silnych antyoksydantów;
- kwasów organicznych.
Ich dodatkową zaletą jest stosunkowo niska wartość kaloryczna – 100 g jagód dostarcza tylko 45 kcal. Warto w okresie lata uwzględnić je w diecie, ze względu na ich korzystny wpływ na zdrowie i samopoczucie.
Jagody na biegunkę i problemy trawienne
Na szczególną uwagę zasługuje wpływ jagód na pracę przewodu pokarmowego. Surowe jagody bogate są w pektyny, czyli rozpuszczalną frakcję błonnika pokarmowego. Błonnik, czyli włókno pokarmowe, to grupa niestrawialnych węglowodanów, wywierająca korzystny wpływ na pracę układu pokarmowego.
Występuje pod postacią związków rozpuszczalnych i nierozpuszczalnych w wodzie. Te pierwsze, do których należą zawarte w jagodach pektyny, zwalniają tempo pasażu jelitowego, uczestniczą w detoksykacji organizmu, ograniczają wchłanianie cholesterolu i korzystnie wpływają na florę bakteryjną jelita.
Dodatkowo, pęczniejąc dają dłuższe uczucie sytości. Obniżają także biodostępność glukozy i stężenie insuliny w osoczu. Wykazują potencjał antynowotworowy.
Suszone jagody i soki z jagód stosowane są pomocniczo w leczeniu biegunek. Dzięki zawartości garbników mają działanie ściągające i uszczelniające błony śluzowe przewodu pokarmowego, a także zwalniają ruchy perystaltyczne jelit.
Jak jagody wpływają na zdrowie? Właściwości jagód
Uwzględnienie jagód i przetworów z tych owoców w diecie może przynieść także korzyści zdrowotne w zakresie:
- obniżenia ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego – kluczowe jest tutaj działanie przeciwzapalne oraz korzystny wpływ na profil lipidowy (obniżenie cholesterolu we frakcji LDL, trójglicerydów, wolnych kwasów tłuszczowych);
- obniżenia ryzyka wystąpienia insulinooporności i cukrzycy – substancje zawarte w jagodach działają antyoksydacyjnie, obniżają biodostępność glukozy i stężenie insuliny w osoczu;
- poprawy wzroku – antocyjany wpływają korzystnie na naczynia krwionośne oka oraz przyspieszają regenerację barwnika obecnego w siatkówce;
- zmniejszenia ryzyka wystąpienia chorób nowotworowych;
- zwolnienia procesów starzenia się organizmu;
- uszczelnienia naczyń krwionośnych – szczególnie ważne działanie dla osób z cerą naczynkową;
- poprawy stanu skóry – kluczową rolę odgrywają tutaj witaminy, antocyjany oraz kwasy organiczne;
- detoksykacji – ułatwiają usuwanie toksyn z organizmu.
Syropy z jagód stosuje się także w leczeniu infekcji dróg oddechowych przebiegających z kaszlem. Napary z suszonych jagód wykazują również działanie przeciwbólowe i uspokajające.
Jagody w kuchni
Dzięki swym cennym właściwościom jagody uznawane są za owoce wyjątkowo korzystnie wpływające na zdrowie. Podobnymi właściwościami charakteryzuje się również borówka amerykańska.
Kulinarna lista ich zastosowań jest bardzo długa. Jagody i borówki mogą stać się składnikiem wielu dań. Warto wykorzystać je w kuchni jako dodatek do chłodników, koktajli, ciast czy sałatek owocowych. Poniżej podano przykłady zastosowania jagód w codziennym jadłospisie.
Pudding jagodowy z chia – 1 porcja
Składniki: 2 łyżki nasion chia, 1 szklanka dowolnego mleka, 3 łyżki jagód, 1 łyżeczka miodu
Przygotowanie: Nasiona chia przesypujemy do słoika. Zalewamy je mlekiem. Dodajemy miód i dokładnie mieszamy. Wstawiamy na noc do lodówki. Przed podaniem dodajemy rozgniecione jagody i mieszamy.
Koktajl bananowo-jagodowy – 2 porcje
Składniki: dojrzały banan, garść jagód, jogurt naturalny 150 g, 1/2 szklanki mleka, 1 łyżka miodu, kostki lodu
Przygotowanie: Banana obieramy. Wszystkie składniki łączymy i miksujemy. Podajemy schłodzone.
Bezmleczny jogurt jagodowy – wieloporcjowy
Składniki: ser miękki tofu 250 g, 1 szklanka jagód, 1 łyżeczka nasion chia, 1 łyżeczka tahini, 1 łyżeczka soku z cytryny, 1–2 banany, 1 łyżka wiórków kokosowych, 1/2 szklanki mleka migdałowego
Przygotowanie: Składniki łączymy i blendujemy. Jeśli jogurt będzie za gęsty, można dodać odrobinę więcej mleka.
Marzena Rojek
Dietetyk
Dietetyk, specjalista ds. zdrowia publicznego. Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Członek Polskiego Towarzystwa Dietetyki. Posiada ponad dziesięcioletnie doświadczenie w pracy z pacjentami indywidualnymi, także cierpiącymi na zaburzenia odżywiania. Prowadzi szkolenia oraz warsztaty kulinarne z zakresu prawidłowego odżywiania dla dorosłych, dzieci i młodzieży, zajmuje się przygotowywaniem i realizacją programów profilaktyki zdrowotnej. Pracuje jako nauczyciel i wykładowca. Autorka wydanej w 2018 roku książki „Polskie superfoods”. Prezentuje racjonalne podejście do prawidłowego odżywiania, oparte na aktualnej wiedzy z tego zakresu. Sprzeciwia się radykalnym dietom „cud” i stara się przekonywać, że zdrowy styl życia może być łatwy i przyjemny. Prywatnie szczęśliwa mama, pasjonatka długich spacerów i rowerowych wycieczek. Wolne chwile spędza w kuchni, gdzie doskonali i testuje przepisy dietetyczne.
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 02.03.2023